Хэн юу хэлэв

Ц.Элбэгдорж: Тавантолгойн нүүрсний ордын ашиглалтыг хувийн хэвшилд даатгана    

Япон улсад албан ёсны айлч­лал хийж буй Ерөнхийлөгч Ц.Эл­бэгдоржийн мэдэгдэл урьд, урь­дынхаас өөр байлаа. Тэр­бээр “Монголын ирээдүй бол­сон хүү­хэд багачууд сургууль цэцэр­лэгээр дутагдах үед япончууд тусламжийн гараа сунгаж байсныг бид цаг ямагт санадаг. Гэхдээ нэг нь үргэлж авч, нөгөө нь үргэлж өгдөг цаг дуусч байна.

Японы буцалтгүй тусламж энэ оноор дуусгавар болж байна” хэмээн онцлон тэмдэглэсэн юм. Хоёр улсын хооронд 1972 онд дипломат харилцаа тогтсон бөгөөд 1977 онд Япон улс “Говь” улсын үйлдвэрийг (анхаар 2007 онд хувьчлагдсан) барихад буцалтгүй тусламж үзүүлсэн. 1990 онд ардчилал, зах зээлийн эдийн засагт шилжихээс өмнө социалист тогтолцоотой байсан БНМАУ-д Япон улсаас үзүүлэх тусламж нь “Говь” улсын үйлдвэрийн техникийн тусламж төдийхнөөр хязгаарлагдаж байв.

1990 оны Монгол дахь нийгмийн тогтолцооны өөрчлөлт нь эрх чөлөө, ардчилал, зах зээлийн эдийн засаг зэрэг үнэт зүйлсийг бидэнтэй хуваалцах боломжийг нээснээр Япон улс Монгол Улсад үзүүлэх зээл тусламжийн хү­рээ­гээ өргөжүүлсэн билээ. Япон улсын Засгийн газар 1991 оноос хойш 2011 оны гуравдугаар сар хүртэл Монгол Улсад нийтдээ 94.5 тэрбум иенийн буцалтгүй тус­ламж,  75.8 тэрбум иенийн хөн­гөлөлттэй зээл, 37.5 тэрбум иенийн Техникийн хамтын ажил­лагааны тусламж үзүүлжээ. Өөрөөр хэлбэл Монгол Улсын хувьд гадаадын нийт тусламжийн 50-иас илүү хувийг Япон Улсын Зас­гийн газар олгоод байгаа гэ­сэн үг юм. Өгөх хүн гэдийж, авах хүн бөхийдөг нь жам.

Энэ ут­гаараа хоёр улсын харилцаанд Япон давамгайлж байсан нь үнэн. Тэгвэл одоо манай төрийн томчууд Японоос юм гуйх гэж биш, ажил хэрэг ярихаар очдог болно гэдгийг Ерөнхийлөгч онц­лон тэмдэглэсэн нь туй­лын ач холбогдолтой юм. Ерөн­хий­лөгч­тэй хийсэн уул­залтын дараа Японы Ерөнхий сайд Шинзо Абэ “Хоёр улс худалдааны чөлөөт бүс байгуулахаар тохирлоо. Бид энэ асуудлыг ирэх оны эхээр тус, тусынхаа парламентад оруулж хэлэлцүүлнэ. Чөлөөт ху­дал­­­дааны бүс байгуулагдсанаар Япон­чуудын хувьд Монголд хэ­рэг­­жиж байгаа болон шинээр хэ­рэг­жүүлэх төслүүдэд оролцох боломжийг нэмэгдүүлнэ гэж үзэж байгаа” хэмээн мэдэгдсэн нь Ерөнхийлөгчийн хэлсэн үг үнэн болохыг илтгэнэ.

Ерөн­хий­лөгчийн хийсэн мэдэгдэлд “Таван­толгойн нүүрсний ордын ашиглалтыг хувийн хэвшилд даатгах нь зүйтэй гэсэн шийдэлд Мон­голын тал хүрч байна. Та­ван­толгойн төсөлд оролцох Японы компаниуд Монголын ху­вийн хэвшлийн компаниудтай хамт­ран ажиллахыг Монголын төр дэмжинэ” гэсэн нь мөн яах ар­гагүй өнгөрсөн долоо хоногийн онц­лох мэдээ болсон юм. Энэ шийдвэрийн ач холбогдлын та­лаар бичих цаг олдох биз ээ.

 

З.Энхболд: Оюутолгойг ашиглаагүй байсан бол дээр байж

\

УИХ-ын дарга телевизийн нэвт­рүүлэгт оролцох үедээ улс ор­ны эдийн засагт тулгамдаад бай­гаа олон чухал сэдвээр са­наа бодлоо хуваалцжээ. Түү­ний хийсэн мэдэгдлүүдээс хам­­гийн их анхаарал татсан нь Мон­гол­чуудыг 100 жил тэжээх үүц гэг­дэж байсан Оюутолгойн та­лаар хийсэн мэдэгдэл байв. Тэр­бээр “Оюутолгой”-д зээл авч орсноосоо болоод, ороогүй байсан нь дээр юм гэдэг үзэл бодол руу өнөөдөр шилжиж байна” хэмээн хэлсэн юм.

