Манай орноос Луйврын музейд жилд 5000 археологийн дурсгал худалдагддаг

сэргээн засварлах зорилгоор Археологийн дурсгалыг авран хамгаалах төв байгуулагдсаныг өчигдөр албан ёооор зарлалаа. Тус төвийг доктор, дэд профессор З.Батсайхан, С.Цэдэндамба, доктор, профессор Ж.Бор, доктор У.Эрдэнэбат тэргүүтэй олон арван эрдэмтэн, судлаач үүсгэн байгуулжээ. Манай орныгдэлхийн археологийн эрдэмтэд дээвэргүй музей гэдэг бөгөөд түүхэн үнэ цэнэ нь ирээдүйд улам тодрох судалгааны диваажин гэж үздэг. Монгол нутаг хүн үүссэн өлгий, Төв Азийн эртний нүүдэлчдийн соёл иргэншлийн төв билээ. Археологийн дурсгалаар үлэмж баялаг агаад түүх соёлын өвийг хуульчлан хамгаалдаг. Гэвч хууль хэрэгжүүлэх ажил хангалтгүйн улмаас дахин давтагдашгүй түүх соёл, археологийн дурсгалууд хувь хүний шунахай сэдэл болон уул уурхай, зам гүүр, барилга байгууламжийн чиглэлээр үүл ажиллагаа явуулдаг компаниудын хууль бус үйлдлийн уршгаар устах болсон.

Төв аймгийн Заамар сумын нутаг Заамрын гүүрнээс Дархан-Уул аймаг хүртэлх олон голын хөндийд сүүлийн 15 жилийн турш гадаад дотоодын 50 гаруй аж ахуйн нэгж уул уурхайн ажил явуулж эртний дурсгалуудыг бүр мөсөн устгасан байна. Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын Өлтийн амны алтны уурхайн талбайгаас хэд хэдэн эртний хүний яс гарсан боловч талбайг хүнд техникээр тэгшлэн ямар ч баримтгүй болгосон ба авто замын ажил гүйцэтгэж байсан Эрдэнэ суварга компани Булган аймгийн Дашинчилэн сумын нутаг Чинтолгойн эртний Хятан Улсын үеийн Хэрэмт хотын дэвегэр газарт тэсэлгээ хийж, хот суурингийн ул мөрийг сүйтгэжээ. Хэнтий аймаг Баянмөнх сумын Дулаан уул хэмээх булш дурегалууд ихтэй газар Их мянганы үүд компани хууль бусаар жонш олборлосон зэрэг олон баримтаар түүхийн дурсгалууд сүйдсээр байна.

Сүүлийн жилүүдэд зөвхөн ШУА-ийн Археологойн хүрээлэн, Үндэсний түүхийн музейн судлаачид 10 гаруй аймгийн нутагт 100 шахам булш хиргисүүрийг хувь хүмүүс тонож сүйтгэсэн гэх мэдээллийг цуглуулжээ. Судлаачид Өвөрхангай аймгийн Уянга, Бат-Өлзийт, Хархорин, Архангайн Хотонт, Хашаат сумдын нутагт эртний булш бунхан сүйтгэх нь жирийн үзэгдэл болсон гэв. 2004 онд Архангай аймгийн Хайрхан сумын нутаг Гол модны Хүннүгийн язгууртны булшийг хүмүүс хулгайгаар магггаж зургаан метр орчим нүх үдцээсэн, 2005 онд улсын хамгаалалтад байдаг Төв аймгийн Борнуур сумын нутагт орших Хараагийн Ноён уулын Хүннүгийн язгууртны булшийг алт хайгчид ухсан, 2006 онд Өмнөговийн Номгон суманд Уушгийн хадны булшийгтоносон, Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын Таван толгойн Их Монгол Улсын үеийн булшийг тонон дээрэмдсэн зэрэг харамсалтай мэдээ бий.

