Ингээд олон улсын суурь боловсролын дундаж жишиг 12 жил суралцдагтай холбоотой энэ жилээс зургаан настай хүүхдийг эрдмийн аянд мордуулах бэлтгэл ажилд ороод байгаа билээ. 2012 оноос өмнө зургаан настай хүүхдийн сургалтыг зохион байгуулах шийдвэрийг гаргасан. Жил жилээр судлахад хамгийн цөөхөн буюу 40 мянган зургаан настай элсэх жил нь энэ онд тохиож байгаа учраас яаруу сандруу энэ ажлыг өрнүүлсэн байх. Харамсалтай нь, шинээр нэгдүгээр ангид элсүүлэх 47 мянган хүүхдээ хаана багтаах вэ, хичээл заах, дотуур байранд асарч хүмүүжүүлэх олон зуун багш хаанаас олж ирэх вэ гэсэн асуултууд ар араасаа гарч ирж, шийдээгүй олон зүйл байна.

Тус бэлтгэл ажил ямар байгаа талаар өчигдөр БСШУЯ-ны албаны хүмүүс сэтгүүлчдэд мэдээлэл өгсөн юм.

Зургаан настай хүүхдүүд сургуульдаа явахад 30 хоног үлдээд байгаа. Гэхдээ сүүлийн үед хичээлийн шинэ жилийн бэлтгэл ажил хангалтгүй байгаа талаар хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр шүүмжлэх болсон билээ. Иймээс тус яамныхан яаруу сандруу хурал зарласан нь энэ бололтой. Юм хийдэггүй гэж адлагдаад байдаг БСШУ-ны сайд Н.Болормаа амаараа бол их юм хийчихсэн хүн юм аа. Толгой эргэм тоо баримт, хэдэн тэрбумаар нь мөнгө яриад л, хийсэн ажлуудаа цаас харан уншиж гарлаа.

Харамсалтай нь, сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад бүдэрч орхилоо. Хүүхдүүдийн ширээ сандал, ном сурах бичиг хэвлэх ажлууд тавин хувьтай яваа гэж сайд хэллээ. Улсын хэмжээнд 1320 бүлэгт зургаан настай 40705 хүүхэд суралцах гэнэ. Зургаан настай хүүхдийн нэг ангид 30 хүүхэд байхаар бодож, тус бүр нэг л ширээ сандал эзэгнэх-ээр болсон. Харин одоогийн байдлаар 100 орчим сургуулийн 342 бүлэгт загвар ангийн сурагчид болон багшийн ширээ сандал, самбар, телевиз, хөгжим, микрофон зэргийг хүлээлгэж өгсөн гэнэ. Үлдсэн 1000 орчим бүлгийн багш, сурагчийн ширээ сандал, хичээлийн хэрэглэгдэхүүн, тоглоом зэргийг тендерт ялсан компани нь үйлдвэрлэж л байгаа юм байх.

2200 багш бүгд бэлэн

Нэгдүгээр ангид хичээл заах 1700, дотуур байранд 500 багш шинээр хэрэгтэй байгаа аж. БСШУЯ-наас төлөвлөснөөр өмнө нь бага ангийн мэргэжил эзэмшчихээд өөр ажил хийж байсан, энэ жил төгсч байгаа оюутнууд, цэцэрлэгийн, бэлтгэл ангийн болон тэтгэвэрт гарч байгаа олон зуун багш нарыг нийлүүлэхэд 2200 багштай болчихно гэж байсан. Энэ талаар нь тодруулахад Бага дунд боловсролын газрын дарга Б.Энхбат Ер нь бол багш нарыг сайн хангасан. Дөрөвдүгээр сарын сүүлч гэхэд долоон аймаг багшийн дутагдалтай байсан. Одоо хөдөө орон нутгаар зургаан настай хүүхдийн суралцах бэлтгэл ажил хэр байгаа талаар шалгалт хийхэд мэдэгдэх болно гэж хариулсан. Гэтэл Н.Болормаа сайд хажуунаас -нь Багш дутуу нэг ч аймаг байхгүй гээд ярьсныг нь үгүйсгэв.

