Н.Батсуурь Монголчуудынхаа үндэсний бөхөө хүндлэн дээдэлдэг ёсыг улам их мэдэрч байна

зургаа давж Монгол Улсын харцага хэмээх хүндтэй цол хүртсэн Н.Батсуурийг нутаг буцах гэж байхад нь уулзаж Өглөөний зочин буландаа урьж ярилцлаа. Тэрбээр ШШГЕГ-ын Сүлд спорт хорооны бөх юм.

-Юуны өмнө өнөө жи­лийн наадамд өнгөтэй сай­хан барилдаж харцага цол хүртсэнд тань баяр хүргэе?

-Өө маш их баярлалаа.

-Ингэхэд төрийнхөө их баяр наадамд хэдэн жил зо­доглож байна вэ?

-Таван жил төрийнхөө их наадамд зодоглолоо. Энэ жилийн хувьд нутгийнхаа бөхчүүдтэй Тэрэлжийн Харзат амралтад бэлтгэл сургуулилтаа базаасан. Бэлтгэлээ сайн хийсэн учраас өнөөдрийн энэ амжилтад хүрлээ. Мэдээж миний амжилтад гэр бүлийнхнээс гадна ШШГЕГ-ын Сүлд спорт хорооны хамт олон болон Химон констракшн ком­панийнхан багш, дасгал­жуулагч гээд маш олон хү­чин зүйл нөлөөлсөн гэж бодож байна.

-Таныг бөхийн удамтай гэдгийг бөх сонирхогчид андахгүй. Аав, өвөө тань улсын цолтой бөх болохоор бөх болох нь эхнээсээ тодорхой байсан байх. Анх бөхийн замд хэрхэн орж байв даа?

-Манай өвөө Ж.Гэлэг, аавын ах Г.Даваасамбуу хоёр улсын начин хүн. Эрдмийн зэрэг хамгаалсан цөөн бөхийн нэг л дээ. Харин аав минь улсын харцага цолтой. Багаасаа бөхийн гэр бүлд өссөн болохоор бөх болно гэдгээ эртнээс мэддэг байсан нь үнэн. Хүүхэд байхаасаа л аавы­гаа дагаж энд тэндхийн наа­дам, барилдаануудад ал­га­салгүй очдог байсан. Үеийн­хээ хүүхдүүдтэй байнга барилдана. Ингэж явсаар наймдугаар ангид байхдаа бөхөөр тууштай хичээллэхээр шийдсэн. Бөхийн дугуйланд ч явж эхэлсэн. Тухайн үед үндэсний бөхийн УАШТ-нд тавдугаар байрт орчихоод их л урамшиж байж билээ. Харин 19 настайдаа Ховдын наадамд барилдаж, аймгийн начин цол хүртсэн. Гэхдээ дунд нь хоёр жил Япон яваад бөхөөс нэг хэсэг хөндийрсөн гэх үү дээ.

-2011 онд аймгийн арс­лан цол авч байсан са­наг­даж байна?

-Тийм ээ, Дархан-Уул аймгийн 50 жилийн ойгоор наймын даваанд Улсын харцага Ө.Даваабаатартай барилдаж даваад аймгийн арслан цол хүртсэн.

-Энэ жилийн улсын наадамд дөрвийн даваанд өнгөрсөн жилийн түрүү бөхтэй оноолт таарсан. Ту­хайн үед дотроо яг юу бодож байв?

-Дөрвийн даваа бол үзэгчид, бөх сонирхогчдын хүсэн хүлээдэг мөч. Тэр ч утгаараа оноолт чанга таа­рах тохиолдол бий. Миний хувьд нутгийнхаа залуу арслан П.Бүрэнтөгстэй таар­сан. Сайхан яваад барилд­чихъя гэж бодож гарч ирсэн. Санаандаа хүрч барилдаад даваа авсандаа баярладаг.

-Ер нь энэ жил таны хувьд ту­наж үлдээд байсан. Наадмын барил­даа­нуудаа эргэн дурсвал?

