Өнгөрсөн амралтын өдөр БНХАУ-ын хоёр иргэний амь насанд халдсан онц ноцтой хэрэг гарсан билээ. Манай цагдаагийн байгууллага шуурхай ажилласны vр дvнд дээрх хэргийг vйлдсэн гэмт этгээдvvдийг ОХУ-руу хил давахаар зэхэж байхад нь баривчилсан. Гэхдээ цагдаа нар нэр бvхий таван этгээдийг баривчлахын тулд хөдөө орон нутгийн 700 гаруй цагдаагийн алба хаагчдийг дайчилж, тэдний гар, сэтгэл нийлсэн ажиллагааны хvчинд гэмт хэрэгтнvvдийг аюулгvй болгосон.
Гэтэл энэхvv хэргийг илрvvлснийх нь төлөө өнөөдөр цагдаа нарыг зарим иргэд элдэв vгээр доромжилж, хараан зvхэж байгаа учир тэднийг бага болов ч өмөөрөхийг хvслээ. Учир нь өнөөдөр аливаа болж бvтэхгvй асуудал гарах болгонд бид цагдаа нараасаа тусламж хvсэж асуудлаа шийддэг. Гэтэл хоёр том улсын дунд халиуны зулзага шиг хавчуулагдсан бид өнөөдөр цагдаагийн алба хаагчдаа аль муу, муухай vгээр хараан зvхэж байгаа нь зvйд нийцэхгvй гэдгийг хэлэх ёстой. Дээрх ноцтой гэмт хэргээс харахад л 700 гаруй цагдаагийн бие бvрэлдэхvvн ажилласны хvчинд гэмт этгээдvvдийг олсонд нь л хэргийн гол учир оршиж буй юм. Гэмт этгээдvvд БНХАУ-ын иргэдийн амь насанд хvрэхдээ зөвхөн шунахайн сэдэлтээр, тэдэнд байсан 210 сая төгрөгийг л авахын тулд онц хэрцгийгээр хөнөөсөн нь өнөөдөр хоёр улсын дунд нэлээд том асуудал vvсэх төлөвтэй болгочихоод байгаа юм. Мэдээж иргэдийг нь хороож амь насыг нь егvvтгэсэнд хятадууд тун ихээр эмзэглэж байгаа. Гэтэл дээрээс нь манай улсын иргэд цахим ертөнцөөр “Муу сайн хятадууд vхэж байвал таарна. Хятад хvн vхсэн байхад 700 гаруй цагдаагийн албан хаагчид ажиллаад байхдаа яадаг юм. Тэднийг хурдан сулла” гэх мэт vгсийг бичсээр л байгаа.
Тэгвэл энэ болж буй vйл явдлаас болж манай улсад суугаа БНХАУ-ын ЭСЯ-наас холбогдох албаны хvмvvст албан мэдэгдэл хvргvvлсэн байна. Уг мэдэгдэлд “ БНХАУ нь Монгол Улсад оруулж буй гадаадын хөрөнгө оруулалтын тал хувийг эзэлдэг. Манай улсын иргэдийн хамтран байгуулсан олон компани байгууллага бий. Гэтэл манай улсын иргэд амь насаа алдсан байхад доромжилсон байр суурьтай монголчууд олон байна. Vvнд анхаарна уу” гэсэн мэдэгдэлийг албаныханд явуулсан талаар эх сурвалж мэдээлж байна.
Энэхvv мэдэгдлээс болж манай хоёр улсын харилцаанд том сэв сууж ч мэдэхээр байгаа юм. Харин нь манай цагдаа нар хэзээ ч гадаад, монгол гэж ялгаварлан хандаж байгаагvй, тийм ёс зvй ч байхгvй. Олон нийт санаж байгаа бол өнгөрсөн оны есдvгээр сард бусдын гарт амиа алдсан АПУ компанийн борлуулагч залууг 14 хоногийн турш эрэн хайх ажиллагаа явуулахад 3500 цагдаагийн бие бvрэлдэхvvн ажиллаж, талийгаачийн цогцсыг олж байсан. Тvvнчлэн Ховд аймгийн Булган суманд гарсан хvн амины хэрэг дээр ч цагдаа нар олон хоног отолт хийн уул самнаж, гол ус гаталж байж гэмт этгээдийг илрvvлж байсан.
Тэгвэл төрийн нэрийн өмнөөс ажил vvргээ гvйцэтгэдэг, төрийн мөрдэс зvvсэн Монголын цагдаа нар ард олныхоо төлөө зvтгэснийхээ төлөө муу, муухайгаар дуудуулах ёсгvй. Тэд бvхий л цаг vед vгийн муугаар хэлvvлж, хараалгаж, зvхvvлж, доромжлуулж, дээрэлхvvлж, буу зэвсэг, бороохой, жад сэлэмтэй мөртлөө танхай этгээдvvдэд зодуулж, эцэст нь тахир дутуу болж, амь насаа алдсан нь ч олон бий. Тухайлбал хар өдөр хэмээн монголын тvvхэнд бичигдсэн 2008 оны долоодугаар сарын 1-ний vймээн самууны vед чулуу, мод, гартаа тааралдсан бvхнээр зэвсэглэсэн залуусын өөдөөс ямар ч арга хэмжээ авч чадахгvй, урагшилж, давших ёстой цагдаа нар маань ухран хамгаалж байсан нь эмгэнэлтэй агаад хөөрхийлөлтэй байсныг цэнхэр дэлгэцээр монголын ард тvмэн бvгд харсан тvvх бий.
