Зөвхөн өнөөдөр урьдчилан хорих төв гэж ямар газар байна. Удаа дараагийн шалгалтаар муу дүн үзүүлээд байгааг бодитоор сонсох гэсэн юм хэмээн тайлбар тавьсаны эцэст цөөн хором уулзах зөвшөөрөл авав. Ганц худгаас ирж байцаалт өгч байгаа сэжигтэн ч гэсэн ярилцлага өгөхөөс татгалзсан. Харин мөрдөн байцаагч нь Чи хорихын өнөөгийн байдлыг үнэнээр ярь гэснээр яриа эхэлсэн. Сэжигтэн нэгэнт хоригдож, эрхээ хязгаарлуулсан, хүний эрхэнд байгаа учраас нэрээ хэлэхийг татгалзсан юм.

-Хэр удаан хоригдож байна.
-Ямар нэгэн дарамт ирж магадгүй учраас болгоомжлохгүй бол би яг одоо тэнд хоригдож байгаа хүн шүү дээ. Би бүтэн жил хоригдож байна. Энэ хугацаанд энэ Ганц худаг-ийн урьдчилан хорих төв гэдэг ёс суртахууны хувьд ялзарсан газрыг маш олон талаас нь харлаа. Мэдээж дарга даамлууд нь үйл ажиллагааг нь зохицуулж л байдаг байх. Гэвч албан тасалгааны цонхоор амьдрал сайхан л харагддаг ш дээ. Тэгээд ч ширээний цаана суугаа даргадаа цэргүүд нь мэдээж бүгдийг ОК л гэдэг ш дээ. Наад зах нь хүчний энэ байгууллага дотроо татварын их олон салбартай гэдгийг мэддэггүй. Эсвэл дэндүү сайн мэддэг ч байж болох юм.

-Жаахан тодруулаач. Мэдээж албан ёсны ийм нэгж байдаггүй байх. Ёжлол гэж ойлголоо?
-Долоо хоногийн лхагва, пүрэв гарагт хоригдож байгаа хүмүүсийг ар гэрийнхэн нь эргэдэг. Хамгийн сайхан өдрүүд дээ, Ганцад байгаа хүмүүсийн хувьд. Ямар сайндаа л эх үрсийн баярын өдөр гэж нэрлэхэв. Гэрийнхэн нь таван минут уулзахын тулд бүтэн өдрийг энэ Вант улсын гадаа шороо салхинд зогсоно. Өглөөний 04 цагт ирсэн хүмүүс арайхийж эргэлтийн оочерт ордог. Арав арваар таслаад найман ээлж буюу нэг өдөрт 80 хүнийг л эргэлтээр оруулна. Эргэлтийн хоёрхон өдөртэй шүү дээ. Тэгээд бодохоор 160 хүн л уулзах боломжтой гэсэн үг. Гэтэл тэнд 1000-аад хүн хоригдож байна. Өдөржин гадаа зогссон ар гэрийнхэн нь орж ирээд Ганцын ТҮЦ-нээс заавал хүнсний бүтээгдэхүүн авдаг.Гэрээс авчирсан юуг ч оруулахгүй.
Гэрийнхэнтэйгээ таван үг солиод, хэдэн төгрөгийг нь цөлмөж тэндхийн ТҮЦ-нээс ойр зуурын хэрэгцээт зүйлээ авна. Эргэлтэд гарсан хүмүүс шар торонд авсан зүйлээ хийгээд эхний татвар төлөх буюу Шалганы гаалиар орно. За ингээд л гурван кофе, нэг шоколад, нэг тамхи, саван гээд аятайхан юу байна түүнээсээ хувь хүртээнэ. Дараа нь давхрын жижүүртээ бас татвараа төлнө. Нэг иймэрхүү журмаар торон дахь зүйлийн хагас нь алга болно доо.

-Төрийн алба хаагчид хоригдож байгаа хүмүүсээс саван, хүнс авч байна гэж үү? Сэжиглэж цээрлэмээр юм биш үү?
-Юуг нь цээрлэх юм бэ. Ер нь Ганцын хянагч нарт Ичнэ, цээрлэнэ гэсэн ойлголт байхгүй шүү дээ. Ганц гоймон дарчих өлсөж үхлээ гээд хоригдож байгаа хүмүүсийн хужаа гоймонг аваад идчихнэ.

-Хоригдогч хянагч хоёр бараг ялгаагүй юм шив дээ?
-Ялгаатай нь тэд төрийн хувцас өмсөж наранд амьдардаг. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр болохоор Хорих байгууллагынхан хоригдлыг бараг ял эдлүүлэх биш асран эрхлүүлдэг газар болгож байна. Хянагчаа мэргэжлийн түвшинд бэлтгэдэг, ёс суртахууны хувьд сайн гээд л ярьдаг.
Гэтэл үнэн хэрэг дээрээ Хорих ангид, эндхийн хянагч нь ч, дарга нар нь ч тэр мэдлэг мэргэжлийн хувьд дэндүү өрөвдмөөр үнэхээр тархины багтаамж муутай хүмүүс байдаг. Төрийн форм өмсч, мөрдөс зүүчихээд хэдэн биенээ П-аар дуудсан л улс, ажил хийсэн нэртэй амь зогоож байна шүү дээ. Боловсрол, мэдлэг гэж ярихын ч хэрэггүй. Хянагч нарын хувьд бол зарим нь бараг бичиг үсэг мэдэхгүй дээ. Ер нь хорих байгууллага албан хаагч, ажилтнуудаа ямар шугамаар, яаж мэргэшүүлж ажилд авдаг юм бүү мэд.

