Уг нийтлэлийн мөрөөр манай сонин саяхан 278 дугаартаа сэтгүүлч Г.Дашрэнцэнгийн бичсэн Н.Энхбаяр, О.Чулуунбат нарын алан хядагчидтай холбогдсон 130 сая ам.доллар ба 2042 оныхонд хүргэх үг гэсэн материалыг мөн нийтэлсэн юм.
Үүнтэй холбогдуулан өчигдөр Монголбанкнаас хэвлэлийн бага хурал хийлгэлээ. Энд тус банкны ерөнхийлөгч О.Чулуунбат, Валютын газрынх нь захирал Ц.Одонгуа хийлгэсэн юм.
Тэрээр сэтгүүлчдэд өөрийгөө танилцуулсангүй, үүний оронд нэрийн хуудсаа хэвлэлийн төлөөлөгчөөрөө тараалгасны дараа Та нар юм бичихдээ бидэнтэй ирж уулзан баримтыг нь авч бай л даа гэж нэлээд бухимдангуй захин үгээ эхлэхэд тэнд ирсэн сэтгүүлч Г.Дашрэнцэн хариуд нь Бидэнд ч мөн та нартай уулзах юм их байх юм даа гэхэд энэ талаар мэн анх бичиж байсан сэтгүүлч Т.Мөнхтунгалаг Бидэнд баримт байгаа шүү дээ гэсэн тэдний харилцан яриагаар хэвлэлийн бага хурал нээгдсэн юм.

О.Чулуунбатыг Ц.Одонгуа орлож чадсангүй
Ц.Одонгуа
-Монгол Улс санхүүгийн бага үүсвэртэйгта бүхэн сайн мэднэ. Тиймээс бид гадаа-даас хүү багатай эх үүсвэр хөөцөлддөг, цаашдаа хөө-цөлдөх ч болно. Сонингуудад биднийг алан хядагчидтай холбогдлоо гэх гуйвуулсан зүйлс гарсан. Үүнд бид их эмзэглэж байна.
Монголбанкны нэрийг, цаашлаад улсынхаа нэр хүн-дийг бодооч гэсэн юм. Түүний зөвлөсөн, нэг талаар учирласан, тэгенээ Сэтгүүлч та нар яасан завтай хүмүүс байх юм гэсэн маягын энэ ярианы давхардсан санааг нуршилгүи нэгтгэж хэлбэл тэрээр со-нинуудад гарсан нийтлэлүү-дээс алан хядагчидтай холбоотой гэхээс бусдыг нь няцаагүй юм. Түүний ярианаас Монгол Улс буюу манай Монголбанк Хонг-конгийн санхүүгийн бүлэг-лэлээс 130 сая ам.долларыг 40 жилийн хугацаатай, хөнгөлөлттэй нөхцөлөөр үнэхээр зээлж авахаар гэрээ хэлцэл хийсэн, баталгаа гаргасан юм байна. Бүр энэ 130 саяынхаа 30-ыг нь Дөргөний усан цахилгаан станцад, үлдсэнийг нь манай арилжааны банкуудаар дамжуулан Монголын ноос ноолуур, алт, уул уурхай зэрэг гол өрсөлдөх салбаруудыг дэмжих зорилгоор зээл-дүүлэх маягаар ашиглах гэж байсан /сонины нийтлэлүүдэд мэн энэ талаар гарч байсан/ юм. Баталгааны хувьд сонингуудад гарсан нь мэн байна лээ. Гарын үсэг зурсаны хувьд би үүнийг Монголбанкийг төлөөлж зөв-шөөрөн хэлж байна. Гэхдээ бид Нью-Йорк дахь төлөөлөгчөөрөө дамжуулан цаад талтай харилцан ярилцаж байгаад энэ баталгаагаа хүчингүй болгож үүниихээ оригналь эхийг нь авчихсан шүү дээ. Ер нь бид энэ зээлийг чинь авчихаагүй, аваад хэрэглэчихсэн юм байхгүй шүү дээ гэснээр хатагтай Ц.Одонгуа оршил үгээ өндөрлөсөн юм. Үүний дараа сэтгүүлчид түүнийг асуултаар бөмбөгдөж эхэллээ.
-Бид уг нь О.Чулуунбат ерөнхийлөгчтэй нүүр тулан уулзаж олон юм асуух байлаа. Ингэж ч бодож байсан, харамсалтай нь тэрээр байсангүй. Тэгэхээр та түүнийг яг төлөөлж чадах уу?
-Монголбанкны ерөнхийлөгчийн хувьд төлөөлж чадна, хувь хүнийх нь хувьд бол үгүй.
-Та бүхэн энэ талаар ОУВС-тай ярилцеан уу, тэд энэ талаар мэдэж байсан уу? Тэд дэмжсэн үү, эсвэл хориглосон уу?
-ОУВС үүнийг мэдэж байсан. Хэрэгжих баталгаа байна уу гэж байсан, энэ талаар бид тэдэнтэй зөвлөлдсөн. ОУВС эцэст нь хойшлуулвал яасан юм бэ гэж байсан. Ер нь ОУВС энэ мэт жижиг сажиг асуудал дээр ороод байдаггүй шүү дээ.
-Энэ асуудал Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл / ҮАБЗ/ яригдсан уу?