Хамгийн гол нь цагдаа нар улангассан залуусаас айсандаа биш танхай балмад хэрцгий, архичин, согтуу, гэмт этгээдvvдийг хvлээцтэй, тэвчээртэй зохицуулах, хууль эрх зvйг сахиулах, гэж л тэд өөрсдөө хохирч, хэлмэгдсэн юм. Энэ мэтийг тоочоод баршгvйтэй адил цагдаа биднийг аварсан тохиолдол тоогоо алдсан. Өнгөрсөн хугацаанд хэдхэн халтар цааснаас болж хэчнээн сайхан монгол залуус амь насаа алдав. Гэмт этгээдvvд энэ чинь монгол хvн шvv дээ гээд өрөвдсөн бил vv, vгvй шvv дээ. Тэдэнд мөнгөний төлөө бол яс vндэс, гарал угсаа огтхон ч хамаагvй. Харин ч бид цагдаа нараа муулахын оронд овоо доо, гадны иргэн ч гэлээ эрдэнэт хvний амь насыг сvйтгэсэн гэмт хэрэгтнvvдийг хурдан илрvvлж монголын цагдаагийн нэр хvндийг өндөрт өргөлөө гэж тэдэнд урам өгөх ёстой.
Гэтэл эсрэгээр нь гэмт этгээдvvдийг өмөөрч цагдаа нарыг амиа алдсан хятадуудтай хамт доромжилж байгаа нь монгол хvний уужуу ухаан булингартаж, буртагтаж байгаагийн нотолгоо мөн. Хамгийн асуудалтай нь манай улсад амиа алдсан хоёр хятад иргэний гэр бvлд маш хvнд цохилт болж байгаа гэдгийг бид ойлгох ёстой. Хоёр халуун амийг хvйтэн мэсээр эгнэгт царцааж, олон зуун сая төгрөг дээрэмдсэн энэ аймшигтай хэргийг илрvvлсэн цагдаа нарыг энэ мөчөөс эхэлж муулахаа больё гэсэн санаа сэдлийг бага ч болтугай хvмvvст төрvvлье гэхдээ энэхvv нийтлэлээ тэрлэв. Авах гээхийн ухаанаар хандаасай.
Гэтэл энэхvv хэргийг илрvvлснийх нь төлөө өнөөдөр цагдаа нарыг зарим иргэд элдэв vгээр доромжилж, хараан зvхэж байгаа учир тэднийг бага болов ч өмөөрөхийг хvслээ. Учир нь өнөөдөр аливаа болж бvтэхгvй асуудал гарах болгонд бид цагдаа нараасаа тусламж хvсэж асуудлаа шийддэг. Гэтэл хоёр том улсын дунд халиуны зулзага шиг хавчуулагдсан бид өнөөдөр цагдаагийн алба хаагчдаа аль муу, муухай vгээр хараан зvхэж байгаа нь зvйд нийцэхгvй гэдгийг хэлэх ёстой. Дээрх ноцтой гэмт хэргээс харахад л 700 гаруй цагдаагийн бие бvрэлдэхvvн ажилласны хvчинд гэмт этгээдvvдийг олсонд нь л хэргийн гол учир оршиж буй юм. Гэмт этгээдvvд БНХАУ-ын иргэдийн амь насанд хvрэхдээ зөвхөн шунахайн сэдэлтээр, тэдэнд байсан 210 сая төгрөгийг л авахын тулд онц хэрцгийгээр хөнөөсөн нь өнөөдөр хоёр улсын дунд нэлээд том асуудал vvсэх төлөвтэй болгочихоод байгаа юм. Мэдээж иргэдийг нь хороож амь насыг нь егvvтгэсэнд хятадууд тун ихээр эмзэглэж байгаа. Гэтэл дээрээс нь манай улсын иргэд цахим ертөнцөөр “Муу сайн хятадууд vхэж байвал таарна. Хятад хvн vхсэн байхад 700 гаруй цагдаагийн албан хаагчид ажиллаад байхдаа яадаг юм. Тэднийг хурдан сулла” гэх мэт vгсийг бичсээр л байгаа.
