Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийг “хувцасны гол” болгох шахаж байгаа Засгийн газрын шинэ гишүүдийг тодруулах эрх ашгийн наймаалцал, хөрөнгө санхүүг гартаа төвлөрүүлэх далд “дайн” энэ байдлаараа бол мөд шийдэгдэх янзгүй нь. Эрх баригч АН-ынхнаас энэ ажилд хамгийн их саад, тээг бологчоор МоАХ фракцийг нэрлэж байгаа бол засагт хамтарсан МАХН-МҮАН-ын “Шударга ёс” эвсэл ч өчигдрөөс эхлээд ил далд шулуухан тэмцэлдэж эхэлжээ.
Төрийн ордонд болсон “Шударга ёс” эвслийн бүлгийн хуралд МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Г.Шийлэгдамбыгаа хөтлөн ирж оролцохдоо “Засгийн газрын гишүүд дан дээлтэй байх ёстой” гэсэн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн үгээр бамбай хийж, Д.Тэрбишдагвын оронд Монгол Улсын Шадар сайдын суудалд Г.Шийлэгдамба, нарийн бичгийн дарга Ц.Шаравдорж хоёрынхоо нэгийг дэвшүүлнэ гэдгээ шулуухан мэдэгдэж Н.Батцэрэгээс эхлээд олон хүний гайхширлыг баржээ. Анхнаасаа Зам тээвэр, барилга хот байгуулалтын сайдыг өмчлөх санаатай буйгаа шулуухан зарласан “Шударга ёс”-чууд энэ асуудлыг дахин ярилцаж “Ямар ч тохиолдолд буулт хийхгүй” гэдэг дээр санал нэгдсэн байна. Харин Шадар сайдын суудлыг Н.Энхбаяр гартаа тас атгасан нь тодорхой болов.
Уг нь УИХ-ын гишүүн Ц.Цолмонг Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдын суудалд зүтгүүлэхээр ярилцсан ч МҮАН-ынхан тэр саналыг нь сонсохыг ч хүсэхгүй буйгаа илэрхийлсэн юм билээ.
Тэд үүнийгээ “М.Сономпилийн суудал манай намд хамаарах ёстой. Н.Батцэрэгийг сайд болго” гэсэн хатуу шаардлагыг тавьж, Г.Уянга гишүүн чангахан дуугарч байгаа аж. Ер нь ч анхнаасаа “Шударга ёс”-чуудын дундаас З.Баянсэлэнгэ, О.Чулуунбат гээд “Би яагаад болохгүй гэж. Сайд болмоор байна” хэмээн шулуухан зарласан хүмүүс бий.
Одоогоор УИХ-ын даргад өргөн мэдүүлсэн Засгийн газрын гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай Засгийн газрын тогтоолын төсөлд Сангийн сайдаар УИХ-ын гишүүн Дашзэвэгийн Зоригт; Гадаад харилцаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны сайдад Лүндэгийн Пүрэвсүрэн, Уул уурхай, эрчим хүчний сайдад Рэнцэндоогийн Жигжидийн нэр яригдаж байгаа ч УИХ дахь сөрөг хүчин, МАН-ын бүлгийн зүгээс дээрх гурван эрхмээс гэхэд л УИХ-ын гишүүн Д.Зоригтыг хүлээн зөвшөөрөхгүй “шар махтай нь хатааж” мэдэхээр болоод явчихлаа.
Хамгийн сүүлд Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хурлаар зөвхөн Засгийн газрын бүрэлдэхүүний хуулийн төсөл гэдэг салангид хуулийн төслийг л хэлэлцсэн бөгөөд Н.Алтанхуяг сайдын өргөн мэдүүлсэн шинэ сайд нар хэзээ УИХ-ын гишүүдийн өмнө “далан булчирхай”-гаа тоочих нь одоогоор оньсого төдий л байна.
Уг нь Өвөрхангайн тойргоос ёстой л эр хүний 13 мэх, ид шидийн хүчээр шахуу гарч ирсэн Д.Зоригт гишүүн Сангийн сайдын суудалд заларч болох ч “Монгол шуудан” банкийг зориуд дампууруулж, хувь нийлүүлэгчдийн зөвшөөрөлгүйгээр “Магнай трейд”-д 16.6 тэрбумаар зарсан, Өвөрхангайд хэрхэн сонгуулийн луйвар хийсэн гээд МАН-ын бүлгийн гишүүдийн зүгээс ирэх хүчтэй эсэргүүцэл, шахалтыг яажшуухан давж гарах нь эргэлзээтэй. Ерөнхийлөгчийн хүн гэгддэг гадаад бодлогынх нь зөвлөх Л.Пүрэвсүрэн, УИХ-ын даргатай нэг фракцийн Уул уурхайн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Р.Жигжид нар төрийн захиргааны дээд байгууллагуудад ажилладаг, дан дээлтэй эрхмүүд учир сайдын суудалд торойтол залрах илүү боломжтой.
