Дан дээлтэй даарсан МАН-ынхан МАНАН-г байгуулахаар Н.Алтанхуягийг шахаж эхэллээ

хэ­мээн гайхуулж ирсэн МАН-ынхан төв талбайд тайчих үзүүл­бэр үзүүлж, ахмадуудын цуглаан зохион байгуулав. Бяцхан уянгын халилтай, өсвөр үеийн 40.9 хувь нь хар тамхинд донтсон хэмээн улаан цагаандаа гарч гүтгэсэн, айл болгонд нэг биеэ үнэлэгч, нэг архичин байдаг хэмээн Монголын ард түмнийг тэр чигээр нь доромжилсон үнэгүй хошин шогийн тоглолтын эцсийн зорилго нь албан тушаал, алдар нэр, амбийцын төлөө байсан гээд шууд дүгнэчихэд хатуудах юмгүй.

Улс орны эдийн засгийн тооцоо судалгаатай асуудлыг өлгөж аваад, талх тэдэн төгрөг, мах ийм байна, Засгийн газар, УИХ-ын гишүүд бид иргэдээ ингэж туйлдаж байхад юу хийж сууна вэ хэмээн буруугаа өөрсдөөсөө хайх эр зориг байсангүй. Ир­гэдийн амьдралд төдийлөн ач холбогдолтой бус асуудлаар улс­төржиж, албан тушаалаа са­на­галзан, хэрэгтэй, хэрэггүй ир­гэний хөдөлгөөнүүд, хэдэн оюут­нуудад мөнгө төлөн жагсааж, учраа мэдэхгүй яваа намынхаа ахмадуудыг цуглуулан үзүүлбэр хийсэн нь ард түмнээс өчүүхэн төдий ч үнэлгээ авч чадсангүй. Харин ч эсрэгээрээ махны үнийг 1200 болгож, буйдантай жагсаж байснаас нь илүү нэр хүнд, рейтингээ алдах нь тэр.

МАН Монгол Улс, Монголын ард түмнээр дэнчин тавьж байна

Дан, давхараараа хэрэлдэх шалт­­гааныг хэн эхлээд тавьсан бэ гэдгээс эхлээд түүх сөхөж үзвэл их зүйл ярина. Өөрөөр хэлбэл, УИХ-д суугаа МАН, тэр үеийн МАХН-ын 72 гишүүн Үндсэн хуульд дордохын долоон өөрчлөлт гэх засварыг хийж 12 жил давхар дээлтэй байх эрх олгож авсан байдаг. Өдгөө тэр 72 нөхрөөс 10 гаруй нь УИХ-даа суусаар байна. Нэр цохож хэлвэл, өнөөдрийн энэ хошин жүжигт гол дүр бүтээж гүйгээд байгаа Ц.Нямдорж, М.Энх­болд нарын 10 гаруй ги­шүүд энэхүү УИХ-ын гишүүн Зас­гийн газрын сайдын албан ту­шаалыг хамт хаших ёстой гэх заалтыг өргөн мэдүүлж батлуулж байсан нь хуулийн архивт тодоос тод бичигдэн үлджээ.

Тэгэхээр өөрсдийнхөө Засгийн газарт орчих юмсан, эргээд албан тушаалдаа очихсон гэсэн жи­жигхэн хүслийнхээ төлөө хий­сэн өөрчлөлтөө эргээд эсэр­гүү­цээд явж байна гэхээр эмгэ­нэл­тэй санагдаад байгаа юм. Хийгүй хээгүй улстөрчидтэй улс төрийн нам гэдэг атлаа нэг гараар хийсэн ажлаа нөгөө гараараа нураах гэж зүтгэж яваа нь ямар гээ­чийн тэнэглэл вэ. МАН-ын туй­лын зорилго нь Засгийн га­зарт орж МАНАН байгуулах хү­сэл. Энэ далд санаагаа ч нуухгүй бай­гаа. Саяхан МАН-ын дарга М.Энх­болд хэдэн сэтгүүлчдийг суулган МАН-ын дарга ба сэтгүүлчид уул­залт хийх үеэрээ ч энэ са­наагаа нуугаагүй. Нийтийн эрх ашгийн төлөө нэгдэж ажиллахад буруудах юмгүй гэсэн түүний үгний цаад санаа нь Ерөнхий сай­дад хаяглагдаж байсан нь нууц биш. Тиймдээ ч Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийг муухай ха­раг­дуулахын тулд байдаг арга чаргаа хэрэглэж, муу муу­хай бүхнийг түүнд нялзааж, өөрс­дийнх нь өмнө бууж өгтөл нь эл­дэв хорон муу үгээр булах так­тик хэрэгжүүлж байгаа юм.