-ҮАБЗ дээр иймэрхүү зээл болгоны асуудал яригдахгүй, яригдах ёегүй шүү дээ. Тэгээд ч болоогүй, аваагүй зээлийн асуудал.
-Сэрэмжүүлэх үүднээс яригдах ёстой байсан болов уу гэж асуусан юм. ер нь сэтгүүлч бид энэ асуудлыг мэн л сэрэмжлүүлэх үүднээс ийм юм болж байна, болох гэж байна гэж бичсэн шүү дээ…
Энэ зээлийн асуудал яагаад хүчингүй болсон юм бэ? Бас энд Д.Сүх-Эрдэнэ гэсэн хүний нэр яригддаг.
-Зээл яагаад татгалзсаныг нөгөө талын тэр хүмүүс л хариулах байх. Гол нь нөгөө тал маань мөнгөн дээрээ, 130 сая ам.долларыг бүрдүүлж чадахгүй гэдэг дээрээ больсон байх. Энэ байгууллагатай бид зуучлалаар дамжуулан харилцаж байлаа шүү дээ… Д.Сүх-Эрдэнийн хувьд ч мөн түүнээс өөрөөс нь асуусан дээр байх гэв.

Ц.Одонгуа Би та нарыг худлаа бичлээ гээгүй шүү дээ
Асуулт хариултын эцэст Ц.Одонгуа захирал 130 сая ам.долларын шуугианыг хөн-дөж бичсэн сонинуудыг би худлаа бичлээ гээгүй, харин баримттай бичээч гэж л хэ-лэх гэсэн юм. Та бүхэн үнэнийг бичсэн боловч ха-жуугаар нь хавчуулсан юм бий хэмээн дүгнэж хэлсэн юм. Тэрээр хэвлэлийн бага хурал дээр сэтгүүлчид нэгэнтээ ноцтой асуудлыг хөндсөнийх Монголбанкны захирал О.Чу-луунбат ХОТШ банкинд байх-даа Дарханы силикат тоос-гоны үйлдвэрт нэг сая ам.долларыг зээлдүүлээд өгөөд туучихсан явдал, мэн энэ 130 саяын адил нэг үе шуугиж байсан гадаадын Оскар гэх эт-гээд рүү Монголоос гадаадад байршуулж байсан найман сая ам.долларын таван саяыг нь шилжүүлэх гэж байсан хэрэг явдал юу болсон бэ зэрэг олон зүйл асуусан боловч Ц.Одонгуа хатагтай 130 саяынхаа хэрэг явдлыг л ярьж дуусгая. Оскарын ту-хайд тэр үедээ бид тайлбар хийгээд өнгөрсөн шүү дээ. Дарханы силикат тоосгоны үйлдвэрийн хувьд үнэхээр өртөйгөө хүлээчихсэн байгаа. Биднийг дандаа хараар зурах юм. Би энэ салбарт 22 жил ажиллаж байгаагийн хувьд үүнд харамсч явдаг хэмээн дээрх асуултуудад дэлгэрэнгүй хариулахаас булзааруулаад өнгөрсөн юм. Тэрээр 130 саятай холбоотойгоор хоёрын хоёр сэтгүүлчийг Н.Энхбаяр болон Ч.Улаан нар эрүү үүсгүүлэхээр 50-60 сая төгрөг нэхэмжлэн шүүхээр оруулсныг Ц.Одонгуа захирал би мэ-дэхгүй, одоо л сониноос мэдэж байна гээд 130 сая ам.долларыг Монгол Улс авахаар болоод байна гэж тэдний бичсэн баримтыг үгүйсгэлгүй зөвшөөрч дарга нарынхаа өмнөөс улайв. Тэр ч байтугай дээрх 130 саяын 30-ыг нь Дөргөний УЦС-д зарцуулах асуудлыг УИХ-ын чуулганд оруулж байсныг ч хүлээн зөвшөөрөв. Мэн Монгол Улсын гадаадад байршуулж байсан 8 сая ам.доллараас 5 саяыг нь нөгөө Оскар гэгч этгээд рүү хийх гзж байсныг Ц.Одонгуа захирал бүдгэрүүлээд өнгөрүүлэв. Бас Монголбанк Оросын нэгэн хувийн банкинд 10 сая ам.доллараа оруулчихаад байсныг О.Чулуунбат ерөнхийлөгч нь бид эргүүлээд татаад авчихсан гэж хэвлэлүүдээр хэлж байсныг Ц.Одонгуа захирал нь одоо болохоор бид өнөөдөр авахаар ярилцаж гэрээ хэлцэл хийж байна гэж тайлбарлах юм. Энэ мэтээр ёстой л ерөнхийлөгчийнхөө өмнөөс нуүр нь улайж улалзан омог нь дарагдаж байв.
Хэвлэлийн бага хурал дээр 130 саяыг анх хөндөн бичиж байсан сэтгүүлч Г.Дашрэнцэн, Т.Мөнхтунгалаг нар Ц.Одонгуа захирлыг шар хүний өмнөөс хар хүн гэгчээр хариултууд нь хангалтгүй байна гэцгээж О.Чулуунбаттай уулзахаа илэрхийлж байв. Энэ хэрэг явдал, шуугиан ийнхүү өндөрлөхгүй янзтай. Тэр үеийн Ерөнхий сайд, одоогийн УИХ-ын дарга Н.Энхбаяр хүртэл үргэлжлэх бололтой.
(өдрийн сонин 2004.11.13 281)