-Тийм ээ. Гурвын да­ваанд аймгийн хурц арс­лан Б.Одгэрэлтэй ту­наж барилдаад давсан. Дөр­вийн даваанд арслан П.Бүрэн­төгсийг, тавын даваанд улсын харцага Т.Өсөх-Ирээдүй ах намайг амалж авсан. Энэ цагийн хүчтэй харцагуудын нэгээр улсын цолны босго алхаж бай­гаа­гаараа тухайн үед бахархаж л байлаа. Харин зургаагийн да­ваанд шинээр улсын начин болсон Говь-Алтай аймгийн Цогт сумын харьяат Л.Цэрэн­тогтохтой тунаж ба­рил­даад мөн л давсан.

-Та хоёрын хувьд өм­нө нь олон удаа таарч барил­даж байсан байх аа?

-Бид хоёр өмнө нь олон удаа таарч байсан. Өгөө аваатай байдаг юм.

-Та зургаагийн даваанд барилдаж давчихаад их л баярлаж байх шиг харагд­сан. Ааавынхаа цолонд хүр­сэн болохоор тэр үү?

-Яг тийм. Зургаа дав­чихаад төрийнхөө их есөн хөлт цагаан тугаа тойрч байхдаа цээжээ дэлсээд ав­маар л санагдаж байсан шүү. Аавынхаа цолонд хүрч үнэ­хээр их баярлаж байлаа. Найз нөхдөөс эхлээд олон хүн баяр хүргэж байсан. Одоо ч гэсэн энд тэнд явахад баяр хүргэсэн хүмүүс байдаг. Ер нь монголчууд маань үндэсний бөхөө хүндлэн дээдэлдэг ёсыг улам их мэдэрч байна.

-Долоогийн даваанд мөн л улсын заан Б.Батмөнхтэй тунаж барилдсан. Та хоёрын барилдаан цэрвүү байд­лаас нэлээд удаж байгаа ха­рагдсан?

-Бид хоёрын хэн давсан нь Монгол Улсын заан хэмээх эрхэм хүндтэй цо­лыг авах байсан. Би эхэндээ барьцанд хүрээд барилдчихъя гэж гарч ирсэн нэг л болж өгөөгүй. Харин дан золгоон дээрээс л бүх юм шийдэгдсэн. Б.Батмөнх эхэлж мэх хийсэн. Тэр хү­ний шийдвэр зөв болоод л би өвдөг шороодсон хэрэг. Аливаа бөхийн барилдаан хором бүрт ухаан бодлоо уралдуулж байдаг хойно. Одоо яая гэх вэ дээ. Ирэх жилийн наадам мөн ч хол байна даа гэдэг шиг л. Би начин цолыг алгасаад шууд харцага болсондоо маш их баярлаж байгаа. Гэхдээ улсын цол хүртэж буй бөхчүүд цолондоо ханаад дараагийн барилдаандаа анхаарлаа сайн хандуулж чаддаггүй сул тал бий гэж олон хүн ярьдаг. Надад харин тийм зүйл ажиглагдаагүй шүү. /инээв/

-Нутаг явах гэж байгаа юм байна. Цолны найраа хэ­зээ хийх вэ?

-Тийм ээ. Өнөөдөр төрсөн нутгийнхаа зүг хүлгийн жо­лоогоо залах гэж байна. Сэт­гэл догдлоод сайхан байна. Цолны найрны тов хараахан гараагүй байгаа. Тэгж бай­гаад монгол ёс заншлаа да­гаад өөрийнхөө хэмжээнд мя­лаалгаа хийх бодолтой байна.

-Ярилцсанд баярлалаа. Цаашид олон жил зүлэг ногоон дэвжээндээ зодог­лож наадамчин олноо баяс­гаарай?

-Баярлалаа. Тэр ерөөл бат оршиг. Та бүхний ажилд ч гэсэн амжилт хүсэе.

