хурал мэдээллийн хэрэгслүүдийн анхаарлын төвд байна. Лавтай мэдээллээр уг хурлаар намыг нозоорлоос сэргээхийг уриапж намын гишүүд болон олны дунд хэлэлцүүлэг өрнүүлээд байгаа намын төв хэвлэл Үнэн сонины нийтлэлүүдийг авч хэлэлцсэн байна. Харин сүүлийн үед намын удирдлагадаа ил захидал, албан бичиг өргөөд буй жигүүрийнхний талаар ярилцсан эсэх нь тцдорхойгүй байна. Энэ тухай жигүүрийнхнээс лавлахад УИХ-ын гишүүн асан А. Базархүү хурал нууц байдалд шөнөжингөө болсон учир бид сонины мэдээллээс хэтрэхгүй байх шив дээ гэлээ. Бидний өчигдөр мэдээлсэнчлэн намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга С.Баяр жигүүрийнхнийг хүлээн авч уулзахдаа жигүүрийн талаархи өмнөх байр суурь нь өөрчлөгдөөгүй хэвээрээ буй бололтой нь харагдсан гэнэ билээ.

НАМД АЛБАН ЁСНЫ ЖИГҮҮР БАЙХГҮЙ ГЭНЭ ҮҮ
Энэ нь юу гэсэн үг вэ гэвэл намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга С.Баяр нам дотор ургасан жигүүрээ намын Их хурлын үеэр Жигүүрийн тухайд намын дүрэмд тусгагдсан байгаа. Бид жигүүр байгуулах босгыг намын гишүүдийн дөрөвний нэгийн саналаар гэж байсныг 50+1 хэмээн олонхийн саналаар болгож өөрчлөн шийдвэрлэсэн. Энэ нь хэн дуртай нь жигүүр байгуулах гэж дэвээд байх явдлаас сэргийлсэн хэрэг. Ер нь жигүүр гэж ярихдаа нэг зүйлийг ойлгох хэрэгтэй. Манай намд албан ёсны жигүүр гэж байхгүй.
Харин жигүүр байгуулах талаар санал тавьж буй нөхөд бий. Энэ оны эхэнд жигүүр санаачлагчдаас тавьсан саналыг судлаад намын Бага хуралд оруул! гэсэн шийдийг Удирдах зөвлөл өгсөн. Бид судалж үзэж байгаа. Жигүүр санаачлагчдаас намын Их, Бага хурал, Удирдах зөвлөлд гишүүд бий. Тэд ч идэвхтэй ажиллаж байгаа нь намын гишүүнийхээ үүргийг биелүүлж буй сайн хэрэг гэж бид үзэж байгаа. Түүнээс биш бидэнд жигүүртэй холбоотой эмзэглэл байхгүй гэж байсан юм. Өнөөдрийн байдлаас харах нь ээ намын ерөнхий нарийн бичгийн даргын уг байр суурь өнөөдөр ч тэр чигээрээ байгаа бололтой. Нэгд, тэрбээр жигүүрийг жигүүрийнхэн биш жигүүр санаачлагчид хэмээн нэрлэж тэднийг албан ёсны бус гэж үзэж байгаа нь хэвээрээ. Хоёрт, намын дүрэмд жигүүр байгуулах босгыг өндөрсгөж үүгээрээ одоогийн жигүүрийнхнийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа аж. Нэг үгээр хэлбэл, жигүүр байгуулах намын дүрмийн заалтыг өөрчилж хуучин хэвээр нь байлгахыг шаардсан жигүүрийнхний саналыг өнөөдрийг хүртэл авч хэлэлцээгүй, үүнд хариу өгөлгүй удаж байгаа нь үл тоомсорлосон явдал гэхээс өөр аргагүй гэж жигүүрийн зарим нөхөд үзэж буй аж.

ЖИГҮҮРТЭЙ ХОЛБООТОЙ ЭМЗЭГЛЭЛ ҮГҮЙ БОЛОЛТОЙ
Намын ерөнхий бичгийн дарга нь иимэрхүү байр суурьтай хэвээр, дээр нь намын дарга, Удирдах зөвлөлөөс жигүүрийнхний тавьсан албан бичиг, ил захидалд одоо хүртэл ямар нэгэн хариу өгөөгүй нь сүүлийн усд тус нам дотор сүрхий өрнөөд буй нам шинэчлэгдэх үйл явцыг мохоох арга байж магад. Энэ нь нууц байдалд хуралдсан намын удирдлагын өнөөдрийн чимээгүй байдлаас харагдана гэж зарим улстөрч болон жигүүрийнхэн хүртэл үзэж байна. Удирдах зөвлөл, намын даргын зүгээс иимэрхүү бүгсэн байдалтай байгаа ч дарга нарынх нь зарим нэг санаа бодол, байр суурь Бага хурлын зарим гиш үүнээр дамжигдан гарч буй бололтой. УИХ-ын гишүүн, намынхаа Удирдах зөвлөлд орох гээд нэлээд зүтгэж байсан Бага хурлын гишүүн Д.Арвингаар нам дотор үүсээд буй байдлыг энэ бүхэн намаа муулж явдаг хүмүүсийн ажил, тэр хүмүүсийг хэн нь хэн бэ гэдгийг мэдэх хэрэгтэй, манай нам эв нэгдэлтэй, нийгмийг хөдөлгөгч хүч хэвээрээ гэж хэлүүлээд авав.
Гэтэл жигүүрээ хүлээн зөвшзөрөөгүй нам хичнээнхэн эв нэгдэлтэй, нийгмийг хөдөлгөгч хүч болж чадахав дээ. Анх Уламжлал-шинэчлэл, ардчилал-шударга ёс-ны гэсэн нэртэй жигүүрийн Р.Амарсайхан, А.Базархүү, Х.Балсандорж, Н.Ганбямба, Э.Гомбожав, М.Далайхүү, Д.Мөрөн, Ц.Оюунбаатар, Б.Өвгөнхүү, Л.Цэрэнжав, Н.Тогтох, Р.Содхүү, Ц.Шийрэвдамба, Ө.Энхтүвшин нарын УИХ, Засгийн газрын гишүүн байсан 14 хүн санаачлан гарын үсэг зуран байгуулсан. УИХ-ын гишүүн асан Б.Долгор нарын зарим хүн анхнаас нь явж байсан боловч дараа нь больсон. Өөрөөр хэлбэл, хэн хэн нь бэ гэдэг нь өнөөдөр харагдаж танигдаж эхэлсэн гэсэн үг.
Д.Арвин гишүүний жигүүрийнхний талаархи бодлыг дээр өгүүлсэн бол Л.Одончимэд зэрэг УИХ-ын болон Бага хурлын зарим гишүүн энэ бүхнийг нийгмийн захиалгаар гарч ирсэн хүлээлэлт хэмээн намынхаа үйл ажиллагааг шинэчлэх талаар санаа бодол, байр сууриа илэрхиилж байгаа юм. МАХН доторхи энэ эсрэг тэсрэг байр суурь цааш хэрхэн яаж хөгжих, намын өнөөдөр өрнөсөн шинэчлэлийн уур амьсгал мөхөх, сэргэх нь намын удирдлагаас, тэдний өгсөн хариунаас шалтгаалах буй заа.

Б.БОЛД
(өдрийн сонин 2005-09-28 233, 234)