Сурах бичиг ганцхан хувилбартай гэтэл

Зургаан настай хүүхдүүдэд зориулан монгол хэл, математикийн үндсэн хоёр номоос гадна, бэлтгэл ажил, хөгжим, хүн орчны болон дүрслэх урлаг, техникийн дасгал ажлын ном шинээр хэвлэхээр болсон. Сурах бичиг бизнес болоод байгааг яамны сайд нь сая л ухаарсан гэнэ. Аймаг, сумын төв, сургуулиуд тэр битгий хэл үнэгүй ном хэрэглэдэг эмзэг бүлгийн хүүхдүүдийн ном хоорондоо зөрүүтэй байсныг олж мэдсэн гэнэ. Иймээс зургаан настай хүүхдүүдэд сургуулиас ном олгохгүй, эцэг эхчүүд худалдан авах бөгөөд тэдгээрийг нэг хувилбартай хэвлэхээр болжээ. Харин эмзэг бүлгийн өрхийн хүүхдүүдэд сурах бичгийг үнэгүй олгох аж. Энэ нь нийт хүүхдүүдийн 30 гаруй хувийг эзэлж байгаа юм. Сурах бичгийн үнэ одоогоор тодорхойгүй байгаа юм билээ. Гэтэл сайдын энэ яриа бүгд бас л худлаа болох нь тодорхой болов. Зургаан настай хүүхдүүдийн сурах бичгийг 75 хувиас дээш оноогоор тэргүүлсэн хоёр баг хийхээр болжээ. Энэ жилдээ туршаад аль сайныг дараа жил сонгох юм байх.

Дотуур байрууд шаардлага хангахгүй байна

Эцэг эхийнхээ өврөөс гарч амжаагүй зургаахан настай нялх хүүхэд дотуур байранд бие дааж амьдарна гээд байгаа. 8444 хүүхэд дотуур байранд амьдарна гэсэн судалгаа гарчээ. Боловсролын сайд үүнийг Хөдөөний хүүхдүүд чинь гэрийн нөхцөлд амьдарч байгаа. Тэд хэнээс ч илүү амьдраад байж чадна. Бас өөр боломж байгаа. Ах дүү, садан төрлөөрөө, баг бригадаараа нийлээд зургаан настнууддаа зориулан гэр, байшин гаргаж, нэг итгэлтэй хүнээрээ асарч тойлуулаад сургахыг дэмжинэ. Хот суурин газруудад бол дотуур байрны боломж бий гэж ярьж байсан. Харин одоо тэрээр дотуур байрны засвар, ариун цэврийн өрөөг засварлахгүй бол муу байна гээд сайд нь өөрөө толгой сэгсэрч сууна. Гэхдээ улсын төсөвт 1.9 тэрбум төгрөг батлагдсан учир сайжруулах ажил хийгдэж байгаа гээд буцаагаад дорхноо залруулчихав.

Шинээр барих дөрвөн сургууль хаачив

Нийслэлийн бараг бүх ерөнхий боловсролын сургууль 2-3 ээлжээр хичээллэж байгаа. Н.Болормаа сайдын өмнө нь сэтгүүлчдэд Дөрвөн сургууль шинээр барина. Цэцэрлэгүүдийн байрыг засч тохижуулах, өргөтгөх ажлууд хийгдэж байна. Бүх сургуульд төрийн, хувийн гэж ялгалгүй шаардлага тавьж байна. Зай талбайгаа сайн шахаж өг гэж захирлуудад үүрэг өгсөн гэж ярьж байсан. Харин энэ талаар асуухад юу ч хариулсангүй дотуур байр ярьж байснаа За баярлалаа гээд хурлаа дуусгаад гарч одлоо.

У.Бадам

Дугаар 147/466/