Ийм байдал үргэлжилбэл гэртээ утас тавиулах хүн олдохоо болих нь. Хариуд нь төр, засгийн бэрд, хахирыг дуудан, иргэдийнхээ төлөө сэтгэлгүй араншинг зүхэх нь байна шүү.

Монголын Цахилгаан холбоо компани (МЦХК) өрсөлдөгч байхгүй давуу талаа ашиглан ашгаа нэмэх арга санаачлах боллоо. Харилцаа холбооны салбарт үүрэн телефоны гурван оператортай болж өрсөлдөөн ид дундаа явагдаж байх зуур Төрийн өмчит энэ компани гэнэтийн үнийн өсөлтийг мэдэгдэж цочирдуулав. Сарын 1500 төгрөгийн суурь хураамж 5999 төгрөг болтол үсэргэж орхисон. Мобиком, Скайтель эсвэл Юнител-ийн аль нэг нь ингэж үнээ нэмсэн бол юу болох байсан бол оо. Монополь эрхтэй компанийн эсрэг төрийн эрэг шураг ажиллаж чадахгүй байна аа л гэсэн үг. Засгийн газраас 2006 онд хувьчлах, менежментийн өөрчлөлт хийх үнэ цэнэтэй аж ахуйн нэгжийн жагсаалтад тус компанийн нэр яваа. Одоогоор МЦХК-ийн 51.3 хувь нь төрийн мэдлийнх бол дөнгөж таван хувь нь ажилчдынх нь. Yлдсэн хувь нь солонгосчуудын гарт байдаг гэх. Дийлэнх хувь нь төрийн өмчийнх болохоор шийдвэр гаргах түвшин нь бас л төрийн мэдлийнх гэсэн үг. Гэтэл яагаад үнийн энэ огцом өсөлтийг төр хяналтаасаа алдчихдаг байна аа. Тэрээ хойно, үнээ нэмснийх нь дараа Засгийн газраас
Юу болоод өнгөрөв өө, үнээ нэмчихлээ гэж үү гэсэн шүү юм яриад Мэдээлэл, харилцаа холбоо технологийн газрын дарга Ч.Сайханбилэгт сайтар нягтлахыг үүрэгдсэн. Одоогоор тус газрын даргын тушаалаар байгуулагдсан ажлын хэсгийнхэн ажлаа үргэлжлүүлж байгаа. Энэ сарын 18 гэхэд Засгийн газарт шалгалтын тайлангаа танилцуулах ёстой. Тэгээд нэг шийдвэр гарах ёстой. Түүнийг нь хүлээхээс өөр зам одоогоор байхгүй. Харин энэ хооронд хэрэглэгчид хэрхэн хохирч байгааг санах хэрэгтэй. БГД-ийн 13 дугаар хороонд оршин суугч П.Банзрагч гуайнх телефон утсаараа сардаа 4000-5000 төгрөгөөр ярьдаг байна. Тэдний дугаар 300624. Гэтэл шинэ тарифаар бол тэднийх огт ярихгүй ч байсан 6000 төгрөг урьдчилан төлөх болчихоод байгаа аж. Долдугаар сарынхаа утасны төлбөрөө төлөхөөр холбооны салбарт яваад очтол өмнөөс нь зургаан мянган төгрөг нэхээдхэж. Хэрвээ өгөхгүй бол утсыг нь тасална хэмээн эелдгээр заналхийлжээ. Яагаад? Хэрвээ П.Банзрагч гуай ямар нэгэн рашаан сувилал ч юм уу, хөдөө явахдаа хаалгаа тас цоожилчихоод яваад өгвөл яах вэ. Огт яриагүй утасны төлбөр болох 5999 төгрөг нь ЦХК-ийн дансанд орох нь. Дараа сарын төлбөр гэж дахиад л нэхнэ. Yүнийг шударга өрсөлдөөн буюу тэдний өөрсдийнх нь тайлбарлаж байгаагаар үнээ бууруулсан алхам гэж нэрлэх болов уу, харин яах бол.
Өмнөх саруудад суурь хураамж нь 1500 төгрөг түүнийхээ дээрээс 211 буюу картаар яриад 3500 төгрөг төлдөг байсан Дулмаа эмээ бас яах болж байна. Нэг сарын мөнгө нь 5999 төгрөг л гэнэ. Ямар нэг төгрөг хариулж өгөх биш дээ, 6000 төгрөг л гэсэн үг.

