-“Дулааны III цахилгаан станц” ТӨХК-ийн хэтийн зорилго юу байгаа вэ. Ер нь цаашид ямар үр дүнд үрэхээр ажиллаж байна?
-Манай станц иргэдийг, эрчим хүчээр тасралтгүй, найдвартай хангах өндөр үүрэг хариуцлагатай байгууллага шүү дээ. Мөн энэ станцын удирдлагын арга барил гэж бас байна. Мэдээж энд ажиллаж байгаа хүмүүс шуурхай, найдвартай ажиллагааныхаа дүрэм журмыг барьж хатуу сахилга баттай ажиллах явах ёстой.
Гэхдээ нэгэнт энд Удирдлага, менежментийн хувьд гэж байгаа учраас бид энэ станц дээр нэг зорилт тавьсан. Юу гэвэл, удирдлагын тогтолцоог сайжруулах зорилт. ISO9001 гэдэг стандарт байдаг. Тэр стандартыг хэрэгжүүлэгч байгууллага болъё гэсэн зорилго тавьсан. ISO90012008 гэдэг бол Олон улсын стандарт юм. Энэ стандартыг Монголд хэрэгжүүлдэг байгууллага тун цөөн. Эрчим хүчний салбарт бүр байхгүй.
Харин манайх Олон улсын ISO9001 стандартыг ойрын жилүүдэд хэрэгжүүлээд, 2021 он гэхэд манай станцын хувьд байгаль орчинд ээлтэй технологитой гэдэг нь батлагдсан, нийгмийн хөгжлийг дэмжсэн чиг хандлагатай байгууллага болъё гэсэн зорилтыг тавиад хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна. Энэ чиглэлээр олон байгууллагтай хамтарч томоохон сургалтуудыг явуулж байгаа. Манайд 900 гаруй хүн ажилладаг. Тэдэнд зорилгоо ойлгуулаад, бүгдээрээ зорилтдоо хүрэхээр хичээж байна.
-III цахилгаан станц өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж байгаа цахилгаан, дулааны асуудлыг шийдэхийн тулд суурь баазаа ашиглаж, хүчин чадлаа 50 МВт-аар нэмэгдүүлсэн. Цаашид ч хэрэглээ нэмэгдэнэ. Тиймээс ирэх жилүүдэд ямар ажил хийж, хүчин чадлаа нэмэгдүүлэхээр төлөвлөж байна?
-Манай станц 2013-2014 онд 50 МВт-ын өргөтгөлийн төслийг хэрэгжүүллээ. Энэ бол манай станцын төлөвлөж байсан төслүүдийн эхний шат юм. Эхний ээлжинд бид одоо байгаа зай талбайгаа ашиглаад, өөр ямар нэгэн нэмэлт төхөөрөмжгүйгээр, 50 МВт-ын турбин генератор суурилуулаад, үүнийхээ үр дүнд өсөн нэмэгдэж байгаа цахилгаан, дулааны хэрэгцээг хангах зорилт тавьсан.
Тиймдээ ч энэ жил эрчим хүчний салбарын хувьд цахилгаан, эрчим хүчний чадал 50 МВт-аар, дулааны хүчин чадал 100 Гкал-аар нэмэгдэж байгаа юм. Ингэснээр Улаанбаатар хотын төвийн хэсэг, Хан-Уул дүүрэг, Төв цэнгэлдэхийн орчим, “Дүнжингарав”, Зайсан, “Нарантуул” захын орчимд баригдаж байгаа олон хорооллуудад дутагдаж байгаа дулааны хэрэглээг хангах юм.
Бүр цаашилбал Улаанбаатар хотын хэмжээнд хамгийн хүндрэлтэй цэг болох хотын зүүн хэсгийн зарим хэрэглэгчдийг дулаанаар хангах боломж бүрдэж байна. Мөн 50 МВт-ын төсөл ашиглалтад орсноор манай станц ашигтай ажиллаж эхэлж байгаа. Сүүлийн 5-6 жилийн хугацаанд алдагдалтай ажилласан шүү дээ.
тэр хүндрэл арилсан. Яагаад гэвэл 50 МВт-аар хүчин чадал нэмэгдсэн. Тэр хэмжээгээрээ бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэрлэлийн хэмжээ, түүнээс үүдээд орж ирэх орлогын хэмжээ нь нэмэгдэж байгаа юм. Эсрэгээрээ зардал харьцангуй багасч байна. Яагаад гэвэл 50 МВт гэдэг бол нэгжийн хүчин чадлын хувьд том тоноглол шүү дээ. Дээрээс нь манай дунд даралтын хэсэг 48 МВт хүчин чадалтай, 12х4 гээд дөрвөн турбин ажилладаг.
