Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах төслийн ажлын хэсгийнхэн дүгнэлтээ танилцуулсан билээ. Энэ төслийн ажлын ахлагч Д.Лүндээжанцан бөгөөд тэрбээр Үндсэн хуульд ямар өөрчлөлт оруулах гэж байгаа талаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өгсөн юм.
-Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төсөлд улс төрийн намуудтай зөвшилцсөн гэж ойлгож болох уу?
-Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн асуудлаар маш хүлээцтэй хандсан. Долоо хэмжиж, нэг огтолж, тооцоо, судалгаатайгаар боловсруулах зарчмыг баримталж ажилласан. Зарим хүн нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг удааж болохгүй, энэ нь хор уршигтай гэж бодож байгаа. Шүүмжлэх хүмүүс ч байна. Үндсэн хууль бол Монголын нийгэмд маш том түүхэн үүрэг гүйцэтгэсэн. Б.Чимид багшийн хэлснээр “Хамаагүй судас, шөрмөсийг нь тасалбал, бусад эрхтэндээ шархлаа үүсгэдэг” эд. Тиймээс маш болгоомжтой хандаж ирсэн. Эхний ээлжид 35 хувьд багтааж, дээрх гол өөрчлөлтүүдийг хийж, шүүмжлэл дагуулж байсан долоон өөрчлөлтийн нэг хэсгийг уг эхээр нь сэргээж байгаа. Мөн Засгийн газрын тогтвортой байдал, улс орны хөгжлийн бодлогыг тогтвортой урагш нь авч явахын тулд парламентын гишүүдийн үүрэг хариуцлагыг нэмэгдүүлэх гэх мэт гарцаагүй зүйлүүдэд өөрчлөлт оруулж байна. АН-ын гишүүд хуулийн өөрчлөлтөд идэвхтэй оролцож байгаа. Зарим нэг асуудлаар тохиролцох, зөвшилцөх асуудал намар гарах байх. Бид эцсийн эцэст олон нийтийн хэлэлцүүлгээр гарсан иргэдийн санаа бодолд тулгуурласан гэдгийг онцолъё.
-Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг наадмын дараа ээлжит бус чуулган зарлаж, хэлэлцэнэ гэсэн мэдээлэл байна. Намрын чуулганаас өмнө хэлэлцэх болож гарах болов уу?
-Нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг намрын чуулганы хэлэлцэх асуудлын дараалалд оруулсан. Төсвийн хэлэлцүүлгийн дараа эсвэл өмнө нь ямар нэг байдлаар хэлэлцэх байх. Ямар ч гэсэн энэ ондоо багтаана.
-Нэмэлт, өөрчлөлтөд сонгуулийн тогтолцоог тусгаж байгаа юм байна. Ямар системээр сонгуулиа зохион байгуулж байхаар тусгасан бэ?
-Сонгуулийн тогтолцоо, журмыг хуулиар тогтоохын тулд “тогтолцоо” гэдэг үг нэмсэн. УИХ-ын гишүүнийг сонгох асуудал нь сонгуулийн тухай хуульдаа бий. Хэлэлцүүлгийн явцад сонгуулийн тогтолцооны асуудлыг ярилцаж, шийдэж таарна. Нам сонгодог болох гэж байна гээд хүмүүс шүүмжлээд байгаа юм. Энэ талаарх зохицуулалтыг хэлэлцүүлгийн явцад тодорхой болгоно.
-Ард нийтийн санал асуулгыг хэзээ явуулах вэ?
-Бид нэмэлт өөрчлөлтийг бэлтгэх явцдаа Ард нийтийн санал асуулга явуулаагүй. Харин олон нийтээр хэлэлцүүлсэн. Олон нийтийн хэлэлцүүлгийг чанаргүй болсон гэж шүүмжлэх хүн байгаа ч 330 мянган иргэний саналыг авч, нэг бүрчлэн нягталж тусгасан. Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг УИХ-аар хэлэлцүүлж, гуравдугаар хэлэлцүүлгийн эхэнд нийт гишүүдийн гуравны хоёрын дэмжлэгтэйгээр санал асуулгыг шийднэ гэж заасан. Үүний дагуу санал асуулга явуулна.
