Наанаа “Хүүхэд хүүхэд” гэвч ардуур нь алт мөнгө бодож явдаг захирал, хэлэх хийх хоёр нь алд дэлэм зөрдөг багш нарт дөрөвдүгээр анги төгсөөд “хонхны баяр” гэгчийг хийн, дэгэж дэрвэж яваа багачуудын өмнөөс тэрслүү үг хэлмээр санагдлаа. Найман нас хүрсэн хүүхэд 10 жилийн сургуульд ордог байх үед “Хонхны баяр” хийх эрхийг найм, аравдугаар ангийнхан л эдэлдэг байлаа. Сэтгэл уярмаар гэгэлзсэн аятай дуу дуулж, энгэртээ мөнгөн хонх гялалзуулдаг тэр өдөр ах, эгч нар бүрэн бус дунд, бүрэн дунд боловсролын үнэмлэх (хүсвэл сургуулиас гарч болох эрх гэж ойлгож болно)-ээ албан ёсоор гардаж аваад амьдралын мөр, хөөн оддог байв.
Ижил утгатай үгсийг синоним гэж нэрлэдэг билээ. Тэгвэл “Хонхны баяр”, сургуулиас гарч, хар толгойгоороо амьдралаа хөөх эрх, бүрэн, бүрэн бус дунд боловсролын гэрчилгээ гурав нэг утгатай болж таарч байгаа биз. Гэтэл сүүлийн жилүүдэд ашиг хонжоо харсан сургуулийн захиргаа, сэргэлэн нь дэндсэн багш нартайгаа хамтраад дөрөвдүгээр анги төгссөн хүүхдийг “Хонхны баяр” тэмдэглүүлдэг шинэ моод гарч ирлээ. Дээр өгүүлсэн антонимыг санах юм бол төр, засаг “Дөрөвдүгээр анги төгссөн хүн бол цаашаа өөрийгөө аваад явчих чадвартай, цаашаа сурна уу байна уу, өөрөө мэднэ биз, “Хонхны баяр”-аа хий, тэгээд сургуулиас зайлж болно” гэж байгаатай ялгаагүй гэж ойлгогдоод болдоггүй.
Нөгөө талаар аваад үзэхээр, Монголчууд алцгар А, бэгцгэр Б-гээ танихтайгаа болж, нэмэх хасах, үржих хуваахьш хүрдийг цээжний “пан”-аар хэлэх хэмжээний боловсролыг хангалттай гэж үздэг болоо юу гэмээр. “Азийн бар” болох гэж байгаа улсад энэ байж болох үзэгдэл мөн үү дээ, айн. Хүүхдүүдийн хувьд бол ч амттан шимттэн идэж уугаад, анх удаа хоногоор амралтад яваад л... Сайхаан сайхан, хэлэх юм байхгүй. Зохион байгуулагчдад нь ч гэсэн ашигтай. Харин Монгол Улсын боловсролын нэр хүндэд л жаахан муухай юм аа даа.
Тэгэхээр хууль завхруулж байгаа“Ардын багш” нарт хэлэх тэрслүү үгээ хэлэх цаг боллоо. Энэ үйл ажиллагаагаа “Хонхны баяр” гэж нэрлэдгээ болимоор байна. Бага ангийн хүүхдүүдийг “Хонхны баяр” тэмдэглүүлж завхруулаад байхад яагаад эцэг эхчүүд дуугүй суугаад байна аа. Та биднийг дуугүй суугаад байхаар багш нар давраад “Цэцэрлэгийн хонхны баяр” гэгчийг хүртэл бодож олсон байна, цаагуур чинь.
Хууль чангарахад хулгайч нарын арга нарийсдаг гэдгийн үнэнийг боловсролын салбараас бүрэн утгаар нь харж болж байна. “Эцэг эхийн зөвлөл” гэдэг байгууллага бий болгож, авлига, санхүүжилтээ өөрсдөөр нь санаачлуулж авч байна. Бусдын дор орох дургүй монгол занг нь далимдуулаад хөөрхий эцэг эхчүүдийг хямрааж байна даа, хямрааж байна. Сургууль, багшдаа бэлэг зэхдэг байсан бол одоо сургуулийн таван удирдлагад бэлэг өгдөг болсон байна. Захирал, хичээлийн эрхлэгч, нийгмийн ажилтан, санхүү гээд бүгд хонхны баярын хаялгаас хүртдэг болж.
“Шинэ жилээр сургуульдаа юм аваад өгчихсөн. Одоо багш, удирдлагуудад л бэлэг авч өгөхөд болно. Эцэг эхчүүдэд хүндрэл үүсгэхгүйн тулд ингэж тохируулсан юм” гэж нэг их харж үзэж байгаа аятай ярих багш, хичээлийн эрхлэгч, захирлуудыг яалтай.
