Бараг дайн тулаан хийх нь холгүй нэгэн зугаацлыг манайхан гадаадынхантай элбэн зохиожээ. Энэ нь танк, их буу зэрэг зэвсгээр бай буудах явдал. Тэгэхдээ хөдөлгөөнтэй байг шүү. Нийслэлээс холгүй 35 км-ийн зайд орших Тавантолгойн 311 -р цэргийн анги бол Туул гол болон Хустайн нурууны байгалийн үзэсгэлэнт газруудыг дэрлэн оршдог. Дулааны улирлад энд япон, солонгос, америк, канад, хятадууд олноор жуулчлах нь бий. Манайхан овсгоотой юм. Жуулчдын халааснаас ногоон салгах нэг аргыг Таван толгойн дайчид олж. Бай буудуулсны хөлсөнд чамгүй ногоон авчихна. Мөн буу, сумаа өндөр үнээр худалдаж орхино.
Мөн буудах байгаа хүртэл өндөр үнээр өгнө. Жуулчдад Эксел , Лада, УАЗ-469 , ачааны тэргийг монголчууд 500 мянган трөгрөгөөр наймаалдаг. Түлшний саванд нь шатахуун дүүртэл хийж, асаагаад явуулж орхино. Гадаадын дайчид маань эл хөдөлгөөнтэй байг чухам л хорхойсон буудаж гарна даа. Онохгүй байх нь манайханд ашигтай сумаа өндөр үнээр худалдахаас хойш. Оногдсон бай дэлбэрч энэ тэр болбол жуулчид бөөн баяр болцгооно. Дэлбэрлээ ч сүйдтэй юм болохгүй. Энэ нь манайханд мөн л ашигтай. Яагаад гэвэл, машины сэлбэг нь үлддэг учраас. Ингээд л давхар ашиг олчихно. Сүүлийн үед 500 мянган төгрөгөөр сэг болсон машинаа гадаадынханд худалдах хоббитон олширсон гэдэг.
харин нутгийн иргэд нэг л зүйлд тун дургүй. Дайны хэнээт жуулчид амьд мал буудах тун их сонирхолтой. Малаа шүтдэг, хайрладаг монголчууд үүнийг ёстой л үзэн ядна. Харин Алтанбулаг сумын нэг малчин залуу эргүүтсэн төлгөө 50 ногооноор худалдаж орхисноо сайрхан ярьж байсан. Хүмүүс түүнийг их л зэмлэсэн гэдэг. Арга ч үгүй биз. Эл зугаацал нь хүний аминд хүрч ч мэдэхээр осолтой наадам. Мөнгөний төлөө дайтааж, буудац зугаацах нь хэнд ч олиг төрүүлэхгүй

Б.Цогоо

2005.04.9 Зууны мэдээ