Гэтэл дөрвөн турбин, зургаан зуухны ажиллаад гаргах чадлыг 50 МВт -ын нэг турбинаар гаргарчихаж байгаа учраа ашиглалтын зардал, өртөг буурах боломж бүрдэж байгаа юм. Тэр утгаараа зардал буурч, үйлдвэрлэл, түгээлт нэмэгдэж, цахилгаан станц ашигтай ажиллах боломж бүрдэж өгч байна.
-50 МВт -ын өргөтгөлийг бондын хөрөнгөөр санхүүжүүлсэн байх аа?
-Энд нэг зүйлийг зориуд тодруулж хэлэх хэрэгтэй. Тэр нь 50 МВт -ын төслийг бондын хөрөнгөөр санхүүжүүлсэн. Хамгийн анх эрчим хүчний салбарт хэрэгжиж, дууссан амжилттай төсөл. Бид өртөг зардлаа таван жилийн дотор нөхнө гэсэн төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна. 35 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалтаар боссон бүтээн байгуулалт. Тэгэхээр 60 гаруй тэрбум төгрөгийн санхүүжилт орсон гэсэн үг. Харин 50 МВт -аас олох жилийн орлого нь 30 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж байгаа юм.
Түүний 50-60 хувь нь үйл ажиллагааны зардал байлаа гэж тооцсон ч ашигтай төсөл гэдэг нь харагдаж байгаа юм. Таван жилдээ өртгөө хангалттай нөхөж чадна. Яагаад гэвэл манай станцийн хуучин дэд бүтэц дээр баригдсан учраас харьцангуй бага зардлаар бүтсэн хэрэг. Түүнээс биш 50 МВт -ын цахилгаан станц шинээр барина гэвэл асар том бүтээн байгуулалт болно.
-Дараа дараачийн төслийн талаар дурьдвал?
-Ер нь бол төсөл хөтөлбөрүүд яригдаад явж байна. Манай станцын дунд даралтын хэсэг 1968 оноос хойш 46 жил ажиллаж байгаа. Тэр хэсэгт зургаан зуух, дөрвөн турбин ажиллаж байна. Энэ дунд даралтын хэсгийг бүрэн шинэчлэх төслийн ажил бий. Энэ төслийн ТЭЗҮ нь гараад, яамны Шинжлэх ухаан, техникийн зөвлөлөөр батлагдчихсан. Ингээд дунд даралтын хэсэг дээр 125 МВт -ын чадалтай, хоёр турбин генеаратор бүхий, иж бүрэн цахилгаан станцийн хэмжээний бүтээн байгуулалт өрнөх юм.
125 МВт -ын хоёр ширхэг турбин генератор гэдэг нь 250 МВт болно. Тэгэхээр манай одоогийн ашиглаж байгаа зуухны хүчин чадал хүрэхгүй учраас тэр чигт нь шинэчилнэ. Энэ ажлын ТЭЗҮ нь батлагдчихсан учраас ойрын үед эхлэх байх. Ирэх жилээс энэ бүтээн байгуулалтын ажил эхлэх болов уу гэж бодож байна.
Энэ бүтээн байгуулалт дээр бид нэг гол бодлого барьж байгаа. Одоо цахилгаан станц тодорхой хэмжээний нүүрс хэрэглэж байгаа. Жилдээ сая гаруй тонн нүүрс хэрэглэж байна. Мөн тодорхой хэмжээний ус хэрэглэж байгаа. Нүүрс хэрэглэж байгаа юм чинь үнс гарна биз дээ.
Тийм болохоор хүчин чадлаа нэмсэн ч гэсэн одоогийн хэрэглэж байгаа нүүрс, усныхаа хэрэглээг илүү гаргахгүй байя гэсэн бодлого барьж байгаа юм. Одоо бид 148 МВт -ын чадалтай станц дээр сая тонн нүүрс хэрэглэж байна. Өргөтгөөд 300 орчим МВт -ын хүчин чадалтай болсон ч гэсэн нүүрс, усны хэрэглээ одоогийнхоос давахгүй байхаар орчин үеийн шинэ техник технологи нэвтрүүлсэн хэлбэрээр энэ төслийг хэрэгжүүлэхээр зорьж байгаа юм.