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments

Н.Батсуурь Монголчуудынхаа үндэсний бөхөө хүндлэн дээдэлдэг ёсыг улам их мэдэрч байна

зургаа давж Монгол Улсын харцага хэмээх хүндтэй цол хүртсэн Н.Батсуурийг нутаг буцах гэж байхад нь уулзаж Өглөөний зочин буландаа урьж ярилцлаа. Тэрбээр ШШГЕГ-ын Сүлд спорт хорооны бөх юм.

-Юуны өмнө өнөө жи­лийн наадамд өнгөтэй сай­хан барилдаж харцага цол хүртсэнд тань баяр хүргэе?

-Өө маш их баярлалаа.

-Ингэхэд төрийнхөө их баяр наадамд хэдэн жил зо­доглож байна вэ?

-Таван жил төрийнхөө их наадамд зодоглолоо. Энэ жилийн хувьд нутгийнхаа бөхчүүдтэй Тэрэлжийн Харзат амралтад бэлтгэл сургуулилтаа базаасан. Бэлтгэлээ сайн хийсэн учраас өнөөдрийн энэ амжилтад хүрлээ. Мэдээж миний амжилтад гэр бүлийнхнээс гадна ШШГЕГ-ын Сүлд спорт хорооны хамт олон болон Химон констракшн ком­панийнхан багш, дасгал­жуулагч гээд маш олон хү­чин зүйл нөлөөлсөн гэж бодож байна.

-Таныг бөхийн удамтай гэдгийг бөх сонирхогчид андахгүй. Аав, өвөө тань улсын цолтой бөх болохоор бөх болох нь эхнээсээ тодорхой байсан байх. Анх бөхийн замд хэрхэн орж байв даа?

-Манай өвөө Ж.Гэлэг, аавын ах Г.Даваасамбуу хоёр улсын начин хүн. Эрдмийн зэрэг хамгаалсан цөөн бөхийн нэг л дээ. Харин аав минь улсын харцага цолтой. Багаасаа бөхийн гэр бүлд өссөн болохоор бөх болно гэдгээ эртнээс мэддэг байсан нь үнэн. Хүүхэд байхаасаа л аавы­гаа дагаж энд тэндхийн наа­дам, барилдаануудад ал­га­салгүй очдог байсан. Үеийн­хээ хүүхдүүдтэй байнга барилдана. Ингэж явсаар наймдугаар ангид байхдаа бөхөөр тууштай хичээллэхээр шийдсэн. Бөхийн дугуйланд ч явж эхэлсэн. Тухайн үед үндэсний бөхийн УАШТ-нд тавдугаар байрт орчихоод их л урамшиж байж билээ. Харин 19 настайдаа Ховдын наадамд барилдаж, аймгийн начин цол хүртсэн. Гэхдээ дунд нь хоёр жил Япон яваад бөхөөс нэг хэсэг хөндийрсөн гэх үү дээ.

-2011 онд аймгийн арс­лан цол авч байсан са­наг­даж байна?

-Тийм ээ, Дархан-Уул аймгийн 50 жилийн ойгоор наймын даваанд Улсын харцага Ө.Даваабаатартай барилдаж даваад аймгийн арслан цол хүртсэн.

-Энэ жилийн улсын наадамд дөрвийн даваанд өнгөрсөн жилийн түрүү бөхтэй оноолт таарсан. Ту­хайн үед дотроо яг юу бодож байв?

-Дөрвийн даваа бол үзэгчид, бөх сонирхогчдын хүсэн хүлээдэг мөч. Тэр ч утгаараа оноолт чанга таа­рах тохиолдол бий. Миний хувьд нутгийнхаа залуу арслан П.Бүрэнтөгстэй таар­сан. Сайхан яваад барилд­чихъя гэж бодож гарч ирсэн. Санаандаа хүрч барилдаад даваа авсандаа баярладаг.

-Ер нь энэ жил таны хувьд ту­наж үлдээд байсан. Наадмын барил­даа­нуудаа эргэн дурсвал?