Энгийн утсаар гар руу хамжааргатай яриулдаг хаалтыг авчихсанд иргэд хамгийн их бухимдаж байна. Холбооныхон болохоор наад энгийн утсаа сайн манаж суухыг чинь хэн боль гэсэн юм гээд тавлах зааварлахын дундуур хариулж мад тавив. Энэ арга хэмжээ нь маш хорлогчин хорон арга юм. Монгол хүн германууд шиг нарийн тооцоогүй, бүлэн цалан улс. Уул нь 1500-гийн картандаа тохируулаад хэл амаа олчихдог байсныг нь болиулжээ. Мобикомын 9911…. шиг баахан ярьж ярьчихаад дараа нь дааж давшгүй тооцоонд унахдаа тулбал энэ муу энгийн утасны хэрэг юусан билээ.

Орсон гарсан бүхний нүдэн дээр тавагтай чихэр шиг эзгүй хэвтэх дөрвөлжин хар мөнгөний арангыг тас хайчилж хаяхыг олон хүн хүсэх болов. Ийм байдал үргэлжилбэл гэртээ утас тавиулах хүн олдохоо болих нь. Хариуд нь төр, засгийн бэрд, хахирыг дуудан, иргэдийнхээ төлөө сэтгэлгүй араншинг зүхэх нь байна шүү.

Сард 5999 төгрөг тушаасан хүн 3000 төгрөгөөр ярьсан бол үлдэгдэл 2000 төгрөгөө дараагийн сар руу шилжүүлж болно гэнэ. Ингэхийн тулд холбооны салбарт биеэр ирж мэдэгдэнэ гэж байгаа. Тэр болгон ярьснаа хянаад сар бүр холбооны салбарт хэрүүл тэмцэл хийж явах завтай хүмүүс хэд юм бол доо. Бас тэгээд 6000 төгрөгөөс илүү яривал хуучин тариф буюу нэг минутад 11 төгрөгөөр ярих юм. Тэгэхээр энэ нь хөнгөлөлт биш харин ч торгуул болчихоод байгаа хэрэг. Энгийн утаснаас гар утас руу залгахыг нь болиулдаг түгжээг нь авчихсан нь манай улсын ихэнх өрхүүдэд хүндээр тусч байна.

Хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах нийгэмлэгээс тус компанид Шударга бус өрсөлдөгчийн тухай хууль болон Хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хамгаалах тухай хуулиудын заалтыг зөрчиж байгааг анхааруулж шийдвэрээ цуцлахыг шаардсан мэдэгдэл өгсөн бөгөөд гомдол гаргаж буй хүмүүсийн тоо өдөр ирэх тусам нэмэгдэж байгаа гэнэ. Тус нийгэмлэгээс гаргаж буй мэдэгдэл, иргэдийн санал гомдлын үүднээс Шударга бус өрсөлдөөнийг хянан зохицуулах газар юу хийж байгааг лавлах гэхэд эрхтэн дархтнууд олдсонгүй. Сураг сонсвол Хэнтийн наадамд явсан гэнэ.

Өнгөрсөн долоо хоногт Засгийн газраас Төрийн өмчийн хороонд нэгэн үүрэг өгчээ. МЦХК бол үндсэн сүлжээгээ өөрсдөө эзэмшдэг компани болохоор давуу эрх буюу монополь тогтоогоод байдаг гэмтэй гэнэ. Тийм учраас нь үнээ дур мэдэн нэмж сүлжээгээ бусдад өндөр үнээр түрээслэх зэргээр эрх хүүхэд шиг элдвээр аашилдаг болоод удаж байгаа аж. Сүүлийн үеийн хамгийн том жишээ бол суурь хураамжаа нэмсэн асуудал. Тиймээс Цахилгаан холбоо компанийг бусад харилцаа холбооны компаниуд шиг зөвхөн үйлчилгээ үзүүлдэг оператор компани болгон хувиргаад үндсэн сүлжээг нь төрийн мэдэлд үлдээх гэнэ. Хэрвээ тэгж гэмээнэ ханд нь хага дарагдаж Мобиком, Скайтель, Юнител шиг төрөөс сүлжээг нь гуйж өндөр үнээр түрээсэлдэг болох юм байна.

Одоо нэгэнт Засгийн газраас үүрэг өгсөн болохоор энэ сардаа багтааж дээрх ажил хийгдэх ажээ. Тэр цагт дур мэдэн үнээ нэмж ард түмнээ шулдаг арга бүрмөсөн алга болох бололтой. Мөн суурин телефон утасны дахин нэг шинэ операторын сураг ч дуулдаж эхэлсэн байна.

Л.МӨНХБАЯСГАЛАН

(Өдрийн сонин 2006-08-11 198)