-Хүчин чадал нэмэгдсэн ч хэрэглэх нүүрс, усны хэмжээ нэмэгдэхгүй бол байгаль орчинд ээлтэй технологи байж таарах нь байна шүү дээ?
-Тэгж ойлгож болно. Нүүрсний цахилгаан станцыг сайжруулж байгаа гол чиглэл, арга нь байгаль орчинд хэрхэн ээлтэй байх вэ гэдэгт л ач холбогдол нь оршиж байгаа юм. Ашигт үйлийн коффицент өндөртэй, байгальд орчинд ээлтэй л байх юм. Тэр ерөнхий даалгаравыг бид шинэ бүтээн байгуулалтдаа тусгаж, хэрэгжүүлж явна гэсэн төлөвлөгөөтэй байна. Нөгөө талаас би ийм нэг саналыг хэрэгжүүлье гэж бодоод байгаа юм.
Төрийн соёрхолт Н.Нацагням генераторын өдөөлтийн системийг зохион бүтээчихээд байгаа шүү дээ. Автоматаар өдөөлтийг тохируулах систем юм. Тэр бүтээлийг шинэ орж байгаа технологиотоо ажлын даалгавар болгож өгнө гэж бодож байгаа. Яагаад гэвэл энэ монгол хүн оюуны бүтээл.
Монгол хүн өөрийн орны нөхцөл байдалд тохируулаад, шинэчлээд зохион бүтээчихлээ. Тэр бүтээлийг Монголд нутагшуулахын тулд шинээр орж ирж байгаа техник технологид суурьлуулах ёстой гэдэг бодлого баримталж байгаа. Бид энэ саналыг холбогдох хүмүүст нь гаргаж өгнө. Бидний саналыг дэмжих байх гэж бодож байна. Хоёр дахь шатны төслийн талаар ярихад ийм байна. 2015-2016 он гэхэд хэрэгжүүлж дуусах байх гэж бодож байна. Харин гурав дахь шатны төсөл бол өндөр даралтын хэсгийг шинэчлэх асуудал. Яваандаа энэ асуудал шийдэгдэх байх.
-Хэрвээ дунд даралтын хэсгийг бүрэн шинэчилчихвэл Оросоос цахилгаан эрчим хүч импортолж авахаа болих боломжтой юу?
-Хэрэглээний өсөлт гэж байна. Ойрын 5-10 жилийн хэрэглээний мэдээг тооцоод үзвэл 3000 орчим МВт болно гэж үзэж байгаа. Энэ бол Эрчим хүчний яамнаас гаргаад тавьчихсан тооцоо судалгаа. Энэ хэрэглээг хангахын тулд одоогийн хүчин чадлыг 2025 он гэхэд гурав дахин нэмэгдүүлэх шаардлагатай.
Одоо бол 1000 МВт орчим байгаа бол 3000 МВт болгох өгсөх шаардлагатай. Хэрэглээ энэ чигээрээ өсөөд байх юм бол бидэнд илүү том хүчин чадал зайлшгүй шаардлагатай болно. Илүү том хүчин чадлуудыг бид эх орондоо ашиглаж эхэлж байж импортоос хараат болох юм шүү дээ.
250 МВт -ын станц ашиглалтад оруулчихаад эрчим хүчний импортоос хараат бус болно гэж ойлгож болохгүй. Хоёрдугаарт, импортоос хараат бус байх гэдэг нэг гол нөхцөл нь нүүрсний биш усан цахилгаан станц барьж байж, ачааллын хэлбэлзлийг дааж ажиллах боломжтой болох ёстой.
Том чадлын усан цахилгаан станцийн тухай яриад байна л даа. Бид одоогоор 7-9 цагийн хооронд оройн оргил ачааллын үед импортоор эрчим хүч авч байна шүү дээ. Түүнийг л усан цахилгаан станц орлох ёстой байхгүй юу. Нүүрсний станцийг 7-9 цагийн хооронд ажиллуулчихаад зогсоочихно гэвэл ямар ч үр ашиггүй болно. Энд чинь асар хүнд галлагаа, технологи явж байна шүү дээ.
Ус бол усаа тавиад, хэрэглээ багасахаар усныхаа зарцуулалтыг бууруулаад явчихна. Маневер гэдэг чинь энийг хэлээд байгаа юм. Манай эрчим хүчний салбарт сэргээгдэх, ус, нүүрс гэсэн олон төрлийн эх үүсвэр байхаас гадна ачаалал тохируулах горимд ажиллах цахилгаан станц хэрэгтэй. Энэ бүгдийг зохицоор шийдэж байж импортын хараат байдлаас гарах боломжтой болох байх.