Эрүүгийн цагдаагийн газар, Улсын мэргэжлийн хяналтын газрын хамтарсан судалгаагаар түүх, соёлын үнэт зүйлсийг хил давуулах гэмт хэрэг өнгөрсөн 10 жилд 650 удаа гарсан бол 2002-2006 онд 282 бүртгэгдэж байжээ. Харин Францын Луврын музейд манай орноос жилд 5000 орчим археологийн олдвор худалдагддаг аж. Өнөөдөр манай оронд уул уурхайн чиглэлээр 5900 гаруй лиценз эзэмшигч байгаагаас 1080 нь ашиглалтынх бөгөөд Соёлын өвийн хуулийн дагуу ашиглалт явуулахын өмнө археологийн судалгаа хийлгэсэн нь ховор ажээ. Үүнтэй холбогдуулж мэргэжлийн байгууллага эрдэмтэн судлаачдын зүгээс ашигт малтмалын болон газрын тухай хуулиудын холбогдох зүйл ангиудын уялдааг сайжруулах, хууль хяналтын хийгээд мэргэжлийн байгууллагын хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх зорилгоор зөвлөмж гаргасан байна.

М.Хангал

Дугаар 054, 055

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments

Манай орноос Луйврын музейд жилд 5000 археологийн дурсгал худалдагддаг

сэргээн засварлах зорилгоор Археологийн дурсгалыг авран хамгаалах төв байгуулагдсаныг өчигдөр албан ёооор зарлалаа. Тус төвийг доктор, дэд профессор З.Батсайхан, С.Цэдэндамба, доктор, профессор Ж.Бор, доктор У.Эрдэнэбат тэргүүтэй олон арван эрдэмтэн, судлаач үүсгэн байгуулжээ. Манай орныгдэлхийн археологийн эрдэмтэд дээвэргүй музей гэдэг бөгөөд түүхэн үнэ цэнэ нь ирээдүйд улам тодрох судалгааны диваажин гэж үздэг. Монгол нутаг хүн үүссэн өлгий, Төв Азийн эртний нүүдэлчдийн соёл иргэншлийн төв билээ. Археологийн дурсгалаар үлэмж баялаг агаад түүх соёлын өвийг хуульчлан хамгаалдаг. Гэвч хууль хэрэгжүүлэх ажил хангалтгүйн улмаас дахин давтагдашгүй түүх соёл, археологийн дурсгалууд хувь хүний шунахай сэдэл болон уул уурхай, зам гүүр, барилга байгууламжийн чиглэлээр үүл ажиллагаа явуулдаг компаниудын хууль бус үйлдлийн уршгаар устах болсон.

Төв аймгийн Заамар сумын нутаг Заамрын гүүрнээс Дархан-Уул аймаг хүртэлх олон голын хөндийд сүүлийн 15 жилийн турш гадаад дотоодын 50 гаруй аж ахуйн нэгж уул уурхайн ажил явуулж эртний дурсгалуудыг бүр мөсөн устгасан байна. Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын Өлтийн амны алтны уурхайн талбайгаас хэд хэдэн эртний хүний яс гарсан боловч талбайг хүнд техникээр тэгшлэн ямар ч баримтгүй болгосон ба авто замын ажил гүйцэтгэж байсан Эрдэнэ суварга компани Булган аймгийн Дашинчилэн сумын нутаг Чинтолгойн эртний Хятан Улсын үеийн Хэрэмт хотын дэвегэр газарт тэсэлгээ хийж, хот суурингийн ул мөрийг сүйтгэжээ. Хэнтий аймаг Баянмөнх сумын Дулаан уул хэмээх булш дурегалууд ихтэй газар Их мянганы үүд компани хууль бусаар жонш олборлосон зэрэг олон баримтаар түүхийн дурсгалууд сүйдсээр байна.