Айл болгоны амьдралын бололцоо адилгүй байтал багш, захиралуудын шунал адилхан байх юм. Мөдхөн ’’Яслийн хонхны баяр” төрөхөд бэлэн болчихож. Дуугүй байгааг зөвшөөрсний шинж гэдэг билүү. Нэртэйгээр нь боловсролын тухай хуульдаа нэмэлт өөрчлөлт оруулаад, дөрөвдүгээр анги төгсөгчдөд бага боловсрольга гэрчилгээг нь олгочхооч. Эцэг эхчүүд хэл ам хийхгүй амар шүү дээ. Энэ асуудлаар нийслэлээс бодитой шийдвэр гаргасан дуулдана. Энэ шийдвэр нь нэг, хоёр жилийн насгүй гэж найдъя.
Монголын мэдээ
Б.Болор
Ижил утгатай үгсийг синоним гэж нэрлэдэг билээ. Тэгвэл “Хонхны баяр”, сургуулиас гарч, хар толгойгоороо амьдралаа хөөх эрх, бүрэн, бүрэн бус дунд боловсролын гэрчилгээ гурав нэг утгатай болж таарч байгаа биз. Гэтэл сүүлийн жилүүдэд ашиг хонжоо харсан сургуулийн захиргаа, сэргэлэн нь дэндсэн багш нартайгаа хамтраад дөрөвдүгээр анги төгссөн хүүхдийг “Хонхны баяр” тэмдэглүүлдэг шинэ моод гарч ирлээ. Дээр өгүүлсэн антонимыг санах юм бол төр, засаг “Дөрөвдүгээр анги төгссөн хүн бол цаашаа өөрийгөө аваад явчих чадвартай, цаашаа сурна уу байна уу, өөрөө мэднэ биз, “Хонхны баяр”-аа хий, тэгээд сургуулиас зайлж болно” гэж байгаатай ялгаагүй гэж ойлгогдоод болдоггүй.
Нөгөө талаар аваад үзэхээр, Монголчууд алцгар А, бэгцгэр Б-гээ танихтайгаа болж, нэмэх хасах, үржих хуваахьш хүрдийг цээжний “пан”-аар хэлэх хэмжээний боловсролыг хангалттай гэж үздэг болоо юу гэмээр. “Азийн бар” болох гэж байгаа улсад энэ байж болох үзэгдэл мөн үү дээ, айн. Хүүхдүүдийн хувьд бол ч амттан шимттэн идэж уугаад, анх удаа хоногоор амралтад яваад л... Сайхаан сайхан, хэлэх юм байхгүй. Зохион байгуулагчдад нь ч гэсэн ашигтай. Харин Монгол Улсын боловсролын нэр хүндэд л жаахан муухай юм аа даа.
Тэгэхээр хууль завхруулж байгаа“Ардын багш” нарт хэлэх тэрслүү үгээ хэлэх цаг боллоо. Энэ үйл ажиллагаагаа “Хонхны баяр” гэж нэрлэдгээ болимоор байна. Бага ангийн хүүхдүүдийг “Хонхны баяр” тэмдэглүүлж завхруулаад байхад яагаад эцэг эхчүүд дуугүй суугаад байна аа. Та биднийг дуугүй суугаад байхаар багш нар давраад “Цэцэрлэгийн хонхны баяр” гэгчийг хүртэл бодож олсон байна, цаагуур чинь.
Хууль чангарахад хулгайч нарын арга нарийсдаг гэдгийн үнэнийг боловсролын салбараас бүрэн утгаар нь харж болж байна. “Эцэг эхийн зөвлөл” гэдэг байгууллага бий болгож, авлига, санхүүжилтээ өөрсдөөр нь санаачлуулж авч байна. Бусдын дор орох дургүй монгол занг нь далимдуулаад хөөрхий эцэг эхчүүдийг хямрааж байна даа, хямрааж байна. Сургууль, багшдаа бэлэг зэхдэг байсан бол одоо сургуулийн таван удирдлагад бэлэг өгдөг болсон байна. Захирал, хичээлийн эрхлэгч, нийгмийн ажилтан, санхүү гээд бүгд хонхны баярын хаялгаас хүртдэг болж.
“Шинэ жилээр сургуульдаа юм аваад өгчихсөн. Одоо багш, удирдлагуудад л бэлэг авч өгөхөд болно. Эцэг эхчүүдэд хүндрэл үүсгэхгүйн тулд ингэж тохируулсан юм” гэж нэг их харж үзэж байгаа аятай ярих багш, хичээлийн эрхлэгч, захирлуудыг яалтай.
Айл болгоны амьдралын бололцоо адилгүй байтал багш, захиралуудын шунал адилхан байх юм. Мөдхөн ’’Яслийн хонхны баяр” төрөхөд бэлэн болчихож. Дуугүй байгааг зөвшөөрсний шинж гэдэг билүү. Нэртэйгээр нь боловсролын тухай хуульдаа нэмэлт өөрчлөлт оруулаад, дөрөвдүгээр анги төгсөгчдөд бага боловсрольга гэрчилгээг нь олгочхооч. Эцэг эхчүүд хэл ам хийхгүй амар шүү дээ. Энэ асуудлаар нийслэлээс бодитой шийдвэр гаргасан дуулдана. Энэ шийдвэр нь нэг, хоёр жилийн насгүй гэж найдъя.
Монголын мэдээ
Б.Болор