-Манай станц иргэдийг, эрчим хүчээр тасралтгүй, найдвартай хангах өндөр үүрэг хариуцлагатай байгууллага шүү дээ. Мөн энэ станцын удирдлагын арга барил гэж бас байна. Мэдээж энд ажиллаж байгаа хүмүүс шуурхай, найдвартай ажиллагааныхаа дүрэм журмыг барьж хатуу сахилга баттай ажиллах явах ёстой.
Гэхдээ нэгэнт энд Удирдлага, менежментийн хувьд гэж байгаа учраас бид энэ станц дээр нэг зорилт тавьсан. Юу гэвэл, удирдлагын тогтолцоог сайжруулах зорилт. ISO9001 гэдэг стандарт байдаг. Тэр стандартыг хэрэгжүүлэгч байгууллага болъё гэсэн зорилго тавьсан. ISO90012008 гэдэг бол Олон улсын стандарт юм. Энэ стандартыг Монголд хэрэгжүүлдэг байгууллага тун цөөн. Эрчим хүчний салбарт бүр байхгүй.
Харин манайх Олон улсын ISO9001 стандартыг ойрын жилүүдэд хэрэгжүүлээд, 2021 он гэхэд манай станцын хувьд байгаль орчинд ээлтэй технологитой гэдэг нь батлагдсан, нийгмийн хөгжлийг дэмжсэн чиг хандлагатай байгууллага болъё гэсэн зорилтыг тавиад хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна. Энэ чиглэлээр олон байгууллагтай хамтарч томоохон сургалтуудыг явуулж байгаа. Манайд 900 гаруй хүн ажилладаг. Тэдэнд зорилгоо ойлгуулаад, бүгдээрээ зорилтдоо хүрэхээр хичээж байна.
-III цахилгаан станц өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж байгаа цахилгаан, дулааны асуудлыг шийдэхийн тулд суурь баазаа ашиглаж, хүчин чадлаа 50 МВт-аар нэмэгдүүлсэн. Цаашид ч хэрэглээ нэмэгдэнэ. Тиймээс ирэх жилүүдэд ямар ажил хийж, хүчин чадлаа нэмэгдүүлэхээр төлөвлөж байна?
-Манай станц 2013-2014 онд 50 МВт-ын өргөтгөлийн төслийг хэрэгжүүллээ. Энэ бол манай станцын төлөвлөж байсан төслүүдийн эхний шат юм. Эхний ээлжинд бид одоо байгаа зай талбайгаа ашиглаад, өөр ямар нэгэн нэмэлт төхөөрөмжгүйгээр, 50 МВт-ын турбин генератор суурилуулаад, үүнийхээ үр дүнд өсөн нэмэгдэж байгаа цахилгаан, дулааны хэрэгцээг хангах зорилт тавьсан.
Тиймдээ ч энэ жил эрчим хүчний салбарын хувьд цахилгаан, эрчим хүчний чадал 50 МВт-аар, дулааны хүчин чадал 100 Гкал-аар нэмэгдэж байгаа юм. Ингэснээр Улаанбаатар хотын төвийн хэсэг, Хан-Уул дүүрэг, Төв цэнгэлдэхийн орчим, “Дүнжингарав”, Зайсан, “Нарантуул” захын орчимд баригдаж байгаа олон хорооллуудад дутагдаж байгаа дулааны хэрэглээг хангах юм.
Бүр цаашилбал Улаанбаатар хотын хэмжээнд хамгийн хүндрэлтэй цэг болох хотын зүүн хэсгийн зарим хэрэглэгчдийг дулаанаар хангах боломж бүрдэж байна. Мөн 50 МВт-ын төсөл ашиглалтад орсноор манай станц ашигтай ажиллаж эхэлж байгаа. Сүүлийн 5-6 жилийн хугацаанд алдагдалтай ажилласан шүү дээ.
тэр хүндрэл арилсан. Яагаад гэвэл 50 МВт-аар хүчин чадал нэмэгдсэн. Тэр хэмжээгээрээ бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх үйлдвэрлэлийн хэмжээ, түүнээс үүдээд орж ирэх орлогын хэмжээ нь нэмэгдэж байгаа юм. Эсрэгээрээ зардал харьцангуй багасч байна. Яагаад гэвэл 50 МВт гэдэг бол нэгжийн хүчин чадлын хувьд том тоноглол шүү дээ. Дээрээс нь манай дунд даралтын хэсэг 48 МВт хүчин чадалтай, 12х4 гээд дөрвөн турбин ажилладаг.