Сүүлийн жилүүдэд зөвхөн ШУА-ийн Археологойн хүрээлэн, Үндэсний түүхийн музейн судлаачид 10 гаруй аймгийн нутагт 100 шахам булш хиргисүүрийг хувь хүмүүс тонож сүйтгэсэн гэх мэдээллийг цуглуулжээ. Судлаачид Өвөрхангай аймгийн Уянга, Бат-Өлзийт, Хархорин, Архангайн Хотонт, Хашаат сумдын нутагт эртний булш бунхан сүйтгэх нь жирийн үзэгдэл болсон гэв. 2004 онд Архангай аймгийн Хайрхан сумын нутаг Гол модны Хүннүгийн язгууртны булшийг хүмүүс хулгайгаар магггаж зургаан метр орчим нүх үдцээсэн, 2005 онд улсын хамгаалалтад байдаг Төв аймгийн Борнуур сумын нутагт орших Хараагийн Ноён уулын Хүннүгийн язгууртны булшийг алт хайгчид ухсан, 2006 онд Өмнөговийн Номгон суманд Уушгийн хадны булшийгтоносон, Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын Таван толгойн Их Монгол Улсын үеийн булшийг тонон дээрэмдсэн зэрэг харамсалтай мэдээ бий.

Эрүүгийн цагдаагийн газар, Улсын мэргэжлийн хяналтын газрын хамтарсан судалгаагаар түүх, соёлын үнэт зүйлсийг хил давуулах гэмт хэрэг өнгөрсөн 10 жилд 650 удаа гарсан бол 2002-2006 онд 282 бүртгэгдэж байжээ. Харин Францын Луврын музейд манай орноос жилд 5000 орчим археологийн олдвор худалдагддаг аж. Өнөөдөр манай оронд уул уурхайн чиглэлээр 5900 гаруй лиценз эзэмшигч байгаагаас 1080 нь ашиглалтынх бөгөөд Соёлын өвийн хуулийн дагуу ашиглалт явуулахын өмнө археологийн судалгаа хийлгэсэн нь ховор ажээ. Үүнтэй холбогдуулж мэргэжлийн байгууллага эрдэмтэн судлаачдын зүгээс ашигт малтмалын болон газрын тухай хуулиудын холбогдох зүйл ангиудын уялдааг сайжруулах, хууль хяналтын хийгээд мэргэжлийн байгууллагын хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх зорилгоор зөвлөмж гаргасан байна.

М.Хангал

Дугаар 054, 055

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments

Манай орноос Луйврын музейд жилд 5000 археологийн дурсгал худалдагддаг

сэргээн засварлах зорилгоор Археологийн дурсгалыг авран хамгаалах төв байгуулагдсаныг өчигдөр албан ёооор зарлалаа. Тус төвийг доктор, дэд профессор З.Батсайхан, С.Цэдэндамба, доктор, профессор Ж.Бор, доктор У.Эрдэнэбат тэргүүтэй олон арван эрдэмтэн, судлаач үүсгэн байгуулжээ. Манай орныгдэлхийн археологийн эрдэмтэд дээвэргүй музей гэдэг бөгөөд түүхэн үнэ цэнэ нь ирээдүйд улам тодрох судалгааны диваажин гэж үздэг. Монгол нутаг хүн үүссэн өлгий, Төв Азийн эртний нүүдэлчдийн соёл иргэншлийн төв билээ. Археологийн дурсгалаар үлэмж баялаг агаад түүх соёлын өвийг хуульчлан хамгаалдаг. Гэвч хууль хэрэгжүүлэх ажил хангалтгүйн улмаас дахин давтагдашгүй түүх соёл, археологийн дурсгалууд хувь хүний шунахай сэдэл болон уул уурхай, зам гүүр, барилга байгууламжийн чиглэлээр үүл ажиллагаа явуулдаг компаниудын хууль бус үйлдлийн уршгаар устах болсон.

Төв аймгийн Заамар сумын нутаг Заамрын гүүрнээс Дархан-Уул аймаг хүртэлх олон голын хөндийд сүүлийн 15 жилийн турш гадаад дотоодын 50 гаруй аж ахуйн нэгж уул уурхайн ажил явуулж эртний дурсгалуудыг бүр мөсөн устгасан байна. Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын Өлтийн амны алтны уурхайн талбайгаас хэд хэдэн эртний хүний яс гарсан боловч талбайг хүнд техникээр тэгшлэн ямар ч баримтгүй болгосон ба авто замын ажил гүйцэтгэж байсан Эрдэнэ суварга компани Булган аймгийн Дашинчилэн сумын нутаг Чинтолгойн эртний Хятан Улсын үеийн Хэрэмт хотын дэвегэр газарт тэсэлгээ хийж, хот суурингийн ул мөрийг сүйтгэжээ. Хэнтий аймаг Баянмөнх сумын Дулаан уул хэмээх булш дурегалууд ихтэй газар Их мянганы үүд компани хууль бусаар жонш олборлосон зэрэг олон баримтаар түүхийн дурсгалууд сүйдсээр байна.

