Тиймээс говийн аймгууд гантай байна. Нийт нутгаар ийнхүү халж Өмнөговь, Дундговийн тал хээр цагаан байгаа нь баруун өмнөдийн халуун агаар манай нутгийг дайран өнгөрсөнтэй холбоотой гэж Ус, цаг уурын хүрээлэнгийнхэн оношилж байна. Төвийн нутгаар үе үе хүчтэй аадар бороо, салхи шуурга болж байгаа нь мөн их халууны нөлөө аж. Их халсан үед хүчтэй, дуу цахилгаэнтэй бороо түргэн хугацаанд орж байна. Үүнийг урьдчилан мэдээлэх боломжгүй учраас ус, цаг уурынхан гэнэтийн ийм үзэгдлийг анхааруулахаас цаашгүй байна.
Тэнгэр хангай цаашид ямар байх нь вэ?

Энэ сарын 16-17-нд баруун болон төвийн нутгийн зарим газраар дуу цахилгаантай түр зуурын бороотой. Борооны өмнө салхи хүчтэй ширүүсч, шороон шуурга шуурах аж. Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 22-27 хэм, говийн нутгаар шөнөдөө 20-25, өдөртөө 35-40 хэм, түүнээс ч дээш халж эрс тэс уур амьсгалтай байх нь. Бусад нутгаар шөнөдөө 15-20, өдөртөө 29-34 хэм дулаан байх аж. Энэ долоо хоногийн эцсээр нутгийн хойд хэсгээр өмнөх хоногуудаас бага зэрэг сэрүүснэ гэж Ус, цаг уурын хүрээлэнгээс мэдээллээ. Говийн аймгуудаас гадна төвийн бүсэд ч хэт халуун болж түүнийг дагалдан хүчтэй аадар орно хэмээн давхар анхааруулж байна.

Говийн аймгууд гантай байгаагаас Дундговь аимаг нийтдээ нэрвэг-дээд байна. Энэ талаар тус аймгийн Засаг дарга Ш.Төрбаттай холбоо барьж тодрууллаа.

-Зуншлага их тааруу байгаа. Өвөлжилт, хаваржилт хүнд байсных, тэр үед тал тал тийшээ хийсэн отор нүүдэл өнөө ч хэвээрээ үргэлжилсээр, Төв, Говьсүмбэр аймагт хаваржсан малчид маань ирээгүй тэндээ зуншиж байна. Ус, цаг уурын хүрээлэнгийн мэргэжилтнүүд манай аймагт ажиллаж хяналт мониторингийн үнэлгээг бүх суманд хийгээд байна.

-Гантай дайтахад аймаг орон нутаг болон төр, заегийн зүгээс юу хийж ямар арга хэмжээ авч байна вэ?
-Засаг даргын албан даалгавар гарч сумдын Засаг дарга нар болон мэргэжлийн хяналтын гэх мэт холбогдох байгууллагын хүмүүст үүрэг даалгавар өгөөд байна. Мөн аймгийн зүгээс улсын хэмжээнд мэдүүлэх үүднээс ХХААЯ, Онцгой байдлын ерөнхий газарт хандсан. Гангийн байдлын зэрэглэлийг тогтоогоод байна. Гантай холбоотойгоор тавьж байгаа бидний ганц санал бол бусад аймгийн нутагт хаваржаад одоо зуншиж буй манай малчдыг тэнд нь түр нутагшуулах, татвараас түр чөлөөлөх зэргээр харж үзээч гэж байгаа. Энэ талаар бусад аймгийн удирдлагуудтай Засгийн газар болон манай зүгээс ярьж тохиролцоод байгаа.

-Танай аймаг царцаа ихтэй, энэ нь сүүлийн жилүүдийн мөнхийн асуудал болоод байгаа. Энэ зун ямар байдалтай байна вэ? Мөн танай аймагт мянгаад ямаа хорогдсон нь гантай холбоотой юу?
-Царцаа ихтэй хэвээрээ байгаа. Ялангуяа хойд нутгийн сумд руу нүүдэллэсэн. Энэ жил бид 20 мянган га-д устгал хийсэн. Энэ нь аймгийн нийт нутгийн хувьд өчүүхэн хэсэг юм. Мөн оготно их хэвээрээ байгаа. Малчид оготныг нүхийг нь мотоцикль, машины утаагаар утах маягаар механик аргаар устгаж байгаа. Бид малчдад бензин тосыг нь өгч байгаа. Энэ хавар, зуны эхээр мянгаад ямаа хорогдсон нь өвс ногоо тачир учир өлдсөн, гантай холбоотой.

ТОДРУУЛГА Дундговь аймгийн ИТХ, Засаг даргын Тамгын газар Швейцарийн Засгийн газрын тусламжийн хүрээнд нийт аймгийн хэмжээнд хоёр мянга шахам өрхөд 20-100 мал оногдохоор 200 сая шахам сая төгрөгийг малаа хорогдуулахгүйн үүднээс өвс тэжээл худалдан авах, малгүй өрхийг малжуулахад вгч тусалж байна. Мөн аймгийн төв, зарим сумын төвийн айлуудад тахиа үржүүлэхэд тусалж байна. Энэ нь малчид иргэдийнхээ амьдралын түвшинг бууруулахгүй байх зорилготоп аж.

Б.БИЛГҮҮН
(өдрийн сонин 2005-07-15 168)