Гэтэл дөрвөн турбин, зургаан зуухны ажиллаад гаргах чадлыг 50 МВт -ын нэг турбинаар гаргарчихаж байгаа учраа ашиглалтын зардал, өртөг буурах боломж бүрдэж байгаа юм. Тэр утгаараа зардал буурч, үйлдвэрлэл, түгээлт нэмэгдэж, цахилгаан станц ашигтай ажиллах боломж бүрдэж өгч байна.
-50 МВт -ын өргөтгөлийг бондын хөрөнгөөр санхүүжүүлсэн байх аа?
-Энд нэг зүйлийг зориуд тодруулж хэлэх хэрэгтэй. Тэр нь 50 МВт -ын төслийг бондын хөрөнгөөр санхүүжүүлсэн. Хамгийн анх эрчим хүчний салбарт хэрэгжиж, дууссан амжилттай төсөл. Бид өртөг зардлаа таван жилийн дотор нөхнө гэсэн төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна. 35 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалтаар боссон бүтээн байгуулалт. Тэгэхээр 60 гаруй тэрбум төгрөгийн санхүүжилт орсон гэсэн үг. Харин 50 МВт -аас олох жилийн орлого нь 30 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж байгаа юм.
Түүний 50-60 хувь нь үйл ажиллагааны зардал байлаа гэж тооцсон ч ашигтай төсөл гэдэг нь харагдаж байгаа юм. Таван жилдээ өртгөө хангалттай нөхөж чадна. Яагаад гэвэл манай станцийн хуучин дэд бүтэц дээр баригдсан учраас харьцангуй бага зардлаар бүтсэн хэрэг. Түүнээс биш 50 МВт -ын цахилгаан станц шинээр барина гэвэл асар том бүтээн байгуулалт болно.
-Дараа дараачийн төслийн талаар дурьдвал?
-Ер нь бол төсөл хөтөлбөрүүд яригдаад явж байна. Манай станцын дунд даралтын хэсэг 1968 оноос хойш 46 жил ажиллаж байгаа. Тэр хэсэгт зургаан зуух, дөрвөн турбин ажиллаж байна. Энэ дунд даралтын хэсгийг бүрэн шинэчлэх төслийн ажил бий. Энэ төслийн ТЭЗҮ нь гараад, яамны Шинжлэх ухаан, техникийн зөвлөлөөр батлагдчихсан. Ингээд дунд даралтын хэсэг дээр 125 МВт -ын чадалтай, хоёр турбин генеаратор бүхий, иж бүрэн цахилгаан станцийн хэмжээний бүтээн байгуулалт өрнөх юм.
125 МВт -ын хоёр ширхэг турбин генератор гэдэг нь 250 МВт болно. Тэгэхээр манай одоогийн ашиглаж байгаа зуухны хүчин чадал хүрэхгүй учраас тэр чигт нь шинэчилнэ. Энэ ажлын ТЭЗҮ нь батлагдчихсан учраас ойрын үед эхлэх байх. Ирэх жилээс энэ бүтээн байгуулалтын ажил эхлэх болов уу гэж бодож байна.
Энэ бүтээн байгуулалт дээр бид нэг гол бодлого барьж байгаа. Одоо цахилгаан станц тодорхой хэмжээний нүүрс хэрэглэж байгаа. Жилдээ сая гаруй тонн нүүрс хэрэглэж байна. Мөн тодорхой хэмжээний ус хэрэглэж байгаа. Нүүрс хэрэглэж байгаа юм чинь үнс гарна биз дээ.
Тийм болохоор хүчин чадлаа нэмсэн ч гэсэн одоогийн хэрэглэж байгаа нүүрс, усныхаа хэрэглээг илүү гаргахгүй байя гэсэн бодлого барьж байгаа юм. Одоо бид 148 МВт -ын чадалтай станц дээр сая тонн нүүрс хэрэглэж байна. Өргөтгөөд 300 орчим МВт -ын хүчин чадалтай болсон ч гэсэн нүүрс, усны хэрэглээ одоогийнхоос давахгүй байхаар орчин үеийн шинэ техник технологи нэвтрүүлсэн хэлбэрээр энэ төслийг хэрэгжүүлэхээр зорьж байгаа юм.
-Хүчин чадал нэмэгдсэн ч хэрэглэх нүүрс, усны хэмжээ нэмэгдэхгүй бол байгаль орчинд ээлтэй технологи байж таарах нь байна шүү дээ?
