1.Албан үүргээ биелүүлэх явцдаа олж мэдсэн төр, байгууллага, аж ахуйн нэгж, хувь хүний нууцыг чанд хадгална.
2.Гэмт хэрэг, хэв журмын зөрчил, элдэв осол эндэгдэлд өртсөн хүнд заавал тусалж, иргэдийн гомдол, мэдээллийг шуурхай шалган шийдвэрлэж байна.
3.Цагдаагийн байгууллагын алба хаагчийн үүргээс гадуур иргэдийн эрх, эрх чөлөөг хөндсөн үйл ажиллагаа явуулах, албан үүргээ биелүүлсэнтэй холбогдуулан шан харамж шаардах хууль тогтоомжид үл нийцэх болзол тавихыг цээрлэнэ.
4.Албаны нэрээр түрээ барих, далайган сүрдүүлэхийг цээрлэнэ.
5.Болсон явдал, хүмүүсийн талаар цагдаагийн алба хаагчийн хувьд тодорхойлох, илтгэхдээ хагас дутуу мэдээлэх, сэтгэлийн хөдлөлд автах зэргээр үнэнийг бага боловч гуйвуулахаас ямагт сэрэмжилж байна.
6.Ажлаа явуулахдаа нам, эвсэл, холбоо болон хувь хүний улс төрийн үйл ажиллагаатай хутгалдахгүй, төрийн албан хаагчийн төв байр сууринаас хандаж байхыг эрхэмлэнэ.
7.Иргэдтэй болон өөр хоорондоо харьцахдаа соёлч, хүлээцтэй байна.
8.Дүрэмт хувцастай, ажил үүрэг гүйцэтгэж байх үедээ болон албаныхаа байранд архи уухыг цээрлэнэ.
9.Өөртөө байгаа авьяас билгээ нээн илрүүлж боловсрол, мэргэшил, ажлын чадвараа дээшлүүлэхийн төлөө байнга суралцаж, өөрийн зан чанарт байгаа өө сэвийг арилгаж, цэх төлөв, хатуужилтай болж төлөвшихийг эрхэмлэнэ.
Ёс зүйн эдгээр хэм хэмжээг сахиж байх нь цагдаагийн алба хаагч байх, ажил үүргээ амжилттай биелүүлэх үндсэн нөхцлийн нэг гэдгийг ямагт санаж ажиллана.
Цагдаагийн ерөнхий газар

Замын хөдөлгөөний хяналтын байцаагчаас хөдөлгөөн зохицуулах, хянаж шалгах журам
ЦЕГ-ын даргын 1996 оны 313 тоот тушаалын хавсралт
Нэг. Нийтлэг үндэслэл
1.Замын хөдөлгөөний хяналтын зорилт нь Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, замын хөдөлгөөний дүрэм, бусад хууль тогтоомж, тэдгээртй нийцүүлэн гаргасан дүрэм, журам, стандартын биелэлтийг сахиулж, хөдөлгөөн зохицуулах, зам тээврийн осол, хэргээс урьдчилан сэргийлэхэд оршино.
2.Замын хөдөлгөөнд хяналт тавьж, хөдөлгөөн зохицуулахдаа замын хөдөлгөөний хяналтын байцаагч /цаашид байцаагч гэх/, цагдаа /цаашид зохицуулагч гэх/ нар энэхүү журмыг баримтална.
3.Замын цагдаагийн газрын дарга ерөнхий байцаагчийн, мөн газрын хэлтэс, тасгийн болон аймаг, дүүргийн цагдаагийн газар, хэлтсийн дарга нар улсын ахлах бйцаагчийн, замын цагдаагийн ахлах байцаагч, байцаагч, цагдаагийн хэсгийн төлөөлөгч улсын байцаагчийн эрх эдэлнэ.
4.Байцаагчийн үйл ажиллагаа нь хууль ёсыг дээдлэх, шударга, тэгш байдлыг хангах, хүний эрх, эрх чөлөөг хүндэтгэх зарчимд үндэслэгдэх бөгөөд өөрийн үүрэг, зорилгоо цагдаагийн бусад албад, аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдтэй хамтран ажиллах замаар хэрэгжүүлнэ.
