. Хаандааа тал зассан баярласан ван, гүн, хутагт хувилгаадууд түүнд алтан дээл хийж eгч, Богдын ногоон сүмийн урд талд огт үзэгдээгүй eндeр хүндэтгэл үзүүлсэн ёслол үйлджээ. Тэр ёслолыг тэмдэглэж байсан Оросын жуулчны тэмдэглэлд, Монголын Богд хааны дээл 50 килограмм жинтэй, цэвэр металли утсаар хийсэн нь тун eвeрмeц байлаа. Сeнeхee шахсан улс орны хаан ийм дээлээр тансагладаг нь урьд үзэгдээгүй гэсэн байдаг. Эдүгээ энэ дээл Голын ногоон сүм буюу Богд хааны музейд хадаглагдаж байна. энэ дээлийн гол ид шид нь металл утастай болохоор угаадаггүй, галын дeлeнд бариад цэвэрлэдэг гэж тайлбарладаг.
Харин Богд хааныг тахин шүтэгч eвгeд эмгэд болохоор ер бусын ид шидтэй тэр дээл хир тогтоодоггүй. хутагтаас ялгарч байгаа номын ид шид нь дээлэндээ шингэдэг учраас муу зүйл тохиолддоггүй гэж тайлбарлаж байдаг. 1911 оноос хойш хоёр дахь алтан дээл нь Үндэсний удирдагч Монгол улсын Ерeнхийлeгч Н.Энхбаярын тангараг eргeхдee eмссeн урт шар алтан дээл байлаа. Энэ дээлийг арван сая орчим тeгрeгeeр үнэлэж байна. дээлийн ид шид нь бас л алтны хольцтой металл утастай, хормойгоороо гэзэр дэлхий. Уул ус гүрэн улс дээгүүр явахын билгэдэл шингээн урласан гэж тайлбарлаж байна. мeн л ид шидтэй жирийн хүн биш учраас биенээс ялгарсан энерги нь хир тоос муу зүйлийг тогтоодоггүй гэж Н.Энхбаяр судлаач нар тайлбарлаж байгаа. Түүхийн хувьд богд Жавзандамбаын алтан дээл-ний дараахи хоёр дахь алтан дээл нь Н.Энхбаяр Ерeнхийлeгчийн дээл боллоо.

/Зочин/