-Тийм ээ. Гурвын да­ваанд аймгийн хурц арс­лан Б.Одгэрэлтэй ту­наж барилдаад давсан. Дөр­вийн даваанд арслан П.Бүрэн­төгсийг, тавын даваанд улсын харцага Т.Өсөх-Ирээдүй ах намайг амалж авсан. Энэ цагийн хүчтэй харцагуудын нэгээр улсын цолны босго алхаж бай­гаа­гаараа тухайн үед бахархаж л байлаа. Харин зургаагийн да­ваанд шинээр улсын начин болсон Говь-Алтай аймгийн Цогт сумын харьяат Л.Цэрэн­тогтохтой тунаж ба­рил­даад мөн л давсан.

-Та хоёрын хувьд өм­нө нь олон удаа таарч барил­даж байсан байх аа?

-Бид хоёр өмнө нь олон удаа таарч байсан. Өгөө аваатай байдаг юм.

-Та зургаагийн даваанд барилдаж давчихаад их л баярлаж байх шиг харагд­сан. Ааавынхаа цолонд хүр­сэн болохоор тэр үү?

-Яг тийм. Зургаа дав­чихаад төрийнхөө их есөн хөлт цагаан тугаа тойрч байхдаа цээжээ дэлсээд ав­маар л санагдаж байсан шүү. Аавынхаа цолонд хүрч үнэ­хээр их баярлаж байлаа. Найз нөхдөөс эхлээд олон хүн баяр хүргэж байсан. Одоо ч гэсэн энд тэнд явахад баяр хүргэсэн хүмүүс байдаг. Ер нь монголчууд маань үндэсний бөхөө хүндлэн дээдэлдэг ёсыг улам их мэдэрч байна.

-Долоогийн даваанд мөн л улсын заан Б.Батмөнхтэй тунаж барилдсан. Та хоёрын барилдаан цэрвүү байд­лаас нэлээд удаж байгаа ха­рагдсан?

-Бид хоёрын хэн давсан нь Монгол Улсын заан хэмээх эрхэм хүндтэй цо­лыг авах байсан. Би эхэндээ барьцанд хүрээд барилдчихъя гэж гарч ирсэн нэг л болж өгөөгүй. Харин дан золгоон дээрээс л бүх юм шийдэгдсэн. Б.Батмөнх эхэлж мэх хийсэн. Тэр хү­ний шийдвэр зөв болоод л би өвдөг шороодсон хэрэг. Аливаа бөхийн барилдаан хором бүрт ухаан бодлоо уралдуулж байдаг хойно. Одоо яая гэх вэ дээ. Ирэх жилийн наадам мөн ч хол байна даа гэдэг шиг л. Би начин цолыг алгасаад шууд харцага болсондоо маш их баярлаж байгаа. Гэхдээ улсын цол хүртэж буй бөхчүүд цолондоо ханаад дараагийн барилдаандаа анхаарлаа сайн хандуулж чаддаггүй сул тал бий гэж олон хүн ярьдаг. Надад харин тийм зүйл ажиглагдаагүй шүү. /инээв/

-Нутаг явах гэж байгаа юм байна. Цолны найраа хэ­зээ хийх вэ?

-Тийм ээ. Өнөөдөр төрсөн нутгийнхаа зүг хүлгийн жо­лоогоо залах гэж байна. Сэт­гэл догдлоод сайхан байна. Цолны найрны тов хараахан гараагүй байгаа. Тэгж бай­гаад монгол ёс заншлаа да­гаад өөрийнхөө хэмжээнд мя­лаалгаа хийх бодолтой байна.

-Ярилцсанд баярлалаа. Цаашид олон жил зүлэг ногоон дэвжээндээ зодог­лож наадамчин олноо баяс­гаарай?

-Баярлалаа. Тэр ерөөл бат оршиг. Та бүхний ажилд ч гэсэн амжилт хүсэе.

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments
Back to top button