Мэн арьсны жижиг капиляр судас өргөсөн тодорч, арьс зөөлөн уян ха-тан чанараа алдан хуурай-шиж хөгширсөн юм шиг ха-рагдана. Эвсэл гараар дарж үзэхэд хүйтэн, өвчтэй, гадны нөлөөллөөс амархан хөхрөөд байна уу. Ийм шинж тэмдгүүд танд байвал целлюлитын та-лаар мэдэх шаардлагатай болжээ.
Ихэнх эмэгтэй янз бүрийн тураах биологийн бэлдмэл, цай ууж, хоолоо сЛЬк дасгал хийн жингээ хасч байгаа хэдий ч арьсанд гарсан дээрх өөрчлөлтүүд хэвээр байх юм, эсвэл гуя, гарын дээд хэсэг дэх хатуу нь арилсангүй гэсэн өгүүлэл тавьдаг.
Эрдэмтэд өнөөг хуртэл целлюлит нь өвчин үү, гоо сайны дутагдал уу гэдэг дээр нэгдсэн дүгнэлт гаргаж чадаа-гүй байна. Гэхдээ целлюлитыг өвчний биеэ даасан хэлбэр биш гэж үзэж байгаа бөгеөд ийм ч учраас үүний эсрэг авах арга хэмжээг гоо сайхны салонууд хийж байгаа юм. Нөгөө талаас нь үзвэл целлюлитын эсрэг авах арга хэмжээ нь бие организмын дотоод орчны тэнцвэржилтийг хэвийн байлгахад чиглэгдэж байгаа учраас эмчилгээний нэг хэлбэр юм.

Целлюлит гэж вэ?
Францын эмч нарын баталж байгаагаар целлюлит нь энгийн нэг өөх биш бөгөед организмд илүүдэл ус хадгалагдсанаас үусдэг гэнэ. Эмэгтэй горман эстроген, уе, бодисын солилцооны дүнд үүссэн биед хэрэггүй нэгд-лийн харилцан үйлчлэлийн дүнд бий болдог бөгөөд хэрэв хайхралгүй орхивол үений өвчин үүснэ гэж баталдаг.
Шинжлэх ухааны хэл-лэгээр целлюлит гэдэг нь лимфийн судасны урегал ба микроциркуляцийн алдагд-лын улмаас арьсан дорхи өөхөн давхаргад бүтцийн өөрчлөлт орсныг хэлж байгаа бөгөөд өөхөн эд эсэд зогеонги байдал үүсч тэжээлийн ду-тагдалд ордог. Ингэсээр эд эс шаардлагатай тэжээлийн бо-дисоо гаднаас авч чадахгүй, бодисын солилцооны бүтээг-дэхүүнээ гадагш ялгаруулж чадахаа болж, өөхөн эд эсэд хордлого үүссэн, аажмаар бөх бат соривжеон өөрчлөлт гардаг. Тиим болохоор целлюлит нь дан ганц гоо сайхны эмгэг биш бөгөөд бие мах-бодод өөрчлөлт үүсч байгаа шинж юм.

Целлюлит биеийг хордуулах уу?
Сүүлийн үеийн барим-талж байгаа онолоор амьд-ралын чухал эрхтэн хэл, гуя, өгзөг, хэвлий, гарын дээд хэегийн арьсан дорхи өөхөн эдэд хорт бодис хуримт-лагдсанаас целлюлит үүсч байна гэж үзэж байна. Целлюлит байнаа гэдэг нь орга-низмыг цэвэрлэх үйл ажил-лагаа алдагдаж, бие чинь бохирдож байнаа гэсэн үг. Ийд таны биед целлюлит байгаа бол яаралтай үүнээсээ салах хэрэгтэй. Учир нь таны биед их хэмжээний хор, хог хаягдал хуримтлагдсан нь целлюлит гэсэн нэрээр илэрч байгаа юм. За энэ яахав, гээд анхааралгүй орхивол таны биед үений өвчин үүсгэх уе хуримтлагдсаар ноцтой өв-чинд хүргэнэ. Зарим эрдэмтэд целлюлит үүсч байна гэдэг нь бие махбодио хор-ноос цэвэрлэх цэвэрлэгээ хэрэгтэй гэж анхааруулж байгаа сануулга юм гэж ч үздэг. Тиймээс бид гэр орно байнга цэвэрлэж байдаг шиг бие организмаа ч цэвэрлэж байх шаардлагатай юм.
Хэзээ бий болдог в?
Эмэгтэйчүүдтэй ярилцаж байхад ихэнхдээ төрсний дараа юм уу эсвэл жирэмcнээс хамгаалах эм хэрэглэсний дараа целлюлит үүссэн гэдэг. Целлюлит яг хэзээ үүсдэг юм бол. Целлюлит бэлгийн бойжилтын үе, жирэмелэлт, төрсний дараа, жирэменээс хамгаалах, гормоны эм хэрэглэсний дараа болон цэвэршилтиин үед голлон үусдэг байна. Үүсэх шалтгаан нь ч хэд хэд байдаг. Гормоны алдагдал буюу бамбай булчирхайл урэвсэл, ендгөвчний үйл ажиллагааны алдагдал болон бусад гормоны өөрч-лөлтөөс шалтгаална. Мэн буруу хооллолт, хөдөлгөөний хомсдол, архаг урц стресс, удамшлаас дамждаг гэсэн судалгаа бий.