-Урьдчилан хорих төвд бие биеэ дэглэх, дарамтлах явдал их үү?
-Мөнгөгүй, эргэлтгүй хоригдогчоо нинжа, мөнгөтэй эргэлттэй аавын хүүг овоо гар буюу үнэн цоглог залуу гэнэ ш дээ. Хянагч тэнэг биш болохоор нинжатай мал шиг, овоо гартай хаан шиг л харилцана. Хянагч нар Гуталгүй болчихсон гутал мэдээрэй арван цаас өгье гээд өрөвдмөөр ш дээ чааваас.
-Унаа… Шоронгийн хулгайчаас уу. Уучлаарай үнэхээр тэвчсэнгүй хэлчихлээ.

-Хянагч нар хоригдож байгаа хүмүүсээс гутал гуйна гэж үү? Дэндүү үнэмшилгүй юм биш үү?
-Мтгэнэ үү байна уу, таны хэрэг. Хянагч хоригдогч хоёрын дунд бүр өрийн сүлжээ бий болчихсон. Арга ч үгүй биз дээ. Бүх юм мөнгө болчихсон юм чинь. Мөнгөтэй бол Ганцад юу ч хийж болно. Хүүхэн ч байгаа ш дээ

-Секс байна гэсэн үг үү?
– Тэнд бас хүүхнүүд хоригддог. Хэдэн хүүхнүүдтэйгээ хайраа гэж шувуу бичээд л эвийг нь олбол секс ч байж болдог. Би яг нүдээр хараагүй. Ганцынхан эмнэлэгт хэвтэж үүнийг амжуулдаг. Ийм боломж олгосонд нь арван цаас өгдөг гэж сонссон шүү.

-Арван цаас гээд байгаа чинь…
-10000 төгрөг.

-10000 төгрөг аваад хоригдогсдод сексийн боломжийг эмнэлгийнхэн олгодог гэж үү?
-Ийм яриа байдаг. Үнэн байх аа. Ер нь бол хоригдож байгаа хүмүүсийн гуйлт бүхнийг үнэлчихсэн байдаг гээд бод доо. Гэрээдээ захиа, хэл дамжуулбал 1000 төгрөг гээд сонин доо, сонин.
Уг нь бол ганц худагт хоригдож байгаа хүмүүсийг журамлаад, дэглээд байх ёстой газар биш шүү дээ. Буруу, зөвөө шалгуулж байгаа сэжигтнүүдийг түр хугацаагаар хорьдог. Гэтэл тэнд одоо хорих ангиас илүү харгислал, хүний эрх зөрчсөн үйлдэл байна. За, за больё.

-Нэгэнт ярилцлага өгсөн юм чинь ярь л даа.
-Хүсэхгүй байна. Зориг гаргаж байгаа ч би ухаанд захирагдах ёстой. Өнөөдөр би гэдэг хүн ухаангүй зориг гаргаж явж энд орж ирсэн.

-Хянагч нарыг хариуцсан офицер гэж байх уу?
-Байлгүй яахав. Бямбадорж, Бат-Эрдэнэ гээд хоёр дэслэгч бий. Энэ муухай ялзарсан газар адилхан ялзараагүй бол юм хийх л залуучууд. Их зөв сэтгэлгээтэй хийе бүтээе гэсэн хүсэл эрмэлзэл нь бүү унтраасай. Эднийд дөрвөн төлөөлөгч байх шиг байгаа юм. Оюунцэцэг, Норовсамбуу гэж хоёр сайхан гар бий. Жинхэнэ холионы эзэд.

-Хоригдож байгаа хүмүүст хоол унд оруулах хориотой гэсэн үү?
-Хориотой. Ганц өөрийнхөө ТҮЦ-ээр бизнес хийхийн тулд зөвхөн тэндээс л юм авахуулдаг гэж би хэлсэн шүү дээ. Бас нэг инээдтэй юм ярья. Орой болохоор дэлбээ явна. Дэлбээ гэдэг нь хоригдож байгаа хүмүүсийн өрөөнд шалгалт хийдэг. Шалгах ч гэж бас л хураах, хориглох нэрээр илүү ДУТУУГ өөрсдөө авч байгаа юм. Ийм нэг яриа гарсан. Эргэлтийн өдөр урьдчилан хорихынхон гэрээдээ их сайхан зантай, уут, уут дүүрэн юмтай явдаг гэж. Энэ үнэн. Эргэлтэд гарсан хүн бүрээс татсаар байтал овоо юм цуглана биз дээ.

Я.ДАРЬСҮРЭН
(өнөөдрийн монгол 2005-10-26 123)