Гишүүд төсөв зохиогчдод хандан цалин тэтгэвэр нэмэхээр төсөлд тусгасан зүйл алга гэсэн ээлжит шүүмжлэлээ тавихын хажуугаар өөр өөрсдийн сонгогдсон тойрогтоо улсын төсвийн хэдээс арай ахиуг хуваарилуулах санал санаачлагуудаа шургалуулахаа мартаагүй. Гишүүн Д.Ганхуяг л гэхэд өөрийн тойрогтоо цэцэрлэг бариулах боломжийг судлахад зориулж хөрөнгө мөнгө тусгуулах санал оруулж дэмжүүлж чадсан. Төсвийн байгууллагад ажиллагсдын цалингийн доод хэмжээг 70-80 мянгад хүргэж тэтгэврийн зөрүүг тооцох итгэлцүүрийг 120-130 хувьд хүргэх талаар гишүүдээс гарсан саналд Нийгмийн хамгааллын сайд Ц.Баярсайхан Тэтгэврийн зөрүүг арилгах арга хэмжээг Засгийн газар шат дараатай хэрэгжүүлж байгаа. Жилийн өмнө тэтгэврийн зөрүүг тооцох итгэлцүүрийг 100 хувь болгосон. Итгэлцүүрийг 120-130 хувьд хүргэсэн нөхцөлд 8.7 тэрбум төгрөг нэмж шаардагдаж байгаа гэсэн хариу өгсөн. Харин 70-аас дээш насныханд нөхөн олговор олгох санал хэрэгжих боломжгүй гэнэ. Үүний учир нь насаар нь ялгаварлан гадуурхсан хэргээр Үндсэн хуулийн цэцэд дуудагдах магадлал өндөртэй холбоотой аж.
Хурлын үеэр өөр нэг хөндөгдсөн чухал асуудал нь нийгмийн даатгалын сангийн бие даасан байдлыг хангах болон ажилласан жилээ буруу тооцуулсан 5000 гаруй тэтгэврийнхний хувь заяатай холбоотой яриа байлаа. Нийгмийн даатгалын сангийн бие даасан байдлыг хангахын тулд дор хаяж 130 сая төгрөг байршуулах шаардлагатай юм байна.
Мянганы хөгжлийн хөтөлбөртэй холбоотой нэгэн тоон үзүүлэлтийг үндсэн чиглэлд тусгах саналыг гишүүд санал нэгтэй дэмжсэн. Энэ төлөвлөгөөгөөр бол туйлын ядуурлын хувийг жилд 2.8 хувиар багасгах гэнэ.
Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны хурал нэлээд сунжирч гишүүдийн тавьсан урт урт олон асуулт хуралд оролцогсдыг залхаасан гэхэд болно.
Харин Хууль зүйн байнгын хорооны хуралдаан илүү сонирхолтой шуурхай болов. Цагдаа хилийн цэргийнхний төсвийн талаар голлон ярьсан хурлын үеэр гишүүд малын хулгайтай тэмцэхэд зориулж цагдаагийнхныг унаажуулах зардлыг нэмж тусгах дээр санал нэгдсэн.
Мөн хилийн хороодын байрны өргөтгөл болон засварт зориулж төсөвт тусгасан хөрөнгө мөнгөний хэмжээнд зарчмЫн зөрүүтэй санал гарсангүй. Харин бөөн бөөнөөрөө хил зөрчин орж ирэх болсон Хойд Солонгосын дүрвэгсдийг түр орогнуулах байр барих зардлыг төсөвт тусгах заалт гишүүдэд хачирхалтаи санагдсан.
Хууль хяналтынхан төсөвт тусгуулсан хөрөнгө мөнгөний талаар онцын гомдол саналгүй дуулгавартай байсанд М.Энхсайхан гишүүн гайхсанаа нуугаагүй. Харин хуралдааны төгсгөлд Б.Батбаатар гишүүн төсөв хэлэлцэж байгаа ийм чухал үеэр Хууль зүйн яам сайдгүй байж болохгүйг хэлж Ерөнхий сайд болон МАХН-д энэ талаар албан ёсоор мэдэгдэх санал гаргасан юм.

Н.ЧУЛУУН
(өнөөдрийн монгол 2005-10-26 123)