хэрэглэн хүн барьцаалан хуралдуулсан тухай Өдрийн сонин өчигдрийнхөө дугаарт мэдээлсэн билээ. Тэдний энэхүү үйлдэл нь хууль бус байсан гэдэг нь өнөөдрөөс эхлэн баримтаар нотлогдож эхэллээ. Д.Тэрбишдагва Өмнөговийн иргэдийн хурлыг хууль бусаар хуралдуулсан гэдэг нь доорхи баримтаар батлагдаж байна. Өмнөговь аймгийн ИТХ-ын тэргүүлэгчдийн 2005 оны 7-р сарын 7-ны өдрийн 47 тоот албан бичигт Аймгийн ИТХ-ын ээлжит бус гуравдугаар хуралдаан 2005 оны 6-р сарын 8-ны өдөр хуралдаж зохих шийдвэрийг гаргасан байтал аймгийн ИТХ-ын тэргүүлэгчдийн даргаас чөлөөлөгдсөн А.Үрчээ нь МАХН-ын хорооны тэргүүлэгчдийн хурлаар ИТХ-ыг 2005 оны 7-р сарын 5-нд хуралдуулахаар шийдвэрлэлээ. Ингэхдээ эрүү үүсгэгдэн Улаанбаатар хотод шалгагдаж байгаа төлөөлөгч Д.Батмөнхийг эрүүгийн мөрдөн байцаалтаас оргуулан Өмнөговь аймагт ирүүлж, мөн Ч.Батхуяг төлөөлөгчийн эрхэнд халдаж ХХАА-н сайд Д.Тэрбишдагва тэргүүтэй хэсэг хүмүүсийн оролцоотойгоор нөлөөлөн хуралдааны ирцийг бүрдүүллээ гэж аймгийн ИТХ гэх өөрийн намын бүлгийн хурлыг хийсэн нь хууль бус юм гэж дурьдаад ИТХ-ын тэргүүлэгчдийн дарга Р.Зоригтбаатар гарын үсэг зурж, тамга дарсан байна. Энэхүү хууль бус үйлдлийг Өмнөговь аймгийн Засаг даргын дэргэдэх цагдаагийн хэлтэст эрүүгийн гэмт хэрэг үйлдэгдсэн тухай албан бичиг илгээн шалгуулахаар болжээ. Уг албан бичигт Аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хуралдаанаар ИТХ-ын дарга асан А.Үрчээ аймгийн Засаг дарга С.Цэрэнбаяр нарыг үүрэгт ажлаас нь чөлөөлж аймгийн Засаг даргаар Су.Сумьяа, ИТХ-ын тэргүүлэгчдийн даргаар Р.Зоригтбаатар нарыг тус тус сонгогдсоныг эсэргүүцэн ажлаа хүлээлгэн өгөлгүйгээр зугтан оргон зайлж, 31 хоног орон нутагт төрийн ажлыг санаатайгаар тасалдуулсан. 2005 оны 7-р сарын 4-нд А.Үрчээ, С.Цэрэнбаяр нар эргэж ирэн бусадтай үгсэн хуйвалдаж хууль бус аргаар Аймгийн иргэдийн төлөөлөгчдийн ээлжит бус хуралдааныг зарлах, тэрхүү хуралдаанаас гарсан тогтоолуудыг батлахдаа үүрэгт ажлаа хүлээлгэн өгөлгүй зугтааж өөртөө авч явсан / Хувьдаа ашиг олох зорилгоор, 2005 оны 6-р сарын 30-ны өдөр хэвлэлээр зарлаж хүчингүйд тооцуулсан КЮА-0007 дугаартай Өмнөговь аймгийн ИТХ-ын даргын тамгыг ашиглаж тус аймгийн харьяат иргэн А.Үрчээ, Х.Сугар, М.Буянтогтох нар нь МУ-ын Эрүүгийн хуулийн 233 дугаар зүйлд заасан гэмт хэргийг санаатайгаар үйлдсэн байна.
Хүчингүйд тооцуулсан Төрийн байгууллагын тамга тэмдэг нь хууль бусаар дахин ашигласан тохиолдолд хуурамч тамга тэмдэгт тооцогдох бөгөөд тэрхүү тэмдэгтийг ашиглаж өөртөө ашиг олсон, эрх олгосон нь нэгэнт тогтоогдсон тул мөн хуульд зааснаар Эрүүгийн хэрэг үүсгэн зохих журмын дагуу шалган шийдвэрлэнэ үү.

1. 2005 оны 7-р сарын 7-ны ээлжит бус хурлын тогтоолууд таван хуудас
2. МУ-ын Ерөнхий сайдын 87-р захирамжийн хуулбар нэг хуудас. Өдрийн сонин-ы 2005 оны 6-р сарын 30-ны өдрийн 158 дугаарын 12 дугаар нүүрний холбогдох хэсгийн хуулбар нэг хуудас.
3. Аймгийн иргэдийн төлөөлөгчдийн 2005 оны 6-р сарын 6-ны өдрийн хурлын тогтоолын хуулбар гурван хуудас
4. Иргэн А.Үрчээгийн гарын үсэг бүхий хуурамч тамга дарсан хурлын зар нэг хуудсыг тус тус хавсаргав гэсэн байна.

Энэхүү баримт нь уржигдар Даланзадгадад болсон гэх аймгийн хурлыг хүчингүй болохыг баталсан албан баримт. Хууль бус үйлдлийг таслан зогсоох нь төр засгийн нэн даруй авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ байх ёстой. Гэтэл энэхүү үйлдлийг МАХН-ын даалгавраар УИХ, Засгийн газрын гишүүн Д.Тэрбишдагва зохион байгуулж байгаа нь олны анхаарлыг татаж байна. Тэр хүнийг хуулийн хүрээнд төрийн алба залгуулж чадахгүй гэдгийг нь энэхүү үйлдлээс нь харж болно. Ингэж УИХ, Засгийн газрын гишүүд нь орон нутгийн бүрэн эрхэд халдаж ажлыг нь унагаад байвал энэ төрд хэн итгэх юм бэ? Итгэлийг зүтгэлээр хариулна гэж Д.Тэрбишдагва УИХ-д сонгогдсон байх. Гэтэл түүний зүтгэл нь төрийн албыг завхруулахад чиглэгдэж байна.
Өмнөговь аймгийн хуралд МАХН, АН гэдэг хоёр улс төрийн хүчин төлөөлөлтэй. Гэтэл зөвхөн МАХН-ын бүлэг аймгийн хурлыг хуралдуулах нь эрхзүйн хийгээд ёс зүйн хувьд байж болшгүй зүйл. Энэ үйлдлийг гардан зохион байгуулсан Д.Тэрбишдагва Өмнөговьд тус аймгийн ИТХ-ын дарга Р.Зоригтбааатарыг тодорхой хугацаагаар барьцаалж, хурлын төлөөлөгч Ч.Батхуягийг олзлон авч хуралдуулсан нь урьд өмнө манай төрийн түүхэнд байгаагүй байх. Үүнийг Өмнөговьд Д.Тэрбишдагва шинэ жишиг тогтоох гэж оролдлоо гэж ойлгож болно. Тэр жишиг нь аймгийн МАХН-ын хорооны тэргүүлэгчдийн хурлын шийдвэрээр аймгийн ИТХ-ыг анх хуралдуулсан явдал.

Г.Эрдэнэбат.
2005.07.9, Өдрийн сонин