5.Цагдаагийн албан хаагч гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийгмийн хэв журам сахиулах үүргээ хэрэгжүүлэх явцдаа замын хөдөлгөөнд оролцогчдыг шалгах, хяналт тавих тохиолдолд энэхүү журмыг баримтална.

Хоёр. Замын цагдаагийн эргүүл, харуулын ажлын томилолт, үүрэгжүүлэлт
6.Замын цагдаагийн эргүүл, харуулыг эргүүл, харуулын дүрэм заасан журмын дагуу томилж, үүрэгжүүлж ажиллуулна.
7.Эргүүл, харуулын үүрэг гүйцэтгэх байцаагч, зохицуулагчийг ажилд гарахаас 15 минутын өмнө жагсаан, бүртгэж дор дурдсан албаны ба хувийн бэлтгэлийг шалгаж, үүрэгжүүлнэ.
а/ эргүүл, харуулын чиглэл, цагийн байдлын тухай мэдлэг
б/ мөрдөж ажиллах хууль тогтоомж, холбогдох эрхийн актын мэдлэг
в/ албаны техник хэрэгсэл /дохиур мод, шүгэл, цоолтуур, радио станц/
г/ алба хаагчийн болон жолоодох эрхийн үнэмлэх, торгуулийн тасалбар, зөрчлийн бүртгэл болон тэмдэглэлийн дэвтэрг үзэг, мэдээлэх хуудас, эд зүйл, үнэмлэх хураах тасалбар болон автомашин дайчлан ашигласан тухай тэмдэглэл хуудас
д/ шаардлагатай тохиолдолд нэг бүрийн зэвсэг, тусгай хэрэгсэл
е/ улирал, цаг агаарын нөхцөлд тохируулж хувцасласан байдал
ж/ эрүүл мэндийн хувьд үүрэг гүйцэтгэх чадвар
8.Энэ зүйлийн 7-д заасан шаардлагыг хангаагүй буюу дутагдлаа арилгаагүй байцаагч, зохицуулагчийг ажилд гаргахгүй ба ажил тасалсанд тооцно.
9.Эргүүл, харуулын үүрэг гүйцэтгэх байцаагч, зохицуулагч нарт эрүү, хэв журмын болон замын хөдөлгөөний нөхцөл байдал, үүрэг гүйцэтгэх гудамж зам, чиглэлд замын хөдөлгөөний хамгаалалт, зохицуулалт хийгдэх эсэх, улсын хэмжээнд болон нийслэл, аймаг, дүүргийн хэмжээнд эрэн сурвалжлагдаж байгаа хүн, тээврийн хэрэгсэл, эд зүйл, тэдгээрийн нэр, зүс царай, өнгө, марк, дугаар, содон тэмдэг болон анхаарвал зохих бусад зүйлийг зааварчилна. Зааварчлагыг хэрхэн ойлгож мэдсэнийг шалгасны дараа үүрэг гүйцэтгэх зөвшөөрөл олгоно.
10.Байцаагч, зохицуулагч нь хүндэтгэх шалтгаанаар ажилд гарч чадахгүйд хүрвэл ажилд гарахаас 2-оос доошгүй цагийн өмнө тасаг салааны дарга, захирагч /ахлах байцаагч/-даа шалтгаанаа тодорхой илтгэж, өөр алба хаагчийг томилуулна.
11.Байцаагч, зохицуулагч нь хүндэтгэх чиглэл, хяналтын байранд очоод орчны замын гадаргууны болон тээврийн хэрэгсэл, явган зорчигчийн хөдөлгөөний байдлыг үнэлж замын хөдөлгөөн зохицуулах гэрлэн дохио, тэмдэг тэмдэглэл, замын хаалт хашлага, гэрэлтүүлэг, холбооны хэрэгслийн хэвийн ажиллагааг биеэр үзэж нягтлан шалгаад илрсэн гэмтэл, зөрчлийн талаар эргүүлийн ахлагч, анги байгууллагын жижүүрт мэдэгдэнэ.

Гурав. Байцаагч, зохицуулагч нарт тавигдах шаардлага
12.Замын цагдаагийн байцаагч, зохицуулагчид хөдөлгөөн зохицуулах, хянаж шалгах явцдаа биеэ зөв авч явах, хөдөлгөөнд оролцогчидтой зөв харьцах талаар дараах шаардлага тавигдана.