Ху­дал үгийг мянга давтахаар үнэн болдог гэдэг арга барилаар ажиллаж нэг үгээ хэдэн зуун удаа давтана. Хуулийг мушгиж, ард түмний өмнө, УИХ-ын чуулган, хэвлэлийн хурал дээр ч нэг л зүйлийг тэд ярьдаг. С.Бямбацогт, Ц.Нямдоржоос эхлээд ярьдаг нэг л сэдэвтэй, гишүүд нь. Тооцоо судалгаагүй атлаа эдийн засаг хэцүүдлээ гэх. Ерөнхийлөгчийн эртнээс бодож төлөвлөж өргөн барьсан УИХ-ын гишүүн Засгийн газрын гишүүн байх ёсгүй гэх хуулийг мушгин гуйвуулж, энэ асуудлаар улс төр хийгээд байгаа нь хэрээс хэтэрлээ. Улсын төсөв хэлэлцэж байсан, улс орны эрх ашигт нийцтэй хуулиуд хэлэлцэж байхад тэднээс гараагүй авир одоо л гарч байна. Алтны хуулийг өөрчилж, өөрсөддөө ашиг­тай байдлаар засч байна хэ­мээн худлаа гоншигоносоор бат­луулсан. Ам.долларын ханшийг 1384 төгрөгөөр тооцож суухад сө­рөг хүчний үүргээ гаргахгүй яасан юм бол.

Гадны хөрөнгө оруулалт 50 гаруй хувиар буур­лаа хэмээн өдөр болгон үг­лэж байгаа атлаа гадныханд мон­голыг муухай харагдуулах энэ мэт жүжиг тавьж байгаа нь ард түмний төлөө, улс орны эрх ашиг, эдийн засгийг аврах гэ­сэн улс төрийн хүчний хийдэг ажил мөн үү. Гадныхны өмнө мон­голыг муухай харагдуулах нь тэдэнд ашигтай байгаа юм биш үү. 40 гаруй мянган аж ахуйн нэгж хаалгаа барьчихсан юм бол тэднийг цуглуулаад төв талбай дээр зогсоод тэмцье. Гэтэл тоо ярихаас өөрөөр тоймтой үйл хэ­рэг явуулахгүй байгаа тэд­нийг аж ахуйн нэгжүүдийн тө­лөө тэмцэж байна гэж хэлж ча­дах­­гүй нь.

Тэгэхээр МАН-д энэ бүхэн зүгээр л шоу хийхэд ашиг­­лах, Монгол Улсыг муухай хараг­­дуулах, монголчуудыг до­ромж­лох баримт төдийхөн бай­жээ. Цаад санаа нь бол дээр хэлсэнчлэн сандал суудлын эрх ашиг. Энэ бүхэнд ганцхан үнэн байгаа нь эндээс хэн хожих вэ гэдэг асуудал. Мэдээж Засгийн газрыг тогтворгүй байлгалаа гээд монголын ард түмэн хожихгүй. Магадгүй МАН-д ашигтай байж болох ч энэ хөгийн тэмцлээс бол Монгол Улс, монголын ард түмэн өөрсдөө хохирно. Эв түнжингүй, нэг нэгийгээ элдвээр дуудсан улс төрийн хүчнүүдээс болж ирэхгүй байгаа гэх хөрөнгө оруулалт улам алсарч, иргэд зүдэрч, аж ахуйн нэгжүүд л дампуурна. Ха­туухан сануулахад, ирэх сон­гуу­лиар хэдэн суудал авахын төлөө Мон­гол Улсаар, монголын ард түм­нээр МАН дэнчин тавиад бай­гаа хэрэг биш үү.

Дан дээлтэй ажиллаж байсан түүх байдаг бил үү

УИХ-ын гишүүн Засгийн газ­рын сайдын албыг давхар ха­ших­гүй байх тухай дан ганц сэт­гүүл­чийн өнцгөөс дүгнэнэ гэвэл өрөөсгөл болно. Тиймээс хуулийн заалт болон дан дээлтэй Засгийн газар өмнө нь ажиллаж байсан эсэх талаар түүх сөхөөд үзье. МАН-ын тавьж байгаа дараагийн нэг хүсэлт бол Засгийн газрын сайдууд санал хураалтад оролцох нь ашиг сонирхлын зөрчил үүсгэнэ гэх асуудал. Тэгвэл энэ асуудлыг хуульд арай өөрөөр тайлбарласан байдаг аж. Өөрөөр хэлбэл, УИХ-ын Дэгийн тухай хуулийн Санал хураалт явуулах журам хэсэгт 91.6-д Гишүүн шийдвэр гаргах асуудлаар өөрийн болон гэр бүлийн гишүүдийн хувьд ашиг сонирхлын зөрчилтэй гэж үзвэл санал хураалтад оролцохоос сайн дураар татгалзах бөгөөд энэ ту­хайгаа хуралдаан даргалагчид урьдчилан мэдэгдэнэ гэж заа­сан байдаг.

