Мэдээллийн технологи бидний алхам бүрийг мөрддөг

улстөр, гэмт хэрэг болон бусад зорилгоор хоорондоо харил­цахад тус дөхөм болж буйтай хэн ч маргахгүй. Түүнч­лэн интернэтийг зугаа­цах, чөлөөт цагаа өнгөрөөх гол арга ч гэж нэрлэж бол­но.

Гэхдээ бид интернэтийг Америкийн цэргийнхэн боловс­руулсан гэдгийг хэзээ ч мартах ёсгүй. Учир нь улс орон, цэрэг цагдаагийнхан бид­нийг сүлжээгээр юу хий­дэг, юу хайдаг, бие биедээ юу бичиж буйг идэвхтэй сонирх­дог аж.

Зураасан код гол тагнуул

Бараа бүтээгдэхүүний зу­раасан код юунд хэрэгтэй вэ гэд­гийг бүгд мэднэ. Энэхүү зураас, цифр нь үнэ, тоо ширхэг, худалдаалсан болон үлдсэн барааг мэдээлдэг. Бидний худалдан авсан бараа кассын лазераар уншигдаж, үнэ нь гарч ирдэг бөгөөд компьютерийн элект­рон падаанд өөрчлөлт оруулдаг. Шаардлагатай бол энэ бүх мэдээлэл интернэтэд ордог аж.

Ингээд л боллоо гэж үү. Мэргэжилтнүүд таныг дэн­дүү гэнэн хэмээж байна. Зарим нь энэхүү зураасан кодыг манай гараг дээрх хүн бүрийг хянах эхний ал­хам гэж үздэг. Хөгжингүй ор­нуудын шуудангийн албаныхан энэхүү зураасан кодоор шууданг хянахад ашиг­ладаг бөгөөд хүсвэл хий­мэл дагуулаас сансарт ч энэ хяналтаа тогтоож чадна. Зураасан кодын тусламж­тайгаар бараа бүтээг­дэхүүнийг худалдан авахаас хэрэглэх хүртэл буюу дэлгүүрээс танай гэрт очих хүртэл мөрддөг байна. Тэгэхээр хэн нэгэн таны хөргөг­чинд байгаа зүйлсийг мэ­дэж байгаа гэсэн үг.

Банкны картууд таны талаар үүнээс ч илүү мэдээллийг дамжуулдаг. Таныг хаана байсан, хэзээ худал­даа хийсэн, ямар үйлчил­гээ үзүүлсэн гээд л. Бэлэн мөнгийг картын сис­темд шилжүүлснээр төр засаг таны худалдан авалт, дур­тай зүйлс, мөнгө санхүүг мэддэг болно.

Дараагийн алхам нь арьсан доор суулгаж буй смарт-чип юм. Бичил чипүүдийг барууны цэрэг, элитийн хүүхдүүд, гэмт хэрэгтнүүд, аюулт өвчтэй хүмүүст аль хэдийнэ нэвтрүүлээд эхэлжээ.

Ерөнхийдөө бэлэн мөнгөөр бус, зээлийн картаар хийсэн төлбөр тооцоо, интернэт банкаар үйлчлүүлэх зэрэг нь өргөн тархсан. Энэ үйлчилгээ таны орлого зарлагаас эхлээд бичгийн хэв, ДНК, гарын хээ зэрэг бүх мэдээллийг хадгалж, дэл­хийн мэдээллийн санд дамжуулдаг ажээ.

Эшелон-ы хяналтад орсон дэлхий ертөнц

Өнгөрсөн зууны сүүлчийн хагасаас эхэлсэн мэдээл­лийн хувьсгал нь цифрэн тө­хөөрөмжийн тусламж­тай­гаар дэлхий дахиныг мөрдөн таг­надаг болжээ. Энэхүү сал­барын анхдагч нь мэдээж, америкчууд.

Дэлхий дахиныг хамарсан элект­рон системийн төслийг АНУ-ын Үндэсний аюулгүй байдлын агентлаг 1971 онд боловс­руулсан түүхтэй. Үүний тусламжтайгаар хүс­сэн цэгийнхээ мэдээллийг авч, боловсруулах боломж бүрд­жээ. Ийм зорилгоор дэлхийн ойролцоох сансрын тойр­гуудад тагнуулч дагуулуудыг суурилуулсан билээ. Тэдгээрийг манай гараг дээр байрласан аварга том парабол антеннууд хянадаг байна. Эдгээр антенн нь радио эфир, АНУ, Европын интернэт сүлжээг хянах төв юм. Энэ бүхнийг нэг л зүйл нэгтгэдэг нь Эшелон.