а/ цагдаагийн дүрэмт хувцсыг зааврын дагуу цэвэр үзэмжтэй, зөв өмсөх
б/ жолооч, зорчигчтой уулзахдаа ёсолж, албан тушаал, цол, нэрээ хэлж мэндлэн, хэрэв харилцагч хүсвэл хувийн дугаараа хэлж, албаны үнэмлэхээ гарт нь өгөхгүйгээр харуулж байх
в/ ажлын цагийн туршид байнга сонор сэрэмжтэй, ажил хэрэгч байх
г/ албаны техник хэрэгслийг ариг гамтай зөв хэрэглэж, радио станцаар зааврын дагуу товчхон, цэгцтэй харьцах
д/ эргүүл, харуулын байрыг цэвэр, эмх цэгцтэй байлгах, орхиж явах зайлгүй тохиолдолд ерөнхий жижүүрт заавал мэдэгдэн зөвшөөрөл авч байх
е/ иргэнтэй уур уцааргүй, эелдэг харьцаж, албаны товч тодорхой үг хэллэг хэрэглэх
ж/ асуудалд ухаалаг, хүнлэг, шударга хандаж, зөвшил гаргагч уурлаж бачимдсан, айж балмагдсан тхиолдолд хүлээцтэй байх
з/ тээврийн хэрэгслийг зогсоосон үндэслэл нотлогдохгүй байгаа болон бусад шаардлагатай тохиолдолд хөдөлгөөнд оролцогчдоос заавал уучлалт гуйж байх
13.Эргүүл харуулын үүрэг гүйцэтгэж байгаа замын цагдаагийн байцаагч, зохицуулагч хориглох зүйл
а/ эргүүл, харуулын байрыг дарга, жижүүрийн зөвшөөрөлгүйгээр түр боловч орхих, ажлын байранд гадны хүн байлгах
б/ ажлын байранд, дүрэмт хувцастай, ажлын цагаар согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэх
в/ цагдаагийн дүрэмт хувцас өмсөх зааврыг зөрчих
г/ ажлын байр, замын хажууд зорилгогүй зогсох, бусадтай албаны бус яриа өрнүүлэх, шаардлагагүй үед бусдын машины бүхээгт суух, хяналтын цэг байранд тамхи татах
д/ замын голд болон хяналтын цэгт зорилгогүй бөөгнөрөх
е/ бусадтай хэрцгий догшин харьцаж, хэл амаар доромжлох, бүдүүлэг үг хараал хэрэглэх, эрх чөлөөнд нь халдах
ж/ хөдөлгөөнд оролцогчдыг үндэслэлгүй саатуулах
з/ жолоочийн үнэлэх, талоныг үндэслэлгүйгээр боон тасалбаргүйгээр хураах
и/ иргэдээс гэмт хэрэг, зөрчлийн тухай гаргасан гомдол, мэдээллийг хүлээн авахаас болон цагдаагийн байгууллагад дамжуулахаас татгалзах
к/ зөрчил гаргагчид хууль бус шаардлага тавих, хувийн ажилд тээврийн хэрэгслийг ашиглах, элдэв болзол тавих.

Дөрөв. Замын хөдөлгөөн зохицуулах
14.Гудамж замын хөдөлгөөнийг шуурхай бөгөөд аюулгүй явуулах зорилгоор байцаагч, зохицуулагч нар хариуцсан замын уулзвар, хэсгийн хөдөлгөөнийг санаачлагаараа биеэр зохицуулж болно.
15.Замын уулзвар, хэсэгт дохиур мод, шүглийн тусламжтайгаар хөдөлгөөнийг биечлэн зохицуулна. Биеэр зохицуулах үйл ажиллагаа нь уран чадмаг, хөдөлгөөнд оролцогчдод ойлгомжтой байвал зохино.
16.Замын гэрлэн дохио ажиллахгүй болон буюу хагас дутуу ажиллаж байгаа болон замын хөдөлгөөн хаагдан саатаж болзошгүй өндөр ачаалалтай үед мөн замын тусгай хамгаалалтын үед хөдөлгөөнийг шуурхай явуулах зорилгоор биечилсэн зохицуулалтыг заавал хийнэ.
