Генийн өөрчлөлттэй хүнснээс болж хүн төрөлхтөн мөхөж болзошгүй
ердөө л бидний хүнсэндээ хэрэглэдэг хоол хүнс юм.
Цацраг идэвхт бүсээс хол хэрнээ яагаад төрөлхийн согогтой, мутант хүүхдүүд төрөх болов. Хүмүүс бид өөрсдөө био технологийн бүтээгдэхүүнийхээ золиос болж, генийн өөрчлөлтөд орсноос ийм хүүхдүүд сүүлийн жилүүдэд нэмэгджээ.
Хоол хүнсээр хүний биед орсон генийн өөрчлөлттэй организм /ГМО/ нь эрт орой хэзээ нэгэн цагт манай гарагийнхныг мөхөөж болзошгүй гэдэгт олон эрдэмтэн санал нэгддэг.
Түүх сөхөхүй
Генетикийг үндэслэгч, сониуч лам Мендель XIX зууны дунд үед хийсэн эрэл хайгуулаа юунд хүргэж болохыг таамаглаа ч үгүй биз. Тэрээр вандуйг эрлийзжүүлэх замаар удамшил, өөрчлөлтийн зүй тогтлыг олж нээсэн билээ. Түүний энэ нээлтийг анхандаа хэн ч тоогоогүй бөгөөд Менделийг нүднээс далд Вандуйн хаан хэмээн хочилдог байжээ. Үүнээс 40 жилийн дараа буюу XX зууны эхээр эрдэмтэд түүний нээлтийг хүлээн зөвшөөрч, хромсом дотор удамшлын атом байдгийг олж нээсэн аж. Харин 1909 онд ген хэмээх нэр томъёог гаргаснаар хромосом, удамшлын онолыг судалдаг генетикийн залуу шинжлэх ухаан бий болжээ.
Томоохон гүрнүүд энэ шинжлэх ухаанд тулгуурлан дайнд бэлтгэж, эрдэмтэд ч биологийн шинэ зэвсэг бүтээхийн төлөө ажиллаж эхлэв. Тэд янз бүрийн чиглэлээр ажлаа эхлүүлсэн. Тухайлбал, нохойг мууртай, арсланг бартай, хүнийг сармагчинтай эвцэлдүүлэх аргаар өөр төрлийн амьтан гаргаж авах гэж оролдов. Генетикүүд иймэрхүү тэнэг туршилтууд хийснээр армийнхаа бүтэц бүрэлдэхүүнийг нэмэх дуулгавартай алуурчид бэлтгэх гэсэн хэрэг. Гэвч байгаль эх цаанаасаа ижил амьтдыг хоорондоо өсч үржихээр зохицуулсан байжээ. Тиймээс ч нохой муур, хүн амьтны дундаас үр төл гараагүй юм.
Гэхдээ хоорондоо төстэй амьтдыг эрлийзжүүлж болдог аж. Тухайлбал, морь, илжгийг эвцэлдүүлбэл луус, бар, арсланг эвцэлдүүлбэл арслан бар гарна. Эдгээр мутант нь цаашид өсч үржих ямар ч боломжгүй.
Харин орчин үеийн био технологийн салбар байгалийн энэхүү механизмыг өөрчилж чаджээ. Өдгөө эрдэмтэд ургамал, шавж, амьтан, хүний ямар ч геномыг хооронд нь нэвтрүүлэх чадвартай болсон.
АНУ өдгөө генийн инженерчлэлийн лидерүүдийн нэг болжээ. Тус улсын нэртэй компаниуд хортон шавж, ган, хүйтэн халуунд тэсвэрлэх чадвартай ногоо, жимс ургуулдаг боллоо. Ийм үр жимсийг хэдэн сарын турш хадгалж болно. Үүнээс гадна генийн өөрчлөлттэй ургамал нь асар их ургац өгдөг аж. Тэгэхээр хүн төрөлхтөн өлсгөлөнгөөс аврагдлаа хэмээн баярлаж болох нь ээ. Харамсалтай нь, эдгээр бүтээгдэхүүн амьд организмыг мутацид оруулдаг байж болзошгүй аж.
Ашгийн төлөө нууцалж байна
Компаниуд генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүнийхээ технологийг нууцалдаг бөгөөд судалгаа, шинжилгээ хийхийг огтхон ч зөвшөөрдөггүй. Ингэснээр тэдний бизнест сөргөөр нөлөөлнө шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл, корпорациуд хувийн ашгаа тооцож, генийн инженерүүд шинэ технологио худалдахаа бодож, хөдөө аж ахуйн компаниуд мутантаа зарахад л анхаардаг гэсэн үг.
