Үндэсний бөхчүүд, сүмочдын анхны халз тоглолт 2005 онд Спортын төв ордонд болоход Асашёорюү Д.Дагвадорж тэргүүтэй мавашитай бөхчүүд ялалт байгуулж байсан. Тиймээс торгон зодогтнуудад даагаа нэхэх боломж гарч ирсэн юм.

Энэ удаа гавьяат тамирчин Ц.Шаравжамцын дасгалжуулсан үндэсний бөхийн тамирчдын багт даян аварга Г.Өсөхбаяр, улсын аварга С.Мөнхбат, улсын арслан Д.Ганхуяг,Х.Мөнхбаатар, улсын гарьд М.Баяржавхлан, Н.Ганбаатар, Ж.Бат-Эрдэнэ, улсын заан Д.Рагчаа, М.Өсөхбаяр, Ч.Санжаадамба багтсан бол ОУХМ П.Батзаяагийн удирдсан сүмочдын багт ёкозүна Хакүхо М.Даваажаргал, озэки Харүмафүжи Д.Бямбадорж, Какирюү М.Ананд, маэгашира Кёкүтэнхо Н.Цэвэгням, Асасэкирюү Б.Дашням, Токитэнкү А.Хүчитбаатар, Кёкүшюхо Т.Эрдэнэбаатар, Рюүо Э.Санчирболд, Чиёошёома Г.Мөнхсайхан 69 дэх аваргын шавь Ямагүчи оролцсон билээ.

Сүмочдын багийн нууцлаад байсан тоглогч нь Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин Х.Цагаанбаатар байв. Тоглолт эхлэхийн өмнө үндэсний бөхчүүд шаваагаа хийж сүрийг үзүүлсэн нь эсрэг багт нь сэтгэлзүйн цохилт болон очсон биз ээ. Гэсэн ч тулааны эхний бөмбөгийг Харүмафүжи Д.Бямбадорж хийж, Монгол бөхийн өргөөнд цугларсан олныг уухай хадуулсан.

Үүний дараа Какирюү М.Ананд холын зайн шидэлтээ амжилттай болгосноор сүмочид 50-ээр тэргүүлэх болсон билээ. Хоёрдугаар үед Цагаанаа талбайд гарч, холбогчийн байрлалд хүч үзсэн. Жин багатай ч хурд ихтэй түүнийг тогтоон барих нь эсрэг багийн тоглогчдын хувьд шүдний өвчин байв. Тоглолт найман минутаар дөрвөн үеийн турш үргэлжилсэн бөгөөд эхний хагас сүмочдын яльгүй давамгайлал дор болсон. Харин гуравдугаар үеэс улсын арслан Д.Ганхуягийн тоглолт орж, багаа гайхалтай зохион байгуулсан нь ялалт байгуулах үндэс боллоо.

До арслан 1990-ээд оны дунд үед Монголын сагсан бөмбөгийн холбооны лигийн тэмцээнд Генералууд багийн өмнөөс тоглож байсан сагсан бөмбөгч. Даян аварга Г.Өсөхбаяр ч төвийн тоглогчийн байрлалд гаргуун тоглож, өөрт олдсон боломжуудаа чулуу болгож байсны хүчинд гуравдугаар үе өндөрлөхөд ялагчийн нэр үндсэндээ тодорсон юм.

Хурд хүч, авхаалж самбааг шалгасан дөрвөн үеийн эцэст үндэсний бөхчүүдийн Вояж баг сүмочдийн Passion’’-ийг 3319-ээр буулган авсан. Ийнхүү хоёр багийн тоглолтын нийлбэр дүн тэнцэв.

Тамирчдын дугаар бүр ихээхэн утга агуулж байв. Г.Өсөхбаяр Монгол Улсын 18, С.Мөнхбат 20 дахь аварга, арслан Х.Мөнхбаатар, Д.Ганхуяг нар Ардын хувьсгалын 86, 87 жилийн ойн наадмаар түрүүлсэн, заан М.Өсөхбаяр энэ цолоо 88 жилийн ойгоор хүртсэн тул энэ дугаарыг сонгов. Улсын гарьд М.Баяржавхлан Улсын их баяр наадамд найм давснаа бэлгэдэж наймыг, гарьд Ж.Бат-Эрдэнэ арслан, заан Д.Рагчаа аварга цол хүртэхийг бэлгэдэж ес, 10 дугаарыг сонгосон биз ээ.

Сүмочдоос Хакүхо ямар учраас 69-ийг сонгосон нь хэнд ч тодорхой. Харин озэки Харүмафүжигийн 70 дугаар том зорилгыг нь сануулаад авна билээ.

У.Баярсайхан