Сүүлийн жилүүдэд зөвхөн ШУА-ийн Археологойн хүрээлэн, Үндэсний түүхийн музейн судлаачид 10 гаруй аймгийн нутагт 100 шахам булш хиргисүүрийг хувь хүмүүс тонож сүйтгэсэн гэх мэдээллийг цуглуулжээ. Судлаачид Өвөрхангай аймгийн Уянга, Бат-Өлзийт, Хархорин, Архангайн Хотонт, Хашаат сумдын нутагт эртний булш бунхан сүйтгэх нь жирийн үзэгдэл болсон гэв. 2004 онд Архангай аймгийн Хайрхан сумын нутаг Гол модны Хүннүгийн язгууртны булшийг хүмүүс хулгайгаар магггаж зургаан метр орчим нүх үдцээсэн, 2005 онд улсын хамгаалалтад байдаг Төв аймгийн Борнуур сумын нутагт орших Хараагийн Ноён уулын Хүннүгийн язгууртны булшийг алт хайгчид ухсан, 2006 онд Өмнөговийн Номгон суманд Уушгийн хадны булшийгтоносон, Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын Таван толгойн Их Монгол Улсын үеийн булшийг тонон дээрэмдсэн зэрэг харамсалтай мэдээ бий.

Эрүүгийн цагдаагийн газар, Улсын мэргэжлийн хяналтын газрын хамтарсан судалгаагаар түүх, соёлын үнэт зүйлсийг хил давуулах гэмт хэрэг өнгөрсөн 10 жилд 650 удаа гарсан бол 2002-2006 онд 282 бүртгэгдэж байжээ. Харин Францын Луврын музейд манай орноос жилд 5000 орчим археологийн олдвор худалдагддаг аж. Өнөөдөр манай оронд уул уурхайн чиглэлээр 5900 гаруй лиценз эзэмшигч байгаагаас 1080 нь ашиглалтынх бөгөөд Соёлын өвийн хуулийн дагуу ашиглалт явуулахын өмнө археологийн судалгаа хийлгэсэн нь ховор ажээ. Үүнтэй холбогдуулж мэргэжлийн байгууллага эрдэмтэн судлаачдын зүгээс ашигт малтмалын болон газрын тухай хуулиудын холбогдох зүйл ангиудын уялдааг сайжруулах, хууль хяналтын хийгээд мэргэжлийн байгууллагын хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх зорилгоор зөвлөмж гаргасан байна.

М.Хангал

Дугаар 054, 055

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments

Манай орноос Луйврын музейд жилд 5000 археологийн дурсгал худалдагддаг

сэргээн засварлах зорилгоор Археологийн дурсгалыг авран хамгаалах төв байгуулагдсаныг өчигдөр албан ёооор зарлалаа. Тус төвийг доктор, дэд профессор З.Батсайхан, С.Цэдэндамба, доктор, профессор Ж.Бор, доктор У.Эрдэнэбат тэргүүтэй олон арван эрдэмтэн, судлаач үүсгэн байгуулжээ. Манай орныгдэлхийн археологийн эрдэмтэд дээвэргүй музей гэдэг бөгөөд түүхэн үнэ цэнэ нь ирээдүйд улам тодрох судалгааны диваажин гэж үздэг. Монгол нутаг хүн үүссэн өлгий, Төв Азийн эртний нүүдэлчдийн соёл иргэншлийн төв билээ. Археологийн дурсгалаар үлэмж баялаг агаад түүх соёлын өвийг хуульчлан хамгаалдаг. Гэвч хууль хэрэгжүүлэх ажил хангалтгүйн улмаас дахин давтагдашгүй түүх соёл, археологийн дурсгалууд хувь хүний шунахай сэдэл болон уул уурхай, зам гүүр, барилга байгууламжийн чиглэлээр үүл ажиллагаа явуулдаг компаниудын хууль бус үйлдлийн уршгаар устах болсон.