Ард иргэд бол 2009 онд байгуулсан Оюутолгойн гэрээг маш их шүүмжилдэг ч төр засаг харин шийдвэрээ байнга хамгаалсаар ирсэн түүхтэй. “Хэдийгээр санасан хэмжээнд хүрэхгүй ч гэсэн ордоо ашиглаж, ирээдүй рүү арай хурдан алхая” гэсэн энэ шийдвэрийг бас ч буруу гэх аргагүй. Гэтэл УИХ-ын дарга “Ашигладаггүй л байж” гэж хэлснээрээ Оюутолгой ма­найд ашиг өгч чадахаа боль­сон гэдгийг харууллаа.  Тэр­бээр үүнээс гадна өөр олон сонир­хол­той сэдвээр санал бодлоо илэр­хийлсний нэг нь төмөр замын царигийн тухай. Нэг хэсэг анхаарлын төвд ороод байсан энэ асуудлаар УИХ-ын дарга “Цариг өргөн нарийн байх нь гуравдугаар асуудал Монгол Улсад үйлдвэрлэсэн 10 сая тонн ширэм дэлхийн зах зээлийн үнээр зарагдах нь царигаас илүү хэрэгтэй.

НҮБ-ын далайд гарцгүй орнуудын хэлэлцээрт “Далайд гарцгүй улс далай руу явахад замд нь байгаа улсууд өөрийнхөө компанитай адилхан тарифаар нэвтрүүлэх үүрэгтэй”. Бид тийм эрхтэй, тэр эрхээ гэрээгээр зохицох ёс­той юм. Тэгэхээр бид хоёр улс­тайгаа тэдний нутгаар дам­жин далайн эрэгт хүрдэг гэ­рээ­нүүдээ байгуулж авах нь чу­хал. Тэгэхгүй бол бид бус нут­гийн худалдаагаар хятадад өгөөд дэлхийн үнийг авч ча­дах­гүй байгаа юм.  Манай бүтээг­дэ­хүүн далайд хүрч байж л дэл­хийн зах зээлийн үнээ барьж ав­на” хэмээн үзэл бодлоо илэр­хийлсэн юм.

 

Ц.Оюунбаатар: Эрх баригчид “Чингис бонд”-оор компаниа санхүүжүүлж байгаа
\

Үнэн үг гол зурдаг. Ардчил­сан төрийн өнгөн дээр шудар­га ёс тогтох биш, хууль жур­маар өнгөлөн далдалсан луй­вар булхай цэцэглэн хөгж­жээ. Микро автобусыг цэгц­лэх нэрээр нийслэл болон хот хоорондын тээврийн шугамуу­дыг хэдхэн том компанид ху­вааж өгсөн, шударга сайн тө­сөл боловсруулаад ирсэн аж ахуйн нэгжид “журам” харуулж явуул­чихаад яг хуулбарласан өөр компанид зээл олгодог гээд МАН-ын үед байсан шударга бус явдал одоо ч хэвээрээ байна.

МАН төр барьж байх жи­лүүддээ тендерт өөрийнхөө та­лын компаниудыг ялуулдаг бай­сан, Ардчлсан намынхан үнийг нь марталгүй хонзон са­на­сан байж. “Чингис бонд”-ын хө­рөнгөөр санхүүжүүлж байгаа зээ­лийн ихэнх нь Ардчилсан на­мын талын компаниудад оч­дог гэсэн үгсийг УИХ-ын ги­шүүн Ц.Оюунбаатар хэлсэн байна. Тэрбээр хэвлэлд өгсөн ярилц­лагадаа “Иргэдтэй уулзаад ява­хад хүртэл “Чингис” бондоос санхүүжүүлж байгаа 888 төсөлд дандаа АН-ынхны компаниуд байна. Өөр намынх бол төсөл олдохгүй байгааг ярьж байна. Авлига нийгэмд бараг жишиг болж тогтчихоод, түүнд нь оролцохгүй бол тэнэг, ядуу байхдаа таарсан гуйлгачин гэх сэтгэл зүйтэй болж. 

Үүнийг өөрчлөх улстөрийн том шийдвэр хэрэгтэй” хэмээн онцолжээ. 2016 оны сонгуульд ялагдвал өнөөдөр том төсөл атгасан ком­паниудад шахалт ирж, аягүй бол компаниа зарахаас ч өөрц­гүй болж мэднэ. Сүүлийн 10 гаруй жилд бид ийм л тэм­цэлдээнийг харлаа шүү дээ. Ийм аминч байдлыг дуусгахын тулд улстөр, бизнесийг салгах л хамгийн чухал байна.  Ц.Оюубаатар гишүүний хэлсэн “том шийдвэр” гэдэг нь үндсэн хуулийг өөрчлөх явдал аж. Мөн намыг гишүүнчлэлгүй болгох асуудлыг тэрбээр дэмждэг гэдгээ илэрхийлжээ.

Х.Батсайхан

ЗУУНЫ МЭДЭЭ

0 Сэтгэгдэл
Inline Feedbacks
View all comments
Back to top button