Улс орнууд ч үүнд мөнгө гаргаж, судалгаа хийдэггүй гэхэд болно. Тиймээс 26 хуруутай хүүхэд төрвөл дэмий л Байгалийн алдаа, Төрөлхийн согог гэж үзэж, Илүү хуруунуудыг тайраад л боллоо. Өөр айх зүйлгүй хэмээн худлаа аргацаана. Шинжлэх ухааны судалгаагаар жирэмсэн эх амьсгалын замын өвчин, эм бэлдмэл хэрэглэснээс болж ийм өөрчлөлт гарах магадлалтай. Гэвч ээж нь жирэмсэн байхдаа ямар ч өвчнөөр өвчлөөгүй, ямар ч эм бэлдмэл хэрэглээгүй, хүний иддэгийг л идэж, уудгийг л уусан. Тэр төмсний чипс, вандуй, шош, эрдэнэ шиш, давсалсан өргөст хэмх идэж байсан аж. Эдгээр дотор генийн өөрчлөлттэй хүнс байсныг тэр огт мэдээгүй байх. Тэгээд ч энэ талаар ямар ч хүнсний бүтээгдэхүүний савлагаан дээр дурддаггүй.
Үр удамд нөлөөлдөг
Өдгөө дэлхийн олон орон генийн өөрчлөлттэй төмс, эрдэнэ шиш, вандуй, буурцаг хэрэглэснээс болж гарсан таагүй үр дүнг тэмдэглэдэг болжээ. Эдгээрийг хоол хүнсэнд хэрэглэсний дараа амьтдын үр удамд өөрчлөлт гарч байна.
Нацистын Германд угсаатны зэвсэг гээчийг бүтээх ажиллагаа явуулж байжээ. Фашистууд алуурчин вирусийг удирдаж, еврей болон бусад ард түмнийг устгах төлөвлөгөө явуулдаг байсан аж. Тэд үндэстэн бүрт өөрсдийн гэсэн дархлааны онцлог байдгийг тогтоожээ. Тухайлбал, европчуудад өглөө, өдөр, оройн хоолны оронд гадил, хан боргоцой зэрэг халуун орны жимс идүүлбэл бие нь үлбэгэр дорой болно. Якутууд архи шингээх ферментгүй тул тэднийг согтууруулах ундаагаар устгах боломжтой. Хятадууд сүү шингээх чадваргүй учраас сүүний бактериар хордуулбал гүйлгэж, дайтах чадваргүй болно. Түүнчлэн бичил организмыг агаарт цацаж, ундны усанд хийх замаар тахлыг тарааж болно гэдэг байжээ. Фашистууд эдгээр судалгаагаараа амжилтад хүрээгүй ч яг ийм туршилтыг НАТО-гийн орнуудын нууц лабораторид туршиж байжээ.
Яг үүнтэй адил боом, шувууны томуу, гахайн ханиад зэрэг тахлыг ч бас тусгай хүмүүс тараасан байж болзошгүй. Тэгээд ч жил бүр хаанаас гарал үүсэлтэй нь мэдэгдэхгүй 5-6 шинэ вирус бүртгэгдэж байгаа билээ.
Үүн шиг франкештейн хүнс-нээс болж ойрын жилүүдэд юу тохиох вэ. Генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүн нь генийг мутацид оруулдаг байж болзошгүй. Ялангуяа ийм хүнсийг 2-3 жилийн турш хэрэглэвэл харшил, хордлого, хавдартай болох аюултай.
ОХУ-ын биологийн шинжлэх ухааны доктор Ирина Ермакова шинэ төрсөн хархнуудыг генийн өөрчлөлттэй буурцгийн сүүгээр тэжээжээ. Гэтэл тал нь цаашид амьдарч чадаагүй бөгөөд үлдсэн хэсэг нь хөгжлөөр хоцрогдож, үргүй болсон байна. Судалгааны үр дүнг олон улсын ажиглагчид баталжээ. Тэгэхээр хүнсэнд хэрэглэдэг шош, эрдэнэ шиш, будаа, буурцаг, төмс нь генийн өөрчлөлттэй бол зөвхөн бидний бие махбодод төдийгүй үр удамд ч нөлөөлөх аюултай аж.
