-Гадаадын иргэдийг зорчигч, түр болон удаан хугацаагаар оршин суугч, цагаач гээд янз бүрээр нэрлээд байх юм. Тус бүрээр нь тайлбарлаж өнгө үү?/ Сүхбаатар дүүргийн дөрөвдүгээр хорооны иргэн Д.Буянт/

-Хүчин төгөлдөр гадаад паспорт буюу түүнийг орлох хууль ёсны баримт бичигтэй гадаадын иргэн Монгол Улсын эрх бүхий байгууллагаас олгосон зөвшөөрөл, хуульд заасан үндэслэлийн дагуу Монгол Улсад зорчиж, оршин сууж болно. Хуульд заасан үндэслэлээр Монгол Улсад 30 хоног хүртэл хугацаагаар албан болон хувийн хэргээр ирсэн гадаадын иргэнийг зорчигч гэнэ.

Монгол Улсад хувийн хэргээр 90 хүртэл хоногийн хугацаагаар байгаа гадаадын иргэнийг түр оршин суугч гэнэ. Монгол Улсад Засгийн газар хоорондын гэрээгээр суралцах, ажил, албан тушаал эрхлэх, гадаадын төрийн бус болон олон улсын байгууллагын төлөөлөгчийн газар, гадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгжийн удирдах бүрэлдэхүүнд ажиллах болон тэдэнтэй адилтгах албан тушаал эрхлэн 90 хоногоос дээш хугацаагаар оршин суух гадаадын иргэнийг албан хэргээр удаан хугацаагаар оршин суугч гэнэ. Хувийн хэргээр Монгол Улсад амьдрахаар таван жилээс дээш хугацаагаар ирсэн гадаадын иргэнийг цагаач гэнэ. Монгол Улсын харьяат иргэнтэй гэр бүл болсон бөгөөд 90 хоногоос дээш хугацаагаар Монгол Улсад оршин суугаа гадаадын иргэнийг байнга оршин суугч гэнэ. Монгол Улсад хувийн хэргээр 90 хоногоос дээш таван жил хүртэл хугацаагаар оршин суугаа гадаадын иргэнийг хувийн хэргээр удаан хугацаагаар оршин суугч гэнэ. Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээр дамжин нэг орноос нөгөөд зорчиж байгаа этгээдийг дамжин өнгөрөгч гэнэ. Энэ талаар Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 21, 22 дугаар зүйлд заасан байдаг.

-Гадаадын иргэн урих гэсэн юм. Хувь хүнд тийм эрх бий юу. Ямар материал бүрдүүлж хаана хандах вэ? /Сүхбаатар дүүргийн тавдугаар хорооны иргэн Ц.Цогтсайхан/

-Монгол Улсын иргэн, Монгол Улсад байнга оршин суугч гадаадын иргэн, цагаач гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн нь жилд гурваас дээшгүй гадаадын иргэнийг албан ба хувийн хэргээр, удаан хугацаагаар оршин суугч гадаадын иргэн нь өөрийн эцэг, эх, өөрийн хүүхэд, ах (эгч), дүүг жилд гурваас дээшгүй удаа урих эрхтэй. Урилга нь Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хуулийн 15.5-д заасны дагуу гадаадын иргэнд Монгол Улсад нэвтрэх виз олгох үндэслэл болно. Гадаадын иргэнийг урих хувийн урилгыг Улаанбаатар хотод Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхлэх алба, аймагт тус албаны орон нутаг дахь салбар, тийм салбар байхгүй бол аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын Хууль зүйн хэлтэс тус тус олгодог.

Уригч нь уригдан ирсэн гадаадын иргэнийг Монгол Улсад байх хугацаанд нь орон байраар хангах, Монгол Улсын хууль тогтоомж, нийгмийн хэв журам, үндэсний зан заншлыг хүндэтгэн сахиулах, хөдөлмөр эрхлүүлэхгүй байх, хугацаанд нь нутаг буцаах талаар баталгаа гаргаж дараахь материал бүрдүүлнэ. Тухайлбал, урилга захиалах хуудас авч үнэн зөв бөглөөд уригдагч гадаадын иргэний паспортын хуулбар, уригч Монгол Улсын иргэн өөрийн хүчин төгөлдөр иргэний үнэлэх, 10000 төгрөгийн хураамж төлсөн баримтын хамт холбогдох байгууллагад өгнө. Энэ талаар Гадаадын иргэн, харьяатын асуудал эрхлэх албаны даргын 2006 оны долдугаар сарын 3-ны өдрийн 1/191 дүгээр тушаалд тодорхой заасан байна.

-Нэн ядуу амьдралтай ахмадуудад төрөөс ямар хөнгөлөлт, мөнгөн тусламж үзүүлэх вэ? /Сонгинохайрхан дүүргийн 11 дүгээр хорооны өндөр настан А.Буян, Т.Долгор нар/

-Нэн ядуу амьдралтай ахмад настан орон сууцны хөлс төлөх, түлээ, нүүрс, худалдан авахад жилд нэг удаа мөнгөн тусламж олгодог. Мөн нэн ядуу амьдралтай, түүнчлэн хүндэт донор ахмад настан эмнэлгийн байгууллагын дүгнэлтээр дотоодын рашаан сувилалд амарч сувилуулах тохиолдолд тээврийн хэрэгслийн нэг талын зардал, эрхийн бичгийн үнийн 50 хувийг жилд нэг удаа нөхөн олгодог. Энэхүү тусламж, хөнгөлөлтийг нийгмийн халамжийн амьжиргааг дэмжих сангаас санхүүжүүлнэ. Энэ талаар Ахмад настны нийгмийн хамгааллын тухай хуулийн тав, долдугаар зүйлд тус тус заасан байдаг.

Дугаар 98/417/