Өнөөдрийн тухайд шинэ сайд нар дунд дээрх хоёр эрхэм л илүү олон давхар шүүлтэд оролгүй гараад ирэх магадлал өндөртэй болж байна.
Харин өчигдөр үдээс хойш төрийн ордны хонгилоор Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдад МҮАН-ын дарга М.Энхсайхан шиг таарч тохирох хүн байхгүй, тэгээд ч энэ квот тэднийд хадгалагдаж байгаа гэсэн чимээ хүчтэйхэн явж эхлэв.
Ялангуяа МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр намынх нь байранд МАХН-ын Бага чуулганы ээлжит ХI хурлаа хийхээр цуглачихаад өдөржин өөрийг нь хүлээн суугаа журмын нөхөд рүүгээ яарахдаа “Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдын суудал энэ удаа М.Энхсайханд очих ёстой. Ингэхийг ч улс орны эрх ашиг шаардаж байгаа” хэмээн товчхон бөгөөд хэн ч татгалзах аргагүй санал тавьсан дуулдана. Хэрвээ түүний лүндэнгээр болвол одоо Тавантолгойн цахилгаан станцын төслийн удирдагчаар амжилттай ажиллаж байгаа, нэгэн цагт Ерөнхий сайдаар ажиллаж явсан М.Энхсайхан ихээхэн хөрөнгө санхүүг захиран зарцуулах эрхтэй томхон яамны сайдад яригдаж эхлэх нь тодорхой болж байна.
Гэтэл Н.Энхбаярыг намынхаа байранд очиж Бага чуулганыхаа ХI хуралд оролцож эхлэх үеэр танхимаас түүний хүү Э.Батшугарын нэрийг Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдад өргөн мэдүүлэх санал гарч МАХН-ын гишүүдийн олонх нь дэмжиж байгаагаа илэрхийлжээ. Харин энэ үеэр МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр танхимд цугласан журмын нөхөддөө ямар нэгэн тайлбар хийлгүй “Энэ асуудлыг олонхын саналаар шийднэ” гэж мэдэгдсэн тухай л эх сурвалж мэдээлсэн юм.
ЗГХЭГ-ын дарга Ч.Сайханбилэгийн өргөн барьсан тогтоолын төсөлд нэр дурьдагдаж, Монгол Улсын Засгийн газрын гишүүнээс чөлөөлөгдөхөөр болсон Ц.Баярсайхан, А.Гансүх хоёрын оронд хэн нэгний нэрийг дэвшүүлээгүй байхад нэрс нь зарлагдсан эрхмүүд эхнээсээ бүдэрч эхлэх нь тодорхой болж, “Шударга ёс” эвсэл ч дотроо арсалдаж эхэлжээ. Энэ бүхнээс дүгнэлт хийвэл Н.Алтанхуягийн Засгийн газар мөддөө элэг бүтэн болохгүй бололтой.
Төрийн ордонд болсон “Шударга ёс” эвслийн бүлгийн хуралд МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр, Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Г.Шийлэгдамбыгаа хөтлөн ирж оролцохдоо “Засгийн газрын гишүүд дан дээлтэй байх ёстой” гэсэн Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн үгээр бамбай хийж, Д.Тэрбишдагвын оронд Монгол Улсын Шадар сайдын суудалд Г.Шийлэгдамба, нарийн бичгийн дарга Ц.Шаравдорж хоёрынхоо нэгийг дэвшүүлнэ гэдгээ шулуухан мэдэгдэж Н.Батцэрэгээс эхлээд олон хүний гайхширлыг баржээ. Анхнаасаа Зам тээвэр, барилга хот байгуулалтын сайдыг өмчлөх санаатай буйгаа шулуухан зарласан “Шударга ёс”-чууд энэ асуудлыг дахин ярилцаж “Ямар ч тохиолдолд буулт хийхгүй” гэдэг дээр санал нэгдсэн байна. Харин Шадар сайдын суудлыг Н.Энхбаяр гартаа тас атгасан нь тодорхой болов.
Уг нь УИХ-ын гишүүн Ц.Цолмонг Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдын суудалд зүтгүүлэхээр ярилцсан ч МҮАН-ынхан тэр саналыг нь сонсохыг ч хүсэхгүй буйгаа илэрхийлсэн юм билээ.
Тэд үүнийгээ “М.Сономпилийн суудал манай намд хамаарах ёстой. Н.Батцэрэгийг сайд болго” гэсэн хатуу шаардлагыг тавьж, Г.Уянга гишүүн чангахан дуугарч байгаа аж. Ер нь ч анхнаасаа “Шударга ёс”-чуудын дундаас З.Баянсэлэнгэ, О.Чулуунбат гээд “Би яагаад болохгүй гэж. Сайд болмоор байна” хэмээн шулуухан зарласан хүмүүс бий.