Төв аймгийн Заамар сумын нутаг Заамрын гүүрнээс Дархан-Уул аймаг хүртэлх олон голын хөндийд сүүлийн 15 жилийн турш гадаад дотоодын 50 гаруй аж ахуйн нэгж уул уурхайн ажил явуулж эртний дурсгалуудыг бүр мөсөн устгасан байна. Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын Өлтийн амны алтны уурхайн талбайгаас хэд хэдэн эртний хүний яс гарсан боловч талбайг хүнд техникээр тэгшлэн ямар ч баримтгүй болгосон ба авто замын ажил гүйцэтгэж байсан Эрдэнэ суварга компани Булган аймгийн Дашинчилэн сумын нутаг Чинтолгойн эртний Хятан Улсын үеийн Хэрэмт хотын дэвегэр газарт тэсэлгээ хийж, хот суурингийн ул мөрийг сүйтгэжээ. Хэнтий аймаг Баянмөнх сумын Дулаан уул хэмээх булш дурегалууд ихтэй газар Их мянганы үүд компани хууль бусаар жонш олборлосон зэрэг олон баримтаар түүхийн дурсгалууд сүйдсээр байна.

Сүүлийн жилүүдэд зөвхөн ШУА-ийн Археологойн хүрээлэн, Үндэсний түүхийн музейн судлаачид 10 гаруй аймгийн нутагт 100 шахам булш хиргисүүрийг хувь хүмүүс тонож сүйтгэсэн гэх мэдээллийг цуглуулжээ. Судлаачид Өвөрхангай аймгийн Уянга, Бат-Өлзийт, Хархорин, Архангайн Хотонт, Хашаат сумдын нутагт эртний булш бунхан сүйтгэх нь жирийн үзэгдэл болсон гэв. 2004 онд Архангай аймгийн Хайрхан сумын нутаг Гол модны Хүннүгийн язгууртны булшийг хүмүүс хулгайгаар магггаж зургаан метр орчим нүх үдцээсэн, 2005 онд улсын хамгаалалтад байдаг Төв аймгийн Борнуур сумын нутагт орших Хараагийн Ноён уулын Хүннүгийн язгууртны булшийг алт хайгчид ухсан, 2006 онд Өмнөговийн Номгон суманд Уушгийн хадны булшийгтоносон, Сүхбаатар аймгийн Онгон сумын Таван толгойн Их Монгол Улсын үеийн булшийг тонон дээрэмдсэн зэрэг харамсалтай мэдээ бий.

Эрүүгийн цагдаагийн газар, Улсын мэргэжлийн хяналтын газрын хамтарсан судалгаагаар түүх, соёлын үнэт зүйлсийг хил давуулах гэмт хэрэг өнгөрсөн 10 жилд 650 удаа гарсан бол 2002-2006 онд 282 бүртгэгдэж байжээ. Харин Францын Луврын музейд манай орноос жилд 5000 орчим археологийн олдвор худалдагддаг аж. Өнөөдөр манай оронд уул уурхайн чиглэлээр 5900 гаруй лиценз эзэмшигч байгаагаас 1080 нь ашиглалтынх бөгөөд Соёлын өвийн хуулийн дагуу ашиглалт явуулахын өмнө археологийн судалгаа хийлгэсэн нь ховор ажээ. Үүнтэй холбогдуулж мэргэжлийн байгууллага эрдэмтэн судлаачдын зүгээс ашигт малтмалын болон газрын тухай хуулиудын холбогдох зүйл ангиудын уялдааг сайжруулах, хууль хяналтын хийгээд мэргэжлийн байгууллагын хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх зорилгоор зөвлөмж гаргасан байна.

М.Хангал

Дугаар 054, 055

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments
Back to top button