17.Замын хөдөлгөөнийг зохицуулахдаа урьдчилан анхааруулахгүйгээр хөдөлгөөнийг гэнэт хааж тээврийн хэрэгслийг огцом тооромслуулах, зам хөндлөн гарч яваа явган зорчигчдыг сандралд оруулахгүй байхад анхаарвал зохино.
18.Хөдөлгөөн зохицуулахдаа гал унтраах, эмнэлгийн түргэн тусламж, цагдаагийн шуурхай албаны болон ослын дуудлагын автомашин хамгаалалтын хөтөч автомашинтай цувааг эхлэн нэвтрүүлнэ.
19.Замын уулзвар, хэсэгт хөдөлгөөн зохицуулах, гэрлэн дохио ажиллаж байгаа тохиолдолд замын уулзвар хэсгээс 150-200 метрийн зайнд явж хөдөлгөөний ажиглалт, зохицуулалт хийж болно.
20.Замын хөдөлгөөн ихтэй хэсэгт хүүхэд, жагсаалаар яваа хүмүүс, тахир дутуу хүн, өндөр настан зам хөндлөн гарахад хамгаалалт зохицуулалт хийж туслалцаа үзүүлнэ.
21.Зам тээврийн осол гарч хөдөлгөөнийг явуулахад хүндрэл учруулсан тохиолдолд буюу тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнд аюул учруулахаар нүх, гэмтэл, замын гадаргууд гарсан үед хөдөлгөөнийг зохицуулах, түр хугацаагаар хөдөлгөөнийг зохицуулах, түр хугацаагаар хөдөлгөөний чиглэлийг өөрчлөх буюу хориглож энэ талаар анги, байгууллагынхаа жижүүр, холбогдох албан тушаалтанд мэдэгдэж, эвдрэл гэмтлийг засуулах арга хэмжээ авна.

Тав. Замын хөдөлгөөнд хяналт тавих
22.Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, замын хөдөлгөөний дүрмийн биелэлтийг гудамж замд машин, мотоциклтой болон явганаар ажиглалт хийх замаар хянана.
23.Дор дурдсан тохиолдолд байцаагч, зохицуулагч нь тээврийн хэрэгслийн жолоочийг шүгэлдэн дохиур модоор дохиж зогсооно.
а/ замын гэрлэн охио, тэмдэг, тэмдэглэл болон хөдөлгөөний явцад эгнээ байр эзлэх, гүйцэж түрүүлэх, уулзвар нэвтрэх, гэрэл хэрэглэх, хүн ба ачаа тээвэрлэх, жолооны дадлага хийх, тээврийн хэрэгслийг чирэх журам зөрчсөн, хурд хэтрүүлсэн
б/ утаа тортог ихтэй, хөдөлгөөнд аюул учруулахаар бүрэн бус машин жолоодож яваа нь илт мэдэгдэж байгаа болон хог хаягдал асгаж яваа, түүнчлэн замгүй газраар зорчиж буй тээврийн хэрэгслийг
в/ хэрэг зөрчлийн улмаас марк, дугаар нь зарлагдаж эрэн сурвалжлагдаж байгаа
г/ согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодож яваа сэжигтэй бол
д/ улсын дугаар, бүртгэлийн зөрчилтэй, техникийн үзлэг, тооллогод ороогүй
ж/ жолоочийн тээврийн хэрэгсэл жолоодож яваа байдал нь бусдын хөдөлгөөнд аюул учруулж болзошгүй
24.Байцаагч, зохицуулагч нь нэг зэрэг хэт олон тээврийн хэрэгсэл зогсоох, түүнчлэн зөрчил гаргаснаас бусад хүн, машин удаан хугацаагаар хүлээлгэхээс аль болох зайлсхийж байвал зохино.
25.Дор дурдсан тохиолдолд жолоочийг тээврийн хэрэгслийн бүхээгнээс гарч шалгуулах шаардлага тавина.
а/ хүн ба ачаа тээвэрлэх дүрэм зөрчсөн болон тээврийн хэрэгслийн техникийн гэмтлийг арилгахад
б/ жолооч согтуу байгаа хангалттай үндэслэл байвал
в/ тээврийн хэрэгслийн хөдөлгүүр, аралын дугаарыг жолоочийг байлцуулан тулгаж үзэхэд
г/ тээврийн хэрэгсэл болон ача