Целлюлит, таргалалт хоёр өөрүү?
Энэ ялгааг хүмүүс төдий-лөн сайн мэддэггүй. Эрчүү-дэд цэвэр таргалалт тохиолд-дог бол илүүдэл жинтэй эмэгтэй целлюлит үргэлж дагал-дана. Энэ нь эмэгтэйчүүдийн физиологийн онцлогтой хол-боотой. Таргалалт амьдралын ямарч үед үүсдэг бол целлюлит гормоны өөрчлөлтийн үед л илэрнэ. Тухайлбал, целлюлит нь биеийн хэсэг газрыг хамарч, тухайн хэегийн арьс жүржийн хальс мэт хонхойж хэлбэрээ алддаг. Мэн холбох эд уян хатан чанараа алдаж, цусны эргэлт алдагддаг. Харин таргалалт биеийн бүх хэегийг хамарсан ч арьс гөлгөр байдаг. Холбох эд уян хатан чанараа алдахгүй төдийгүй цусны эргэлт хэвийн байдаг.
Целлюлитын уед судас дарагдаж цусан хангамж муу-дах, буруу эргэлт үүсэх нь бий.
Үунээс үзэхэд таргалал-тын эмчилгээг илуудэл жинтэй үед хийдэг бол целлюлитын эмчилгээг анхны шинж тэмдэг илрэхэд хийх шаардлагатай билээ.

Яагаад эрэгтэй хүнд байдаггүй юм бол?
Целлюлит нь зөвхөн эмэг-тэйчүүдэд үүсдэг бөгөөд эрэгтэй хүнд үүсдэггүй хэд хэдэн шалтгаан байдаг. Тухайлбал, эмэгтэй хүний өөхөн эд нь биеийн ерөнхий жингийн 25 хувийг эзэлдэг байхад эрэгтэй хүнийх 12 хувь байдаг. Өөрөөр хэлбэл, эмэгтэй хүн эрэгтэигээс хоёр дахин их өөхтэй байдаг гэсэн үг. Мэн энэ нь эрэгтэй, эмэгтэй хүний арьсан дорхи өөхөн эдийн бүтэцтэй хол-боотой.

Целлюлит нь зөвхеи нэг хэлбэртэй байдаг уу?
Үгүй гэнэ. Та өөрийнхөө биед целлюлит байгаа эсэхийг мэдэхийн тулд дараахь зөв; лөгөөг саин уншаараи.
– Хатуу целлюлит нь залууамьдралын хэмнэл ихтэй эмэгтэйчуүдэд тохиолддог бөгөед суух, хэатэх босоход өөрчлөгддөггүй.
Зөөлөн целлюлит нь идэвхтэй биш, хөдөлгөөн багатай эмэгтэйчүүдэд үүс-дэг бөгөөд суух, хэвтэх, босох уед хэлбэр нь өөрчлөгдөнө.
Хаван хэлбэрийн целлюлитын үед доод мөчнүүд хэм-жээгээр томордог төдийгүй энэ үед хөлийн шилбэнд ч үүсдэг. Дарж үзэхэд хонхойж, хавангийн шинж тэмдэг илэрнэ.
Холимог хэлбэрийн целлюлит биеийн янз бүрийн хэсэгт үүсдэг бөгөөд хатуу, зөөлөн янз бүр байна.

Целлюлит нь үе шаттай юу?
Дөрвөн үе шаттай гэж хэлж болно. Нэгдүгээр үед капиляр судасны урсгал удааширч, судасны хананы нэвчилтийн чанар ихэснэ. Энэ үед нүдэнд харагдах шинж тэмдэг үгүй боловч, бага зэрэг хавагнаж, гадны нөлөөнд амархан хөхөрдөг.
Дараагийн үед хавагнана. Лимфийн судаснууд дарагдаж, хор хуримтлагдана. Арь-сыг чимхэж үзэхэд жүржийн хальс мэт цоохортож харагддаг. Целлюлитын гурав-дугаар үед өөхөн эс няцарч усан үзмийн хонхорцог мзт болж сорвижно. Арьсанд том жижиг зангмлаанууд уус.у хавагнана. Арьсны темпе-ратур буурч цайрах бөгөөд дарж үзэхэд хөндүүр байх төдийгуй хүйтэн байна. Дө-рөвдүгээр үед хаван нэмэг-дэнэ. Венийн судасны цусны эргэлт алдагдан, хүчилтөрөгч дутагдана. Сорвижилт их тайлбайг хамардаг. Энэ үед арьстай наалдсан том том зангилаа, хонхорхойнууд үүснэ. Арьс өнгөө алдан хуу-райших
бөгөөд тэмтэрч үзэхэд хүйтэн, өвдөмтгий болсон байдаг.

Яаж эмчлэх вэ. Эдгэрэх үү?
Мэдээж, эдгэрнэ. Целлюлитын хэлбэр, үе шатаас хамаарч эмчилгээ нь өөр өөр байдаг ч зайлшгүй хэд хэдэн эмчилгээг хавсарч хийдэг юм. Та целлюлиттай гэдгээ мэд-сэн бол мэргэжлийн эмчид хандан программын дагуу эмчилгээ хийлгэх хэрэгтэй. Өвдөлт зовиургүй юм гээд анхаарахгүи яваад байвал энэ нь цааш цаашдаа эдгэрэшгүи өвчин үүсгэх голомт нь болдог юм.
(өдрийн сонин 2004.11.12 279)