Энэхүү том төслийг хэрэг­жүүлэхэд улсын мөнгө мэдээж хүрэлцэхгүй. Тиймээс Эшелон-ыг бүтээхэд олон том корпораци оролцсон бөгөөд бүгд л тагнуулын алба­тай хамтарснаар тодорхой хэм­жээний ашиг хүртжээ.

Жишээлбэл, Америкийн авто машины компаниуд Японы үйлдвэрлэгчдийн талаарх Тагнуулын төв газрын нууц мэдээллийг ашиг­­лан их хэмжээний ашиг олсон. Америкийн эрчим хүчний салбарын ком­па­ниудад мэдээлэл өгөхийн тулд НАСА, Холбооны мөр­дөх товчоо 1997 онд Сиэтлд болсон Ази-Номхон далайн хурлыг нууцаар чагнасан түүхтэй.

Экономист сэтгүүлд бичсэнээр Эшелон төсөл хуйвал­даанд дээгүүр байр эзэл­дэг гэнэ. Тус сэт­гүүлийн баталснаар таг­нуулын системээр ашиг олсон, алдагдал хүлээсэн ком­па­ниуд шүүхэд хандах нь ховор байдаг аж. Европын парламент хүртэл Эшелон-оос болж 20 тэрбум еврогийн алдагдал хүлээсэн гэж мэдэгдсэн удаатай.

Эшелон нь PROMIS программ хангамжтай шууд холбоотой. Энэ программ нь усан доорх завийг илрүүлж, хөрөнгийн зах зээлийн хөдөлгөөнийг ч урьдчилан хэлэх чадвартай. Магадгүй Эшелон бие хүний үйлдэл, бодол санааг ч шинжлэх чадвартай юм бил үү, хэн мэдэх вэ.

Өдгөө Эшелон нь АНУ, Канад, Их Британи, Шинэ Зеландын хэдэн мянган таг­нуул, хөлөг онгоц, онгоц, хиймэл дагуул, радараас бүрд­дэг том нууц алба юм. Уг албаны дагуу дэлхий дахин бүсчилэн хуваагдаж, бүх зүйл хяналтад байдаг билээ.

Google-ээс бултаж чадахгүй

АНУ-ын БХЯ 1960-аад оноос цөмийн дайралтыг ч тэсвэрлэх чадвартай бат бэх харилцаа холбооны сүлжээ боловсруулж эхэлсэн. Энэхүү сүл­жээндээ их сургууль, цэр­гийн компьютерууд, сайтыг холбожээ.

Харин 1981 онд сүлжээг ир­гэний болон цэргийн зориу­лалтаар хуваасан байна. Google сүлжээний хувьд өнөөдөр дэлхийн хамгийн шилдэг мэдээллийн каталог болж чаджээ. Энэ сүлжээгээр хүмүүс сонирхож буй мэдээллээ олох боломжтой. Түүнчлэн Google дэлхийн бүх хэсгийн сансраас авсан зурагтай учраас та хүссэн цагтаа дэлхийн өнцөг булан бүрийг тольдон харж болно.

Энэ сүлжээ хэтэрхий хурдацтай хөгжиж буй учир удахгүй та бүтэн өдрийн турш Google-ийн ажиглалтад орж мэдэх юм. Тус сайт 2007 оны тавдугаар сараас хэрэглэгчдийнхээ хувийн бүх мэдээллийг цуглуулж эхэлсэн гэнэ.

Тиймээс Google нэг л өдөр бүх мэдээллийг цуг­луулж, байршил, объект, хүмүүсийг олох хүчтэй болно гэсэн үг. Ер нь энэ сүлжээ бид­ний бодол санаа, ухаан, хийж буй үйлдэл бүрийг хянаж чаддаг болно гэдэгт хуйвалдааныг илчлэгчид итгэлтэй байна.

Э.Мөнхзаяа