Тэгвэл энэ болж буй vйл явдлаас болж манай улсад суугаа БНХАУ-ын ЭСЯ-наас холбогдох албаны хvмvvст албан мэдэгдэл хvргvvлсэн байна. Уг мэдэгдэлд “ БНХАУ нь Монгол Улсад оруулж буй гадаадын хөрөнгө оруулалтын тал хувийг эзэлдэг. Манай улсын иргэдийн хамтран байгуулсан олон компани байгууллага бий. Гэтэл манай улсын иргэд амь насаа алдсан байхад доромжилсон байр суурьтай монголчууд олон байна. Vvнд анхаарна уу” гэсэн мэдэгдэлийг албаныханд явуулсан талаар эх сурвалж мэдээлж байна.
Энэхvv мэдэгдлээс болж манай хоёр улсын харилцаанд том сэв сууж ч мэдэхээр байгаа юм. Харин нь манай цагдаа нар хэзээ ч гадаад, монгол гэж ялгаварлан хандаж байгаагvй, тийм ёс зvй ч байхгvй. Олон нийт санаж байгаа бол өнгөрсөн оны есдvгээр сард бусдын гарт амиа алдсан АПУ компанийн борлуулагч залууг 14 хоногийн турш эрэн хайх ажиллагаа явуулахад 3500 цагдаагийн бие бvрэлдэхvvн ажиллаж, талийгаачийн цогцсыг олж байсан. Тvvнчлэн Ховд аймгийн Булган суманд гарсан хvн амины хэрэг дээр ч цагдаа нар олон хоног отолт хийн уул самнаж, гол ус гаталж байж гэмт этгээдийг илрvvлж байсан.
Тэгвэл төрийн нэрийн өмнөөс ажил vvргээ гvйцэтгэдэг, төрийн мөрдэс зvvсэн Монголын цагдаа нар ард олныхоо төлөө зvтгэснийхээ төлөө муу, муухайгаар дуудуулах ёсгvй. Тэд бvхий л цаг vед vгийн муугаар хэлvvлж, хараалгаж, зvхvvлж, доромжлуулж, дээрэлхvvлж, буу зэвсэг, бороохой, жад сэлэмтэй мөртлөө танхай этгээдvvдэд зодуулж, эцэст нь тахир дутуу болж, амь насаа алдсан нь ч олон бий. Тухайлбал хар өдөр хэмээн монголын тvvхэнд бичигдсэн 2008 оны долоодугаар сарын 1-ний vймээн самууны vед чулуу, мод, гартаа тааралдсан бvхнээр зэвсэглэсэн залуусын өөдөөс ямар ч арга хэмжээ авч чадахгvй, урагшилж, давших ёстой цагдаа нар маань ухран хамгаалж байсан нь эмгэнэлтэй агаад хөөрхийлөлтэй байсныг цэнхэр дэлгэцээр монголын ард тvмэн бvгд харсан тvvх бий.
Хамгийн гол нь цагдаа нар улангассан залуусаас айсандаа биш танхай балмад хэрцгий, архичин, согтуу, гэмт этгээдvvдийг хvлээцтэй, тэвчээртэй зохицуулах, хууль эрх зvйг сахиулах, гэж л тэд өөрсдөө хохирч, хэлмэгдсэн юм. Энэ мэтийг тоочоод баршгvйтэй адил цагдаа биднийг аварсан тохиолдол тоогоо алдсан. Өнгөрсөн хугацаанд хэдхэн халтар цааснаас болж хэчнээн сайхан монгол залуус амь насаа алдав. Гэмт этгээдvvд энэ чинь монгол хvн шvv дээ гээд өрөвдсөн бил vv, vгvй шvv дээ. Тэдэнд мөнгөний төлөө бол яс vндэс, гарал угсаа огтхон ч хамаагvй. Харин ч бид цагдаа нараа муулахын оронд овоо доо, гадны иргэн ч гэлээ эрдэнэт хvний амь насыг сvйтгэсэн гэмт хэрэгтнvvдийг хурдан илрvvлж монголын цагдаагийн нэр хvндийг өндөрт өргөлөө гэж тэдэнд урам өгөх ёстой.
Гэтэл эсрэгээр нь гэмт этгээдvvдийг өмөөрч цагдаа нарыг амиа алдсан хятадуудтай хамт доромжилж байгаа нь монгол хvний уужуу ухаан булингартаж, буртагтаж байгаагийн нотолгоо мөн. Хамгийн асуудалтай нь манай улсад амиа алдсан хоёр хятад иргэний гэр бvлд маш хvнд цохилт болж байгаа гэдгийг бид ойлгох ёстой. Хоёр халуун амийг хvйтэн мэсээр эгнэгт царцааж, олон зуун сая төгрөг дээрэмдсэн энэ аймшигтай хэргийг илрvvлсэн цагдаа нарыг энэ мөчөөс эхэлж муулахаа больё гэсэн санаа сэдлийг бага ч болтугай хvмvvст төрvvлье гэхдээ энэхvv нийтлэлээ тэрлэв. Авах гээхийн ухаанаар хандаасай.
Өглөөний сонин
Р.Саруул
Р.Саруул