-Тэгж ойлгож болно. Нүүрсний цахилгаан станцыг сайжруулж байгаа гол чиглэл, арга нь байгаль орчинд хэрхэн ээлтэй байх вэ гэдэгт л ач холбогдол нь оршиж байгаа юм. Ашигт үйлийн коффицент өндөртэй, байгальд орчинд ээлтэй л байх юм. Тэр ерөнхий даалгаравыг бид шинэ бүтээн байгуулалтдаа тусгаж, хэрэгжүүлж явна гэсэн төлөвлөгөөтэй байна. Нөгөө талаас би ийм нэг саналыг хэрэгжүүлье гэж бодоод байгаа юм.
Төрийн соёрхолт Н.Нацагням генераторын өдөөлтийн системийг зохион бүтээчихээд байгаа шүү дээ. Автоматаар өдөөлтийг тохируулах систем юм. Тэр бүтээлийг шинэ орж байгаа технологиотоо ажлын даалгавар болгож өгнө гэж бодож байгаа. Яагаад гэвэл энэ монгол хүн оюуны бүтээл.
Монгол хүн өөрийн орны нөхцөл байдалд тохируулаад, шинэчлээд зохион бүтээчихлээ. Тэр бүтээлийг Монголд нутагшуулахын тулд шинээр орж ирж байгаа техник технологид суурьлуулах ёстой гэдэг бодлого баримталж байгаа. Бид энэ саналыг холбогдох хүмүүст нь гаргаж өгнө. Бидний саналыг дэмжих байх гэж бодож байна. Хоёр дахь шатны төслийн талаар ярихад ийм байна. 2015-2016 он гэхэд хэрэгжүүлж дуусах байх гэж бодож байна. Харин гурав дахь шатны төсөл бол өндөр даралтын хэсгийг шинэчлэх асуудал. Яваандаа энэ асуудал шийдэгдэх байх.
-Хэрвээ дунд даралтын хэсгийг бүрэн шинэчилчихвэл Оросоос цахилгаан эрчим хүч импортолж авахаа болих боломжтой юу?
-Хэрэглээний өсөлт гэж байна. Ойрын 5-10 жилийн хэрэглээний мэдээг тооцоод үзвэл 3000 орчим МВт болно гэж үзэж байгаа. Энэ бол Эрчим хүчний яамнаас гаргаад тавьчихсан тооцоо судалгаа. Энэ хэрэглээг хангахын тулд одоогийн хүчин чадлыг 2025 он гэхэд гурав дахин нэмэгдүүлэх шаардлагатай.
Одоо бол 1000 МВт орчим байгаа бол 3000 МВт болгох өгсөх шаардлагатай. Хэрэглээ энэ чигээрээ өсөөд байх юм бол бидэнд илүү том хүчин чадал зайлшгүй шаардлагатай болно. Илүү том хүчин чадлуудыг бид эх орондоо ашиглаж эхэлж байж импортоос хараат болох юм шүү дээ.
250 МВт -ын станц ашиглалтад оруулчихаад эрчим хүчний импортоос хараат бус болно гэж ойлгож болохгүй. Хоёрдугаарт, импортоос хараат бус байх гэдэг нэг гол нөхцөл нь нүүрсний биш усан цахилгаан станц барьж байж, ачааллын хэлбэлзлийг дааж ажиллах боломжтой болох ёстой.
Том чадлын усан цахилгаан станцийн тухай яриад байна л даа. Бид одоогоор 7-9 цагийн хооронд оройн оргил ачааллын үед импортоор эрчим хүч авч байна шүү дээ. Түүнийг л усан цахилгаан станц орлох ёстой байхгүй юу. Нүүрсний станцийг 7-9 цагийн хооронд ажиллуулчихаад зогсоочихно гэвэл ямар ч үр ашиггүй болно. Энд чинь асар хүнд галлагаа, технологи явж байна шүү дээ.
Ус бол усаа тавиад, хэрэглээ багасахаар усныхаа зарцуулалтыг бууруулаад явчихна. Маневер гэдэг чинь энийг хэлээд байгаа юм. Манай эрчим хүчний салбарт сэргээгдэх, ус, нүүрс гэсэн олон төрлийн эх үүсвэр байхаас гадна ачаалал тохируулах горимд ажиллах цахилгаан станц хэрэгтэй. Энэ бүгдийг зохицоор шийдэж байж импортын хараат байдлаас гарах боломжтой болох байх.
Монголын мэдээ
Н.Пунцагболд
Н.Пунцагболд