Даварсаар даварсаар Давгын оронд
УИХ-ын 2012 оны сонгуулийн өмнө хуульдаа өөрчлөлт оруулан байж улстөр дэх эмэгтэйчүүдийн тоог нэмэгдүүлсэн. Харамсалтай нь өдгөө нийгэмд эерэг нөлөө үзүүлэхэд тус дэм болох ёстой эмэгтэйчүүд маань сандал суудлын хэрүүл хийгээд сөхөө алга. Өөрөөр хэлбэл төрд олонхыг бүрдүүлж буй АН-ын бүсгүйчүүд өөр хоорондоо хэвлэлээр хэрүүл хийж эхэллээ. УИХ-ын гишүүн Р.Бурмаа “давхар дээл” тайлах эсэх асуудлаар намынхаа эсрэг байр суурьтай байгаагаа илэрхийлснээс хойш энэ бүх үйл явц олны өмнө дэлгэгдсэн гэхэд хилсдэхгүй. Ядахад түүнд өөрт нь ч хэлэлгүйгээр намынх нь Хяналтын зөвлөлийнхөн хуралдаж, “УИХ-д намын жагсаалтаар гишүүн болсон учраас наад нөхрөө хөөх нь зүйтэй” гэсэн шийдвэрийг гаргачихсан. Мэдээж парламентад гишүүн болж, бүр цаашлаад Өргөдөл гомдлын байнгын хороог тэргүүлж байгаа хүний хувьд Р.Бурмаа гишүүн өөрийнх асуудлыг эзгүйчилж, амралтын өдрөөр шийдвэрлэсэнд ихэд бухимдсан. Асуудлыг нааштайгаар шийдэх биз хэмээн харзнах зуурт нь АН-ын генсек Ц.Оюундарь “Жагсаалтаар орж ирсэн гишүүн намын шийдвэрээ л дагах ёстой” гэх мэдэглдийг хийж, цаад утгаараа яасан ч бидний зөв гэдэг санаагаа илэрхийлчихээд байгаа юм. Мэдээж түүний хувьд төрийн эрх барьж намын буй намын гал тогоог барьж байгаа учраас аливаа асуудалд гишүүдтэйгээ хатуухан хариуцлага тооцохоос аргагүй. Гэхдээ АН-ын хариуцлагын журамд зааснаар бол Р.Бурмаа гишүүний асуудлыг эхлээд Хяналтын ерөнхий хорооны шийдэж, дараа нь Үндэсний зөвлөлдөх хороо хуралдан баталгаажуулж, хүчин төгөлдөр болгох учиртай. Өөрөөр хэлбэл эцсийн шийдвэр гараагүй байгаа гэсэн үг.
Гэтэл Р.Бурмаа гишүүн “УИХ-ын гишүүн, ард түмний элчийн хувьд нийт иргэн, улсын ашиг сонирхлыг эрхэмлэн, төрийн хуулийг дээдлэн сахиж, гишүүний үүргээ чин шударгаар биелүүлнэ. Үндсэн хуулиас дээгүүр давсан намын дүрэм байдаг гэдгийг би сая л мэдлээ” гэж мэдэгдээд байгаа.
Ёстой л гээнэ дээ ч бий, гооно доо ч бий гэгчээр хэн, хэн нь өөрийнхөө зөв болгож ойлгуулахаар зүтгэж байна. Хэдийгээр өнгөц харахад АН дотооддоо хагаралдаж байгаа мэт боловч “мал тэжээвэл ам тосдоно, хүн тэжээвэл толгой цусдана” гэдгийг бодитоор мэдрүүлэв. УИХ-д нэр дэвшихийн тулд намын гишүүд дотооддоо хэчнээн маргалдаж, мэтгэлцэж, их хэмжээний мөнгө төгрөгийн хандив өгч сүйд болдгийг ард түмэн аль хэдийн мэддэг болсон. Яг л энэ зарчмаар өнгөрсөн удаагийн сонгуульд нэр дэвших үйл явц өрнөж, АН эмэгтэйчүүддээ боломж олгосон. Тиймдээ арай олон хүний санал авснаараа Р.Бурмаа УИХ-ын гишүүн болох хувь тохиосон.
Тэрбээр АН-ын анхдагч гишүүн ч биш, замын дундаас заяагаа холбогсодын нэг. Өөрөөр хэлбэл түүнийг олон нийт “Сонгогчдын боловсрол төв”-ийн тэргүүн гэдгээр нь л мэднэ. Тиймдээ ч мань гишүүн 2012 оны сонгуулийн хуульд орсон холимог системийг мэдэхийн дээдээр мэдэж, намын жагсаалтаар парламентад орсон гишүүний толгойг “илэх” цоорхой байгааг ажиглачихсан байсан гэсэн үг.
Р.Бурмаа гишүүн “давхар дээл” тайлахыг дэмжсэн нь Засгийн газрыг огцруулах шийдвэрт санал өгсөн гэсэн үг. Цаад утгаараа Засгийн газрыг тогтвортой байлгах сонирхол түүнд алга. Тэжээсэн бяруу тэрэг эвддэг гэгчээр 2012 оны сонгуулиас өнөөг хүртэл замнаж ирсэн амжилтаа өдгөө нурааж унагахад гар бие оролцохоор зэхэж байгаагаас ялгаагүй харагдаж байгаа юм. Тэгээгүйсэн бол асуудлын гол нь юундаа байгаад, Засгийн газрыг унагавал ямар ашигтай вэ гэдгийг тайлбарлах учиртай. Нэгэнт хөдөлчихсөн галт тэргийг замын дунд зогсоовол хэсэг хугацаанд хурдаа авах гэж цаг алддаг. Түүн шиг л Засгийн газрыг одоо “татаад унагачихлаа” гэхэд орных нь бүтцийг бүрдүүлэх болон хийж эхлүүлсэн ажлууд нь ч талаар өнгөрөх уршигтай. Үүнийг Р.Бурмаа гишүүн маш сайн мэдэж баймаар.
Харамсалтай нь Р.Бурмаа гишүүн эрсдлийг тооцохоос түрүүлж, “Төрийн сүлдэндээ тангараг өргөсөн хүн. Жагсаалт, тойргийн гишүүн гэсэн ялгаа зааг байхгүй. УИХ-ын гишүүнийг эргүүлэн татах тодорхой заалт байдаг” хэмээн өөрийгөө өмгөөлж суугаа нь зүйд нийцнэ гэж үү.
Нөгөөтэйгүүр намдаа элссэн түүнд итгэж, жагсаалтын аравдугаарт багтаасан АН-ынхны хохь ч юм шиг. Юутай ч Р.Бурмаа гишүүний энэхүү үйлдлийг харах нь ээ “Хойноос ирээд хот минийх, хотонд ороод хонь минийх” гэдэг үгийг эрхгүй сануулаад байх шиг.
Б.Төгөлдөр