О.Сайхан
Оллоо.mn
-Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төсөлд улс төрийн намуудтай зөвшилцсөн гэж ойлгож болох уу?
-Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн асуудлаар маш хүлээцтэй хандсан. Долоо хэмжиж, нэг огтолж, тооцоо, судалгаатайгаар боловсруулах зарчмыг баримталж ажилласан. Зарим хүн нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг удааж болохгүй, энэ нь хор уршигтай гэж бодож байгаа. Шүүмжлэх хүмүүс ч байна. Үндсэн хууль бол Монголын нийгэмд маш том түүхэн үүрэг гүйцэтгэсэн. Б.Чимид багшийн хэлснээр “Хамаагүй судас, шөрмөсийг нь тасалбал, бусад эрхтэндээ шархлаа үүсгэдэг” эд. Тиймээс маш болгоомжтой хандаж ирсэн. Эхний ээлжид 35 хувьд багтааж, дээрх гол өөрчлөлтүүдийг хийж, шүүмжлэл дагуулж байсан долоон өөрчлөлтийн нэг хэсгийг уг эхээр нь сэргээж байгаа. Мөн Засгийн газрын тогтвортой байдал, улс орны хөгжлийн бодлогыг тогтвортой урагш нь авч явахын тулд парламентын гишүүдийн үүрэг хариуцлагыг нэмэгдүүлэх гэх мэт гарцаагүй зүйлүүдэд өөрчлөлт оруулж байна. АН-ын гишүүд хуулийн өөрчлөлтөд идэвхтэй оролцож байгаа. Зарим нэг асуудлаар тохиролцох, зөвшилцөх асуудал намар гарах байх. Бид эцсийн эцэст олон нийтийн хэлэлцүүлгээр гарсан иргэдийн санаа бодолд тулгуурласан гэдгийг онцолъё.
-Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг наадмын дараа ээлжит бус чуулган зарлаж, хэлэлцэнэ гэсэн мэдээлэл байна. Намрын чуулганаас өмнө хэлэлцэх болож гарах болов уу?
-Нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг намрын чуулганы хэлэлцэх асуудлын дараалалд оруулсан. Төсвийн хэлэлцүүлгийн дараа эсвэл өмнө нь ямар нэг байдлаар хэлэлцэх байх. Ямар ч гэсэн энэ ондоо багтаана.
-Нэмэлт, өөрчлөлтөд сонгуулийн тогтолцоог тусгаж байгаа юм байна. Ямар системээр сонгуулиа зохион байгуулж байхаар тусгасан бэ?
-Сонгуулийн тогтолцоо, журмыг хуулиар тогтоохын тулд “тогтолцоо” гэдэг үг нэмсэн. УИХ-ын гишүүнийг сонгох асуудал нь сонгуулийн тухай хуульдаа бий. Хэлэлцүүлгийн явцад сонгуулийн тогтолцооны асуудлыг ярилцаж, шийдэж таарна. Нам сонгодог болох гэж байна гээд хүмүүс шүүмжлээд байгаа юм. Энэ талаарх зохицуулалтыг хэлэлцүүлгийн явцад тодорхой болгоно.
-Ард нийтийн санал асуулгыг хэзээ явуулах вэ?
-Бид нэмэлт өөрчлөлтийг бэлтгэх явцдаа Ард нийтийн санал асуулга явуулаагүй. Харин олон нийтээр хэлэлцүүлсэн. Олон нийтийн хэлэлцүүлгийг чанаргүй болсон гэж шүүмжлэх хүн байгаа ч 330 мянган иргэний саналыг авч, нэг бүрчлэн нягталж тусгасан. Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг УИХ-аар хэлэлцүүлж, гуравдугаар хэлэлцүүлгийн эхэнд нийт гишүүдийн гуравны хоёрын дэмжлэгтэйгээр санал асуулгыг шийднэ гэж заасан. Үүний дагуу санал асуулга явуулна.
О.Сайхан
Оллоо.mn