Хаана ашигтай зам бай­на, тэр тендерийг ямар нэ­гэн аргаар авч, хөрөнгөө зу­заат­гадаг энэ компани 2001 онд БНХАУ-ын 100 хувийн хө­рөнгө оруу­лалт­тай­гаар бай­­гуу­­лагджээ.

Насны зам ком­панийн за­хирал Жум­даагийн Энх­жар­гал гэх хүн байдаг ч ар­даа Шэ Ван хэмээх хятад эзэн­­т­эй.

Харин Ж.Энх­жаргал өө­рөө Өвөр­монгол эхнэртэй. Ж.Энх­­жаргалын эхнэр На­сан төрөөс Алтан гадас одон хүртэл авч байсан том гар. Ж.Энх­жаргал өөрөө ч энэ одонг аль хэдийнэ аваад зүү­чихсэн. Тэд эхнэр, нөхөр гэж явдаг ч олон жилийн өмнөөс хамт амь­драхаа больжээ. Гэх­­дээ бизнесийнхээ үйл ажил­­ла­гааг хоёулаа гар­даж, явуул­даг аж.

Хамаг л ашигтай тендерт мөнгө хаяж авч чаддаг энэ ком­пани манай төрийн тү­шээ­дийг ч өөрийнхөө талд ур­вуулж чадсан гэнэ лээ. Ту­хайлбал УИХ-ын гишүүн Ц.Цэнгэл, Р.Буд, Ч.Улаан Насны зам ХХК-ийн хам­гийн гол хүн нь гэдэг.

Ц.Цэнгэл Зам тээвэр ая­лал жуулчлалын сайд байх­даа Насны зам ХХК-ийн хүс­­сэн тендерийг хүч түрэн авч өгдөг талаар хэвлэлээр нэ­­лээд шуу­гиж байв. Ха­рин Р.Буд гишүүний хүү Б.Шан­дас нь Насны зам ХХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн аж.

Хамгийн сүүлд гэхэд л энэ сарын есөнд ЗТБХБЯ-нд зарлагдах ёстой байсан авто замын тендерийг Насны зам ХХК будлиантуулж ор­хи­сон. Ашигтай замыг хүч тү­рэн авдаг зангаараа бу­лаа­цал­даж, улмаар яам тенде­рийг хойшлуулахаас өөр ар­га­гүй болсон байна.

Энэ компани гишүүдээр дам­жуулж хэрхэн тендер луй­варддаг талаар цухас өгүүлье.

УИХ-ын гишүүн Ц.Цэн­гэл сайд байхдаа Насны зам ХХК-д Булган аймгаас Хутаг-Өндөр сумын Уньт хүртэлх 91.5 км, Уньтаас Хөвсгөл аймгийн Тариалан сум хүртэлх 84.6 км авто зам барих тендерийг авч өг­сөн гэдэг юм билээ.

Булган-Уньт чиглэлийн замыг барих зардлыг Мон­гол Улсын Засгийн газар Ара­бын эдийн засгийн хөгж­лийн Кувейтийн сан хоо­ронд байгуулсан зээлийн гэ­рээ­гээр шийдвэрлэсэн. Гэ­рээ­ний дагуу Насны зам ком­панид Булган-Уньтын чиг­лэ­лийн авто замыг бари­хад зориулж, 25 тэрбум төг­рөг гаргаж өгсөн аж. Гэвч өнгөрсөн жил Насны зам ХХК энэ мөнгийг нь чам­лаж, элдэв материалын үнэ нэ­мэгдсэн гэдэг шалтгаанаар дахин зургаан сая ам.доллар нэхсэн байна. Ц.Цэнгэлийн толгойлж байсан яам энэ мөн­гийг нь ямар ч асуудалгүй гаргаж өгсөн гэнэ.

