Өнгөрсөн удаад хатуу хөл хорио тавигдахтай зэрэгцэн хамгийн их ачаалалтай ажилласан газрын нэг бол барьцаалан зээлдүүлэх үйлчилгээ эрхлэгчид буюу ломбардууд. Сарын 5-8 хувийн хүүтэйгээр барьцаалан зээлдүүлэх үйлчилгээ үзүүлдэг газрууд эрэлттэй хэвээр байна. Өнөөдрийн байдлаар нийслэлд 997 ломбард ажиллаж байна. Барьцаалан зээлдүүлэх үйлчилгээ үзүүлдэг эдгээр газрууд өнөөдрийг хүртэл журмын хүрээнд үйл ажиллагаа явуулдаг. Журмыг 2017 баталж, 2018 оноос мөрдөж эхэлсэн.
Уг нь барьцаалан зээлдүүлэх үйл ажиллагааг хуульчлах шаардлагатай байгааг үе үеийн парламентад гишүүд хөндөж, төсөл өргөн барьдаг. Гэвч хуулийн төслийг хэлэлцэлгүй буцаадаг. Журмын хүрээнд зохицуулах боломжтой гэж үзсэн үү, эсвэл хэн нэгний эрх ашгийг хөндөх хатуу зохицуулалт байсан уу, ямартай төслүүд бүгд хууль санаачлагчдаа буцаагддаг. Үүнээс үүдэн Ломбардын үйл ажиллагаа эрхлэгчид зээлийн хүүг дураараа тогтоож, нэмэгдүүлэх, татвараа шударгаар төлөхгүй байх, эд зүйлийг зах зээлийн үнээс хэтэрхий доогуур үнэлэх, иргэний эд зүйлийг өөрийн хүссэн үнээр борлуулах гэх мэт зөрчлүүд гарсаар байна. Иймээс ломбардуудыг цэгцлэх хууль эрх зүйн орчин зайлшгүй шаардлагатай болж байгаа юм.
Тэгвэл энэ хэрэгцээ шаардлагыг олж харан УИХ-ын хэсэг гишүүд өчигдөр хуулийн төсөл өргөн барьжээ. Ингэхдээ коронавируст халдварын нөхцөл байдлаас үүдэн хүүг бууруулах, нэмэгдүүлсэн хүү тооцохгүй байх зэрэг заалтуудыг тусгасан байна. Мөн цар тахлын нөхцөл байдлаас үүдэн банк, ББСБ, ХЗХ-д ирэх оны долдугаар сарын 1 хүртэл иргэд, ААН-ийн зээлийн хойшлуулах чиглэл өгсөн. Үүнээс барьцаалан зээлдүүлэн үйл ажиллагаа эрхлэгчид сугарч үлдсэн. Иймээс хуулийн төслийг өргөн бариад байна.
Тодруулбал, хуулийн төслөөр дараах төрлийн харилцааг зохицуулахаар тусгажээ.
• Барьцаалан зээлдүүлэх газар болон Зээлдэгч хооронд байгуулсан зээлийн гэрээний 2020 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрөөс 2021 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэлх хугацаанд хамаарах хүүгийн хэмжээг 3 хувиар тооцох;
• Барьцаалан зээлдүүлэх газар болон Зээлдэгч хооронд байгуулсан зээлийн гэрээний 2020 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрөөс 2021 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэлх хугацаанд, бусад нэмэгдүүлсэн хүү, шимтгэл, хураамж тооцохгүй байх;
• Барьцаалан зээлдүүлэх газар болон Зээлдэгч хооронд байгуулсан зээлийн гэрээний 2020 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрөөс 2021 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр хүртэлх хугацаанд бусад нэмэгдүүлсэн хүү, шимтгэл, хураамж тооцохгүй байх;
• Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газраас авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ;
• Барьцаалан зээлдүүлэх газрын хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, үүргийг тусгажээ
О.ОНОН
Оллоо.мн