Одоогоор УИХ-ын даргад өргөн мэдүүлсэн Засгийн газрын гишүүнийг томилох, чөлөөлөх тухай Засгийн газрын тогтоолын төсөлд Сангийн сайдаар УИХ-ын гишүүн Дашзэвэгийн Зоригт; Гадаад харилцаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны сайдад Лүндэгийн Пүрэвсүрэн, Уул уурхай, эрчим хүчний сайдад Рэнцэндоогийн Жигжидийн нэр яригдаж байгаа ч УИХ дахь сөрөг хүчин, МАН-ын бүлгийн зүгээс дээрх гурван эрхмээс гэхэд л УИХ-ын гишүүн Д.Зоригтыг хүлээн зөвшөөрөхгүй “шар махтай нь хатааж” мэдэхээр болоод явчихлаа.
Хамгийн сүүлд Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хурлаар зөвхөн Засгийн газрын бүрэлдэхүүний хуулийн төсөл гэдэг салангид хуулийн төслийг л хэлэлцсэн бөгөөд Н.Алтанхуяг сайдын өргөн мэдүүлсэн шинэ сайд нар хэзээ УИХ-ын гишүүдийн өмнө “далан булчирхай”-гаа тоочих нь одоогоор оньсого төдий л байна.
Уг нь Өвөрхангайн тойргоос ёстой л эр хүний 13 мэх, ид шидийн хүчээр шахуу гарч ирсэн Д.Зоригт гишүүн Сангийн сайдын суудалд заларч болох ч “Монгол шуудан” банкийг зориуд дампууруулж, хувь нийлүүлэгчдийн зөвшөөрөлгүйгээр “Магнай трейд”-д 16.6 тэрбумаар зарсан, Өвөрхангайд хэрхэн сонгуулийн луйвар хийсэн гээд МАН-ын бүлгийн гишүүдийн зүгээс ирэх хүчтэй эсэргүүцэл, шахалтыг яажшуухан давж гарах нь эргэлзээтэй. Ерөнхийлөгчийн хүн гэгддэг гадаад бодлогынх нь зөвлөх Л.Пүрэвсүрэн, УИХ-ын даргатай нэг фракцийн Уул уурхайн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Р.Жигжид нар төрийн захиргааны дээд байгууллагуудад ажилладаг, дан дээлтэй эрхмүүд учир сайдын суудалд торойтол залрах илүү боломжтой.
Өнөөдрийн тухайд шинэ сайд нар дунд дээрх хоёр эрхэм л илүү олон давхар шүүлтэд оролгүй гараад ирэх магадлал өндөртэй болж байна.
Харин өчигдөр үдээс хойш төрийн ордны хонгилоор Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдад МҮАН-ын дарга М.Энхсайхан шиг таарч тохирох хүн байхгүй, тэгээд ч энэ квот тэднийд хадгалагдаж байгаа гэсэн чимээ хүчтэйхэн явж эхлэв.
Ялангуяа МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр намынх нь байранд МАХН-ын Бага чуулганы ээлжит ХI хурлаа хийхээр цуглачихаад өдөржин өөрийг нь хүлээн суугаа журмын нөхөд рүүгээ яарахдаа “Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдын суудал энэ удаа М.Энхсайханд очих ёстой. Ингэхийг ч улс орны эрх ашиг шаардаж байгаа” хэмээн товчхон бөгөөд хэн ч татгалзах аргагүй санал тавьсан дуулдана. Хэрвээ түүний лүндэнгээр болвол одоо Тавантолгойн цахилгаан станцын төслийн удирдагчаар амжилттай ажиллаж байгаа, нэгэн цагт Ерөнхий сайдаар ажиллаж явсан М.Энхсайхан ихээхэн хөрөнгө санхүүг захиран зарцуулах эрхтэй томхон яамны сайдад яригдаж эхлэх нь тодорхой болж байна.
Гэтэл Н.Энхбаярыг намынхаа байранд очиж Бага чуулганыхаа ХI хуралд оролцож эхлэх үеэр танхимаас түүний хүү Э.Батшугарын нэрийг Зам, тээвэр барилга хот байгуулалтын сайдад өргөн мэдүүлэх санал гарч МАХН-ын гишүүдийн олонх нь дэмжиж байгаагаа илэрхийлжээ. Харин энэ үеэр МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр танхимд цугласан журмын нөхөддөө ямар нэгэн тайлбар хийлгүй “Энэ асуудлыг олонхын саналаар шийднэ” гэж мэдэгдсэн тухай л эх сурвалж мэдээлсэн юм.
ЗГХЭГ-ын дарга Ч.Сайханбилэгийн өргөн барьсан тогтоолын төсөлд нэр дурьдагдаж, Монгол Улсын Засгийн газрын гишүүнээс чөлөөлөгдөхөөр болсон Ц.Баярсайхан, А.Гансүх хоёрын оронд хэн нэгний нэрийг дэвшүүлээгүй байхад нэрс нь зарлагдсан эрхмүүд эхнээсээ бүдэрч эхлэх нь тодорхой болж, “Шударга ёс” эвсэл ч дотроо арсалдаж эхэлжээ. Энэ бүхнээс дүгнэлт хийвэл Н.Алтанхуягийн Засгийн газар мөддөө элэг бүтэн болохгүй бололтой.
Өглөөний сонин
Д.Түвшин
Д.Түвшин