Яг энэ үеэр Уньтаас цааш Хөвсгөл аймгийн Та­риа­лан сум хүртэлх авто зам барих асуудал давхар гарч ирсэн аж. Үүнийг УИХ-ын чуулганаар Уньт-Та­риа­лан­­гийн чиглэлд авто зам ба­­рих төслийг хэлэлцэн, ги­­шүү­дийн 84.6 хувийн сана­лаар Насны зам ХХК-д тен­д­е­рийн эрхийг нь өгсөн байна.

Өмнөх ажлаа дуусаагүй, батлагдсан төсөв дээр нэмж мөнгө нэхсэн ийм компанид да­хин зам барих эрх олгосон. Ийм том эрх дархтай, ком­па­ни Насны зам-аас өөр Монгол Улсад ал­га.

Энэхүү хэмжээгүй эрх дар­хын цаана Ц.Цэнгэл, Ч.Улаан зэрэг нэр бүхий ги­шүүд байдаг гэх юм билээ.

Ингэж эрх мэдлээр түрий барьж тендер булаадаг Нас­ны зам ХХК Булганаас Уньт хүртэлх замыг санхүүжилт дут­уу гэсэн шалтгаанаар дөр­вөн жил дамнуулан сунжирч бай­ж арай гэж ашиглалтад өгсөн. Гэвч бас л зам на­рий­хан, чанар муутай гэх зэ­рэг шүүмжлэл дагуулж байна.

Үнэхээр Насны зам тендер луйвардаж авдаг­гүй байсан бол нэгэнт санхүү­жилт нь бэлэн болчихсон Уньт-Та­риалан чиглэлийн зам ба­рих ажлыг өөр ком­па­ниар гүй­цэтгүүлж болох байлаа. Монгол Улс ямар Насны зам гэдэг ганцхан за­мын компанитай биш. Өч­нөөнөөрөө л байна.

Гэтэл даахгүй нохой бу­луу хураана гэгчээр өмнөх аж­лаа бараагүй байж дахин нэг тендер хүч түрэмгийлж ав­сан.

Одоо Уньтаас Тариалан хүртэлх замыг хэзээ барьж, дахиж хэдэн сая доллар нэхэх юм билээ, бүү мэд. Лав л өнгөрсөн зун замынхаа аж­лыг эхлээгүй. Дараа жилээс аж­лаа эхлүүлнэ гэвэл дор хаяж гурван жил шаардагдах бололтой.

Хамгийн гол нь Насны зам-ын бүтээн байгуулсан гэх замууд өнөөдөр бүгд л асуудал дагуулж байна. Эн­­гийн жишээ гэвэл Төв айм­гийн Лүн сумын зам, Өм­нөговь аймгийн алдарт нүүрсний замуудыг нэрлэж болно. Нүүрсний замыг хэт нарийн тавьснаас тэнд өдөр бүр осол аваар гарч, жолооч, зорчигчид амиа алдаж байна. Мэдээж энэ бүхний ха­риуцлагыг Насны зам бо­лон түүнийг дэмжиж, ха­лаа­саа зузаалдаг дарга нар хү­лээхгүй. Үхсэний хохь болоод л үлддэг.

Энэ мэтээр Насны зам ХХК-ийн хууль бус тенде­рүүдийг дурдаад бараг­дахгүй. Тухайлбал Өндөрхаан-Чой­балсан чиглэлийн 143 км хатуу хучилттай авто зам, Цэнхэрмандал су­маар дам­жин Дуутын да­ваа хүр­тэлх 100 км зам, Мян­ганы зам төслийн хү­рээнд Бая­н­нуур-Дашинчилэн, Хан­гайн даваа-Баяннуурын чиглэлд 63 километр авто зам гээд хө­вөрнө. Энэ бүгдийг нөгөө л УИХ-ын гишүүд, сайдын нө­лөөгөөр авсан байна.

Ямартай ч хятад эзний мөнгөөр сүр хүчийг үзүүлсэн Насны зам ХХК Ц.Цэнгэл на­рын гишүүдээр бамбай хийж, авто замын салбараас мөн­гө хүүлж байна.