Тэгэхээр МАН-ын сайдууд ашиг сонирхлын зөрчилтэй учраас санал өгч болохгүй гэх албан шаардлага, бичиг баримт тайлбар сэлт нь аль нэг хуулийн хүрээнд хамрагдахгүй байгаа юм. Д.Оюун­хорол, Б.Бат-Эрдэнэ нар хувьдаа Их дээд сургуультай уч­раас Дээд сургуулийн сан­хүү­­жилтийг хэлэлцэх үеэр гар­гасан. Хуралдаан даргалагчид мэ­­дэгдээгүй учраас хуралдаан дар­галагч ашиг сонирхлын зөр­чилтэй гэдгийг нь сануулж тэд­нийг гаргасан асуудлыг сайд нар санал хураалтад оролцох, оролцохгүй асуудалтай холбож тайлбарлах нь өөрөө хуулийг мушгисан асуудал болж байна.

Мөн Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зо­хи­цуулах, ашиг сонирхлын зөрч­лөөс урьдчилан сэргийлэх ту­хай хуулийн 18 дугаар зүй­лийн Давхар ажил эрхлэхтэй хол­богдсон хязгаарлалт гэдэгт буюу 18.2-т Улсын Их Хурлын болон Засгийн газрын гишүүн дараах ажил, албан тушаалыг давхар эрхэлж болно хэмээгээд 18.2.4-т хуульд заасан бол өөр өөрийн чиг үүргийн дагуу Улсын Их Хурлын болон Засгийн газрын албан тушаал хэмээн заажээ. Тэгэхээр хуулиар зөвшөөрөгдсөн ажил үүргээ хийж байгаа гэсэн үг юм. Давхар дээлгүй байсан Засгийн газар байсан уу гэдэг асуудлыг сөхөөд үзвэл нэг удаагийн оролдлого байсан. Өөрөөр хэлбэл, 1996 оны УИХ-ын сонгуульд АН олонхи болж Засгийн эрхийг барьсан ч дөрвөн удаа Ерөнхий сайд нь солигдсон нь танхимын гишүүдээ гаднаас сонгосноос болсон гэдгийг улс төр судлаачид дуу нэгтэй хүлээн зөвшөөрдөг.

Түүнчлэн өнөөгийн цөөнхийн Намын дарга нь Ерөнхий сайдаар томилогдох ёстой гэх явуулгаас болж, бүрэн эрхийнхээ хугацаанд дөрвөн ч Ерөнхий сайдын нүүр үзсэн юм байна. Танхимын гаднаас бүрдүүлэх нь Засгийн газрын тогтворгүй байдалд нөлөөлдөг, олон сайдууд солигдох, тогтвор­гүй байдлыг авч ирдэг гэдгийг түүх нь нотлоод өгчихсөн уч­раас МАН ч Засгийн эрх барьж байхдаа танхимаасаа Засгийн газ­раа бүрдүүлж байсан түүх­тэй. Боловсон хүчний чадвар, нөөцөөрөө гайхуулдаг атлаа тан­химын гаднаас засгаа бүрдүүлэх гэж төвдөхгүй байсныгаа тайл­барлаж чадахгүй л яваа юм. 1996-2012 оны хооронд буюу таван удаа­гийн УИХ-ын чуулганы ху­га­цаанд 10 удаагийн Засгийн га­зар ажиллажээ. Энэ хугацаанд Зас­гийн газарт 129 сайд алба хаш­санаас 44 нь дан дээлтэй, 85 нь давхар дээлтэй байсан түүх­тэй. Үе, үеийн Засгийн газарт үр­гэлжид давхар дээл өмсөж бай­сан эрхмүүд өнөөдөр дээл тай­луулах үзүүлбэр үзүүлж, шоу хийгээд байгааг доорх хүс­нэгтээс бэлхнээ харж болно.

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments
Back to top button